Phân biệt lương Gross lương Net và hướng dẫn cách tính
Lương Gross và lương Net là hai khoản tiền lương có mối liên hệ mật thiết với nhau, được các nhà tuyển dụng sử dụng trong các hợp đồng lao động, hợp đồng làm việc với người lao động. Vậy điểm khác biệt giữa hai khoản tiền lương này là gì? Cách tính lương Gross và lương Net mới nhất ra sao? Cùng tìm hiểu ngay
1. Phân biệt Lương Gross và lương Net
Đối với người lao động khi tìm kiếm việc làm sẽ thường xuyên nhìn thấy các thông tin về lương Gross/Net từ các nhà tuyển dụng. Vậy lương gross là gì và lương Net là gì? Đây là khái niệm mà bất cứ người lao động tìm việc cũng nên biết để hưởng đúng và đủ quyền lợi của mình.
1.1 Lương Gross là gì?
Lương Gross hay còn gọi là lương gộp, là tổng thu nhập hàng tháng của người lao động trước khi trừ các khoản bảo hiểm và thuế. Lương Gross bao gồm:
-
Lương cơ bản
-
Các khoản trợ cấp và phụ cấp
-
Tiền hoa hồng
-
Tiền đóng các khoản bảo hiểm (như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp)
-
Tiền thuế thu nhập cá nhân (nếu có).
Lương Gross là số tiền tổng hợp mà người lao động nhận được từ người sử dụng lao động hàng tháng, chưa trừ các khoản bảo hiểm và thuế. Đây là số tiền thường được đưa ra trong hợp đồng lao động và được sử dụng trong các cuộc đàm phán lương.
Người lao động nhận lương Gross sẽ đóng các khoản bảo hiểm xã hội theo tỷ lệ quy định. Theo quy định của Bộ luật Lao động, từ 01/07/2024, tổng tỷ lệ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động là 10,5%, trong đó bao gồm: Quỹ BHXH (8,0%), Quỹ BHYT (1,5%), và Quỹ BHTN (1,0%).
Ví dụ: Nếu hợp đồng lao động ghi lương Gross là 10.000.000 đồng/tháng, số tiền này chưa bao gồm thuế TNCN. Tuy nhiên, người lao động cần trích 10,5% lương Gross để đóng các khoản bảo hiểm bắt buộc, tương đương 1.050.000 đồng. Do đó, số tiền thực tế mà người lao động nhận về sau khi trừ bảo hiểm là 10.000.000 - 1.050.000 = 8.950.000 đồng.
Số tiền thực nhận sau khi trừ các khoản bảo hiểm là lương Net (lương ròng). Đây là thu nhập thực tế mà người lao động nhận được từ người sử dụng lao động hàng tháng, sau khi đã trừ hết các khoản bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân.
1.2 Lương Net là gì?
Lương Net là số tiền thực nhận hàng tháng của người lao động sau khi đã trừ tất cả các khoản bảo hiểm bắt buộc và thuế thu nhập cá nhân (TNCN).
Thuật ngữ lương Net xuất phát từ cụm từ "Net income", tức là thu nhập ròng sau khi đã trừ tất cả các khoản thuế và phí. Khi nhận lương Net, người lao động sẽ nhận đúng số tiền này mỗi tháng mà không cần phải lo lắng về việc tính toán và nộp các khoản thuế và bảo hiểm. Doanh nghiệp sẽ chịu trách nhiệm tính toán và nộp các khoản này cho cơ quan chức năng.
Khác với lương Gross, khi nhận lương Net, người lao động không phải trích tiền để đóng các khoản thuế và bảo hiểm. Họ chỉ nhận số tiền đã được cam kết và không cần phải tự tính toán các khoản khấu trừ.
Ví dụ: Nếu trong hợp đồng lao động ghi rõ lương Net là 15 triệu đồng/tháng, thì mỗi tháng ứng viên sẽ nhận đủ 15 triệu đồng này mà không phải lo lắng về các khoản thuế hay phí. Doanh nghiệp sẽ lo việc tính toán và nộp các khoản thuế, bảo hiểm thay cho người lao động.
