VAT là gì? Những điều cần biết về thuế giá trị gia tăng?

Thuế giá trị gia tăng (VAT) đóng vai trò quan trọng trong hệ thống thuế của nhiều quốc gia trên thế giới. Đây là loại thuế tiêu dùng được áp dụng trên hầu hết các mặt hàng và dịch vụ mà chúng ta tiêu thụ hàng ngày. Tuy nhiên, VAT không chỉ đơn thuần là một khoản chi phí đối với người tiêu dùng mà còn là một phần quan trọng của chiến lược tài chính và kinh doanh của các doanh nghiệp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về VAT là gì, cách tính, mức thuế suất, đối tượng chịu thuế, đối tượng miễn thuế, và các quy định liên quan đến việc kê khai, nộp thuế VAT.

VAT là gì?

VAT là gì? VAT là viết tắt của Thuế giá trị gia tăng (tiếng Anh: Value Added Tax), là một loại thuế gián thu được đánh vào giá trị gia tăng của hàng hóa, dịch vụ trong quá trình sản xuất, lưu thông từ khi nguyên liệu, vật liệu được đưa vào sản xuất cho đến khi sản phẩm, dịch vụ được tiêu dùng.

VAT là thuế giá trị gia tăng (Value Added Tax)

Vai trò của thuế VAT là gì

Thuế giá trị gia tăng (VAT) đóng vai trò quan trọng và có nhiều tác động đối với nền kinh tế và xã hội, bao gồm những điểm sau:

• Nguồn thu ngân sách quan trọng: VAT là một nguồn thu thuế quan trọng đối với các quốc gia. Việc thu thuế VAT giúp chính phủ có nguồn tài chính để đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng, chăm sóc sức khỏe, giáo dục và các lĩnh vực công cộng khác.
• Cân bằng ngân sách: VAT cũng giúp cân bằng ngân sách quốc gia bằng cách tăng trưởng nguồn thu và đồng thời giảm thâm hụt ngân sách, từ đó giúp duy trì và phát triển kinh tế ổn định.
• Khuyến khích sản xuất và tiêu dùng hợp lý: Mặc dù VAT là một khoản chi phí đối với người tiêu dùng, nhưng nó cũng khuyến khích sự công bằng trong việc phân bố chi phí giữa các giai đoạn sản xuất và tiêu dùng. Điều này thúc đẩy sự hợp lý hóa sản xuất và tiêu dùng.
• Hỗ trợ thị trường nội địa: VAT có thể hỗ trợ cho sản phẩm nội địa bằng cách tạo ra một cơ chế cạnh tranh bình đẳng giữa các sản phẩm nội địa và nhập khẩu. Điều này có thể giúp bảo vệ và phát triển các ngành công nghiệp nội địa.
• Giảm tối đa các hạn chế và tiêu cực: VAT giúp giảm thiểu các hạn chế như sự mất cân đối và nỗi sợ hãi

Vai trò của thuế VAT là gì?

Đối tượng chịu thuế và không chịu thuế VAT

Đối tượng chịu thuế và không chịu thuế VAT là gì? Thuế giá trị gia tăng (VAT) được áp dụng đối với các tổ chức và cá nhân thực hiện các giao dịch mua bán hàng hóa và cung cấp dịch vụ. Tuy nhiên, có một số đối tượng được miễn hoặc không chịu thuế VAT. Chi tiết:

Đối tượng chịu thuế VAT

• Các doanh nghiệp và cá nhân bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ: Những người cung cấp hàng hóa và dịch vụ phải tính và thu thuế VAT từ người mua hàng hoặc sử dụng dịch vụ của họ.
• Các nhà sản xuất, phân phối và bán lẻ: Tất cả các hoạt động sản xuất, phân phối và bán lẻ hàng hóa đều phải tính và đóng thuế VAT.
• Các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa: Trong nhiều quốc gia, các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa có thể được miễn thuế VAT để tăng cường sự cạnh tranh quốc tế.

