Xài Hay Sài Đúng Chính Tả Tiếng Việt? Cách Sử Dụng Đúng Từ Xài Và Sài

Xài và sài đều là hai từ được sử dụng khá phổ biến trong Tiếng Việt nhưng lại có rất nhiều người dùng sử dụng sai chính tả, đặc biệt là trong cách viết. Vậy xài hay sài mới là từ đúng? Hãy cùng VietnamWorks tìm hiểu kỹ hơn ở bài viết dưới đây.

Xài là gì?

“Xài” là từ bắt nguồn từ phương ngữ của vùng nam bộ. Trong từ điển tiếng Việt, nó có nghĩa là dùng, tiêu một vật, một điều gì đó.

Ví dụ:

• Xài tiền
• Cái máy xay này xài rất tốt

Ngoài nghĩa là “dùng, tiêu” một thứ gì đó, từ “xài” đôi khi cũng mang nghĩa là phung phí, đặc biệt nhấn mạnh trong cụm từ “tiêu xài hoang phí”.

Xài trong phương ngữ vùng nam bộ có nghĩa là dùng, tiêu một thứ gì đó

Sài là gì?

Từ “sài” trong từ điển Tiếng Việt là danh từ chỉ tên gọi chung những bệnh nội khoa lâu khỏi ở trẻ em hoặc chỉ bệnh bị tróc lở ở phần đầu của trẻ em.

“Sài” được dùng để gọi những bệnh nội khoa lâu khỏi ở trẻ em

Xài hay sài là đúng chính tả?

Xài hay sài cũng đều có ý nghĩa và đều xuất hiện trong từ điển Tiếng Việt. Tuy nhiên, chúng có ý nghĩa và cách sử dụng hoàn toàn khác nhau.

Nếu chỉ sự sử dụng, tiêu dùng thì chúng ta dùng từ “xài”. Tuy nhiên, từ này chỉ thường được dùng ở phía Nam hơn là phía Bắc. Người miền Bắc thường sẽ nói là “dùng” hơn là “xài”.

Nếu dùng để chỉ bệnh nội khoa lâu khỏi ở trẻ em thì sử dụng từ sài. Từ “sài” cũng thường được ghép với từ “sơ” tạo thành cụm từ “sơ sài”, nghĩa là chỉ sự cẩu thả, thiếu sót khi làm gì đó.

Ví dụ:  Nội dung bài viết quá sơ sài nên cô ấy phải làm lại.

Xài hay sài đều có ý nghĩa và có trong từ điển tiếng Việt

Tại sao mọi người thường viết sai từ “xài” và “sài”

Cách phát âm âm “s” và “x” của người Việt chúng ta khá giống nhau dẫn đến trở thành thói quen và không điều chỉnh được. Từ đó chúng ta cũng viết sai luôn ngữ pháp.Ngoài ra, chúng ta thường nói nhiều hơn là viết. Vì thế, từ nhỏ ta thường nghe và nói hằng ngày theo thói quen của người lớn nhưng lại ít viết nên dẫn đến sai ngày càng sai.

Không những vậy, Việt Nam là đất nước có nhiều vùng miền khác nhau cách phát ẩm chuẩn đôi khi lại bị ảnh hưởng rất nhiều vì tiếng địa phương nên dẫn đến dùng sai chính tả là điều dễ hiểu.

Một số ví dụ về cách sử dụng từ “xài” hay “sài” đúng chính tả

Sơ sài hay sơ xài

Từ viết đúng chính tả là từ sơ sài. Nó mang ý nghĩa là chỉ sự thiếu sót, cẩu thả.  Ví dụ: Căn phòng này bày biện quá sơ sài, chẳng bắt mắt gì cả.

Sài thử hay xài thử?

Từ viết đúng chính tả là xài thử bạn nhé. Nó có nghĩa là dùng thử một cái gì đó.  Ví dụ: Anh chị có thể xài thử cái này trước khi mua ạ.

Sài tiền hay xài tiền

Từ đúng chính tả cho câu hỏi xài tiền hay sài tiền chính là từ xài tiền. Xài tiền, tiêu tiền chứ không ai lại viết là sài tiền cả.