2. Quy định mới về mức lương cơ sở và lương tối thiểu vùng năm 2024
Theo Nghị định 73/2024/NĐ-CP, mức lương cơ sở và chế độ tiền thưởng cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang sẽ được điều chỉnh từ ngày 01/07/2024. Mức lương cơ sở mới là 2.340.000 đồng/tháng.
Mức lương cơ sở này sẽ được sử dụng làm căn cứ để:
- Tính mức lương trong các bảng lương, mức phụ cấp và thực hiện các chế độ khác theo quy định của pháp luật đối với các đối tượng quy định tại Điều 2 của Nghị định này.
- Tính mức hoạt động phí, sinh hoạt phí theo quy định của pháp luật.
- Tính các khoản trích và các chế độ được hưởng theo mức lương cơ sở.
Cùng với đó, theo Nghị định 74/2024/NĐ-CP, từ ngày 01/07/2024, mức lương tối thiểu vùng sẽ được điều chỉnh như sau:
Mức lương tối thiểu vùng:
- Vùng I: Tăng từ 4.680.000 đồng/tháng lên 4.960.000 đồng/tháng.
- Vùng II: Tăng từ 4.160.000 đồng/tháng lên 4.410.000 đồng/tháng.
- Vùng III: Tăng từ 3.640.000 đồng/tháng lên 3.860.000 đồng/tháng.
- Vùng IV: Tăng từ 3.250.000 đồng/tháng lên 3.450.000 đồng/tháng.
Mức lương tối thiểu vùng theo giờ cũng được điều chỉnh tương ứng:
- Vùng I: Tăng từ 22.500 đồng/giờ lên 23.800 đồng/giờ.
- Vùng II: Tăng từ 20.000 đồng/giờ lên 21.200 đồng/giờ.
- Vùng III: Tăng từ 17.500 đồng/giờ lên 18.600 đồng/giờ.
- Vùng IV: Tăng từ 15.600 đồng/giờ lên 16.600 đồng/giờ.
3. Cách tính lương Gross và lương Net mới nhất
3.1 Cách tính lương Net
Lương Net được tính theo công thức sau:
LƯƠNG NET = TỔNG THU NHẬP - (THUẾ TNCN + BHXH + BHYT + BHTN + CÁC KHOẢN KHẤU TRỪ KHÁC)
Để chuyển đổi giữa lương Gross và lương Net một cách dễ dàng, bạn có thể sử dụng công cụ tính lương Gross và Net trực tuyến phía trên của VietnamWorks. Bạn nhập mức lương Gross hoặc lương Net của bạn vào công cụ để nhận được kết quả chính xác. Công cụ sẽ tự động tính toán lương Gross từ lương Net hoặc ngược lại, giúp bạn nắm rõ số tiền thực tế bạn sẽ nhận được.
3.2. Cách tính lương Gross
Lương Gross được tính theo công thức sau:
LƯƠNG GROSS = LƯƠNG CƠ BẢN + THƯỞNG + CÁC KHOẢN CHI PHÍ KHÁC
Ví dụ:
Nếu một nhân viên có lương cơ bản là 10 triệu đồng/tháng, cùng với phụ cấp tiền cơm 1 triệu đồng và khoản thưởng 3 triệu đồng, thì lương Gross của nhân viên đó sẽ được tính như sau:
Lương Gross = 10.000.000 + 1.000.000 + 3.000.000 = 14.000.000 đồng/tháng
Như đã nói, lương Net (hay còn gọi là lương ròng hoặc lương sau thuế) là số tiền thực tế mà người lao động nhận được sau khi đã trừ các khoản thuế, bảo hiểm, giảm trừ gia cảnh và các khoản khác (nếu có). Khi đàm phán lương, để biết chính xác số tiền thực nhận, bạn nên thương lượng về lương Net thay vì lương Gross. Lưu ý rằng lương Net không bao gồm thuế thu nhập cá nhân.