Đối tượng không chịu thuế VAT

• Các tổ chức phi lợi nhuận: Các tổ chức từ thiện, giáo dục và y tế thường được miễn thuế VAT khi mua các hàng hóa và dịch vụ liên quan đến hoạt động của họ.
• Các cá nhân tiêu dùng cuối cùng: Người tiêu dùng cuối cùng không phải chịu trực tiếp thuế VAT khi mua hàng hóa hoặc dịch vụ. Thay vào đó, VAT đã được tính vào giá bán cuối cùng của sản phẩm hoặc dịch vụ đó.
• Các giao dịch miễn thuế đặc biệt: Có một số trường hợp đặc biệt, như các giao dịch bất động sản, bảo hiểm, dịch vụ tài chính,…

Một số công cụ tính mức hưởng bảo hiểm thất nghiệp đơn giản hiệu quả, xem thêm tại đây.

Các đối tượng không chịu thuế VAT

Mức thuế VAT áp dụng cho từng ngành nghề

Mức thuế VAT áp dụng cho từng ngành nghề tại Việt Nam được quy định trong Nghị định số 44/2023/NĐ-CP ngày 30/6/2023 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 02/3/2020 quy định chi tiết về thuế giá trị gia tăng.

Theo đó, mức thuế VAT hiện hành được áp dụng như sau:

Mức thuế suất 10%

Áp dụng cho tất cả các hàng hóa, dịch vụ không thuộc các trường hợp áp dụng mức thuế suất 0%, 5% và 8%.

• Một số ví dụ về ngành nghề áp dụng mức thuế suất 10% bao gồm:
• Bán lẻ hàng hóa, dịch vụ thông thường như: quần áo, giày dép, thực phẩm, đồ điện tử, …
• Cung cấp dịch vụ vận tải, du lịch, giải trí, …
• Xây dựng, sửa chữa nhà cửa.
• Dịch vụ giáo dục, đào tạo (trừ các trường hợp được hưởng mức thuế suất 5%).
• Dịch vụ y tế (trừ các trường hợp được hưởng mức thuế suất 5%).

Mức thuế suất 8%

Áp dụng cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ cụ thể, bao gồm:

• Viễn thông, công nghệ thông tin.
• Hoạt động tài chính, ngân hàng, đầu tư chứng khoán, bảo hiểm.
• Kinh doanh bất động sản.

Mức thuế suất 8% được áp dụng từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023.

Đọc thêm về ngành tài chính và cách lập kế hoạch tài chính cá nhân hiệu quả cao.

Mức thuế suất 5%

Áp dụng cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ cụ thể, bao gồm:

• Sách báo, ấn phẩm.
• Dịch vụ giáo dục, đào tạo theo chương trình giáo dục phổ thông, chương trình giáo dục nghề nghiệp.
• Dịch vụ y tế theo danh mục do Bộ Y tế quy định.
• Thuê nhà ở.
• Vận tải hành khách bằng xe buýt.

Mức thuế suất 0%

Áp dụng cho một số nhóm hàng hóa, dịch vụ cụ thể, bao gồm:

• Nước sinh hoạt.
• Xăng dầu.
• Điện.
• Giáo dục, y tế (trừ các trường hợp được hưởng mức thuế suất 5%).
• Dịch vụ cho thuê nhà ở.

Mức thuế suất 0% áp dụng cho nhóm nào?

Tìm hiểu hơn về thuế qua ngành kế toán thuế là gì và các khoản giảm trừ khi tính thuế tncn dễ hiểu.

Cách tính thuế VAT

 Công thức tính thuế VAT cơ bản:

Thuế VAT = Giá tính thuế GTGT x Thuế suất thuế GTGT

Trong đó:

• Giá tính thuế GTGT: Là giá bán ra không bao gồm thuế GTGT.
• Thuế suất thuế GTGT: Là tỷ lệ phần trăm của thuế GTGT so với giá tính thuế GTGT. Mức thuế suất VAT hiện hành tại Việt Nam là 10%, tuy nhiên, một số nhóm hàng hóa, dịch vụ cụ thể được áp dụng mức thuế suất 0%, 5% hoặc 8% theo quy định của pháp luật.