Tiêu xài hay tiêu sài?

Lựa chọn đúng cho câu hỏi tiêu sài hay tiêu xài chính là tiêu xài. Nó có nghĩa là chi tiêu cho một hay nhiều thứ gì đó. Nhưng trong vài trường hợp, nó thường mang hàm ý rộng rãi hay quá phung phí.

Ví dụ: Tiêu xài phung phí.

Tùy thuộc vào ngữ cảnh và ý nghĩa mà xài hay sài sẽ được sử dụng khác nhau

Thêm một số ví dụ về cách phân biệt sài hay xài mà bạn có thể tham khảo như:

03 cách khắc phục lỗi sai chính tả “xài” và “sài”

Tự sửa những từ viết sai

Khi phát hiện bản thân hoặc người khác sử dụng sai hai từ này, bạn phải tự mình sửa cho đúng trước, sau đó hãy giúp người khác sửa sai. Thói quen hữu ích này không những giúp bạn nhớ được từ viết sai mà còn nhớ được từ viết đúng.

Sử dụng ngay từ điển nếu không chắc chắn

Không chỉ riêng hai từ xài hay sài, mà bất cứ từ nào cũng vậy. Khi bạn không chắc chắn đúng chính tả thì hãy tra từ điển ngay. Điều này sẽ giúp bạn viết đúng chính tả ngay trong lần đầu tiên và còn tránh việc hình thành thói quen viết sai khó sửa sau này.

Một số từ điển tiếng Việt tin cậy mà bạn có thể tham khảo như:

• Từ điển tiếng Việt phổ thông của Viện Ngôn ngữ học
• Từ điển tiếng Việt của Trung tâm Từ điển học và Nhà xuất bản Đà Nẵng
• Từ điển tiếng Việt của Viện Ngôn ngữ học
• Từ điển đồng nghĩa trái nghĩa của Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa
• Đại từ điển tiếng Việt của tác giả Nguyễn Như Ý, Nhà xuất bản Giáo dục

Hình thành thói quen đọc sách

Đọc sách quá ít sẽ dẫn tới vốn từ ngữ nghèo nàn, ít ỏi. Chính vì thế, khi gặp phải tình huống cần từ ngữ để biểu đạt thì không có, dẫn đến thường viết sai. Càng đọc nhiều sách, vốn từ của bạn sẽ ngày càng nhiều và nó sẽ giúp bạn ít khi viết sai chính tả.

Đọc sách nhiều sẽ giúp nâng cao vốn từ vựng của bạn hơn

FAQ – Một số câu hỏi thường gặp về “xài” hay “sài”

Sài kèm hay xài kèm, từ nào mới là từ đúng? 

Từ đúng chính là là xài kèm, với ý nghĩa là sử dụng kết hợp từ hai đồ vật với nhau trở lên.

Trái xài hay trái sài?

Cả hai từ này đều là từ sai và không có trong từ điển tiếng Việt bạn nhé. Thực chất từ đúng ở đây là từ “trái xoài”, nhưng do giọng vùng miền của một vài tỉnh thành ở miền Trung như Phú Yên, Bình Định nên bị lái thành trái xài.

Xài đồ hay sài đồ mới đúng?

Thật ra hai từ này cũng đều đúng trong văn nói, vì người Việt chúng ta không quá chú trọng lắm âm “s” và “x’ trong một vài trường hợp. Mặc khác, hai từ này rất ít khi được dùng trong văn viết vì nó có thiên hướng nghiêng về ngôn ngữ địa phương, không chính thống. Nó có ý nghĩa là sử dụng một thứ gì đó.

Như vậy bài viết trên đã giúp các bạn làm sao phân biệt xài hay sài. Mong rằng qua bài viết này, chúng tôi đã giúp bạn một phần nào đó trong việc nhận ra lỗi chính tả kịp thời rất cần thiết và quan trọng, từ đó sẽ có cách sửa chữa kịp thời và sử dụng phù hợp trong văn nói và văn viết hằng ngày.