Mối quan hệ giữa lương Gross và lương Net được thể hiện qua công thức:
LƯƠNG GROSS = LƯƠNG NET + BHXH + BHYT + BHTN + THUẾ TNCN + CHI PHÍ KHÁC.
4. Tại sao nắm rõ cách tính lương Gross sang Net và ngược lại?
Hiểu cách chuyển đổi lương Gross sang Net là rất quan trọng để người lao động biết chính xác số tiền thực nhận hàng tháng, cũng như số tiền cần phải trích ra để đóng thuế thu nhập cá nhân và các khoản bảo hiểm.
Việc nắm rõ cách tính toán này sẽ giúp người lao động:
- Xác định số tiền thực nhận: Người lao động sẽ biết rõ số tiền thực sự mình nhận được sau khi đã trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và thuế thu nhập cá nhân.
- Cập nhật quy định mới: Người lao động cần theo dõi và cập nhật các quy định liên quan đến bảo hiểm và thuế để đảm bảo việc trích và nộp các khoản này được thực hiện chính xác và đúng hạn.
- Tránh rủi ro pháp lý: Chủ động tính toán và nộp các khoản thuế, bảo hiểm đúng hạn giúp tránh tình trạng không nộp hoặc nộp chậm, từ đó giảm thiểu nguy cơ bị xử phạt theo quy định pháp luật.
5. Nhận lương Gross hay lương Net có lợi hơn?
Theo thông tin đã đề cập bên trên, lương Net là tiền lương hàng tháng mà người lao động sẽ nhận được sau khi doanh nghiệp đã chi trả các loại phí như phí BHXH, BHYT, BHTN, thuế TNCN trong khi lương Gross thì ngược lại. Việc trích trong quỹ lương Gross để chi trả cho phí bảo hiểm và thuế đôi khi người lao động sẽ có cảm giác thu nhập của mình bị giảm đi.
Đứng trên góc độ của người sử dụng lao động (doanh nghiệp) thông thường sẽ trả lương Net cho người lao động để có thể dễ dàng tính các khoản phí bảo hiểm và thuế khác. Tuy nhiên nếu đứng trên góc độ người lao động việc chọn cách trả lương Gross hay lương Net có lợi hơn thì không phải ai cũng biết.
Trong trường hợp các công ty làm đúng luật, trả lương và đóng đúng mức phí bảo hiểm và thuế TNCN… thì dù nhận lương gộp hay lương thực nhận bạn đều có mức quyền lợi được hưởng như nhau.
Trong trường hợp các công ty không làm đúng luật, trả lương thực nhận (Net) tuy nhiên lại khai báo với cơ quan BHXH, cơ quan thuế mức lương thấp hơn để giảm thuế phải đóng thì quyền lợi của bạn nhận được khi xảy ra các sự cố ngoài ý muốn sẽ bị giảm đi.
Như vậy, khi lựa chọn cách trả lương cho mình giữa lương Gross và lương Net bạn nên lựa chọn hình thức trả lương Gross để được đóng các khoản phí đúng với mức lương và nhận quyền lợi tương đương, đồng thời tránh được các vấn đề nhạy cảm giữa người lao động và nhà doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi nhận lương Gross bạn sẽ phải tự tính toán mức đóng BHXH, BHYT, BHTN và làm việc với cơ quan thuế điều này sẽ khiến nhiều người lao động e ngại hơn so với việc nhận lương net.
Người lao động khi xin việc cần phải lưu ý hình thức trả lương Gross hoặc lương Net của đơn vị tuyển dụng để có thể tính toán mức lương nhận về phù hợp cho mình. Nếu công ty đưa ra 2 mức lương khác nhau cho lương gộp Gross và lương thực nhận Net bạn đọc có thể tham khảo cách tính lương trên để có thể quy đổi lương Net sang Gross hoặc ngược lại để chủ động hơn trong việc lựa chọn mức lương mong muốn phù hợp.