Ví dụ:

Doanh nghiệp A bán một chiếc tivi với giá 10.000.000 đồng (chưa bao gồm thuế VAT). Mức thuế suất VAT áp dụng cho tivi là 10%. Do đó, số thuế VAT mà doanh nghiệp A phải nộp là:

Thuế VAT = 10.000.000 x 10% = 1.000.000 đồng

Thủ tục kê khai, nộp thuế VAT

Thủ tục kê khai, nộp thuế VAT được thực hiện theo quy định tại Nghị định số 44/2023/NĐ-CP ngày 30/6/2023 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 15/2020/NĐ-CP ngày 02/3/2020 quy định chi tiết về thuế giá trị gia tăng và các văn bản hướng dẫn thi hành liên quan.

Dưới đây là các bước cơ bản trong thủ tục kê khai, nộp thuế VAT:

Chuẩn bị hồ sơ

• Tờ khai thuế giá trị gia tăng (mẫu số 01/GTGT, 02/GTGT, 03/GTGT, 04/GTGT, 05/GTGT, 06/GTGT, 07/GTGT, 08/GTGT, 09/GTGT, 10/GTGT, 11/GTGT, 12/GTGT) theo quy định.
• Sổ kế toán thuế giá trị gia tăng.
• Chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh, bao gồm: hóa đơn mua vào, hóa đơn bán ra, chứng từ thanh toán, …
• Các tài liệu khác liên quan theo quy định.

Kê khai thuế VAT

• Doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân kinh doanh kê khai thuế VAT theo kỳ tính thuế. Kỳ tính thuế VAT thông thường là 1 tháng, tuy nhiên, một số trường hợp có thể áp dụng kỳ tính thuế VAT khác theo quy định.
• Kê khai thuế VAT được thực hiện qua hệ thống điện tử của Tổng cục Thuế. Doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân kinh doanh cần đăng ký sử dụng dịch vụ kê khai thuế điện tử trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.
• Sau khi kê khai, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân kinh doanh cần lưu giữ tờ khai thuế VAT đã ký điện tử trong thời hạn theo quy định của pháp luật.

Tìm hiểu về kê khai thuế VAT

Nộp thuế VAT

• Số thuế VAT phải nộp được xác định trên tờ khai thuế VAT.
• Doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân kinh doanh nộp thuế VAT qua hệ thống ngân hàng hoặc các tổ chức thu hộ theo quy định.
• Thời hạn nộp thuế VAT được quy định trong Nghị định số 44/2023/NĐ-CP.

Lưu ý:

• Doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân kinh doanh cần thực hiện đúng các bước trong thủ tục kê khai, nộp thuế VAT theo quy định.
• Việc kê khai, nộp thuế VAT không đúng thời hạn hoặc thiếu sót thông tin, hồ sơ có thể dẫn đến việc bị phạt theo quy định của pháp luật.

Như vậy, chúng ta đã được làm sáng tỏ về khái niệm và vai trò quan trọng của VAT là gì đối với nền kinh tế. VAT không chỉ là một nguồn thu quan trọng cho ngân sách quốc gia mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng ngân sách, khuyến khích sản xuất hợp lý và bảo vệ thị trường nội địa. Hy vọng rằng bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về VAT. Hãy áp dụng những kiến thức này để gia tăng sự hiệu quả và bền vững cho doanh nghiệp của mình trong thị trường ngày càng cạnh tranh hiện nay.

Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: Mailisa tuyển dụng, Abbott tuyển dụng, tuyển dụng Long Châu, SAGS tuyển dụng, Nam Á tuyển dụng, Tôn Hoa Sen tuyển dụng, Nhà thuốc An Khang tuyển dụng và Nhựa Duy Tân tuyển dụng.

Khám phá thêm mẫu cv ngân hàng và đơn xin việc ngân hàng cho các vị trí như phỏng vấn giao dịch viên ngân hàng, kế toán ngân hàng, nhân viên ngân hàng là gì, …

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam