Trong giao tiếp hằng ngày, ngoài việc có một phong cách giao tiếp tốt, bạn còn phải có kỹ năng từ chối khéo léo. Nghệ thuật từ chối thật sự rất quan trọng, đặc biệt là trong thời đại ngày nay.
Làm thế nào để từ chối mà vẫn thể hiện sự tôn trọng đối với lời đề nghị của đối phương? Làm sao để đối phương vẫn vui vẻ khi nghe lời từ chối? Ắt hẳn đây là một loại nghệ thuật trong kỹ năng giao tiếp mà tất cả chúng ta nên học.
Nghệ thuật từ chối trong giao tiếp
Người Á Đông chúng ta sống theo lối sống tình cảm, nhẹ nhàng, cách làm việc cũng thiên nhiều về hướng tình cảm. Thế nên việc nói ra lời từ chối một đề nghị của đối phương là rất khó. Và thường chúng ta sẽ nhận lời rồi làm việc đó một cách không vui vẻ, mang nặng áp lực tinh thần.
Đối với nhân viên cùng công ty, lời đề nghị có thể là làm giúp kế hoạch, tính giúp dự trù kinh phí. Nhận lời làm một vài lần đầu tiên, những lần sau đó bạn sẽ được mặc định là phải làm giúp họ. Vậy là, bạn bỗng dưng có thêm “sếp”.
Đối với sinh viên, lời đề nghị có thể là cho mượn tiền, làm giúp bài tập nhóm. Hay là những lời rủ rê lôi kéo đến những nơi sang trọng xa hoa. Nếu không biết cách từ chối khéo léo, bạn sẽ hoặc là mất tiền, hoặc là mất tình bạn.
Tuy nhiên, không phải lúc nào được nhờ vả bạn cũng từ chối. Bạn nên xác định được đâu là tình huống nên từ chối hoặc nhận lời.
Một số mẹo để nhận biết bạn có nên từ chối hay không
- Hãy suy nghĩ đến mối quan hệ của bạn với người đó và lời từ chối có ảnh hưởng như thế nào đến mối quan hệ của cả hai. Đó là việc đầu tiên bạn cần nghĩ đến. Thông thường, bạn có thể từ chối khéo léo lời đề nghị của một người không quá thân thiết.
- Từ chối nhận làm giúp những việc mà bạn không hiểu rõ. Bởi lẽ, bạn sẽ mất nhiều thời gian của bản thân để tìm hiểu về chúng. Song, không có điều gì là chắc chắn rằng, bạn sẽ làm tốt chúng. Đôi khi bạn còn nhận lại lời chê bai hoặc sự nghi ngờ về năng lực.
- Nếu bạn cảm thấy không muốn thực hiện nó. Hãy mạnh dạn từ chối và nói lời xin lỗi. Làm một việc bản thân không hứng thú thì cũng khó đem lại kết quả cao.
- Tập cách nói không với những lời nhờ vả cùng nội dung được lặp đi lặp lại bởi một người. Vì rất có thể, bạn đang bị lợi dụng đấy.
Làm thế nào để sử dụng kỹ năng từ chối một cách hiệu quả nhất?
Hiểu rõ bản thân
Để sử dụng nghệ thuật từ chối hiệu quả, trước tiên, bạn cần hiểu rõ cảm giác cũng như khả năng đáp ứng của mình đối với lời đề nghị đó. Đặc biệt là thời gian và chuyên môn của bạn. Nếu mối quan hệ đó không quá thân thiết và lời đề nghị không phù hợp chuyên môn. Bạn hãy nhẹ nhàng từ chối.
Tỏ thái độ lịch sự
Nếu xét thấy bản thân không có đủ thời gian, không có đủ hứng thú thì hãy từ chối một cách nhẹ nhàng, ngắn gọn, lịch sự. Tuyệt đối không được tỏ thái độ khó chịu hay thô lỗ.
Đừng nói trực tiếp từ “không”. Bạn có thể dùng nhiều cách biểu đạt khéo léo khác nhau thể hiện sự từ chối thay vì nói không.
Giải thích rõ ràng
Thực tế, bạn có thể từ chối không kèm lời giải thích nào. Tuy nhiên, giải thích rõ ràng, ngắn gọn sẽ giúp bạn nhận được cái nhìn thông cảm từ đối phương nhiều hơn.
Ngoài ra, bạn có thể tìm kiếm một phương pháp, hoặc một người đủ điều kiện trình độ chuyên môn giúp đỡ thay thế.
Một số ví dụ về nghệ thuật từ chối trong hoàn cảnh cụ thể
Cách từ chối lời mời đi chơi
- Lấy lý do rằng mình có cuộc hẹn quan trọng hơn: gặp khách hàng, có hẹn với gia đình…
- Đưa ra lời hẹn vào một ngày khác. Đây là cách từ chối khéo léo cho một người bạn thân hay sếp. Lúc này người nghe sẽ cảm thấy dễ chịu hơn là một chữ “Không”
Cách từ chối cho vay tiền
- Nếu bạn lặp đi lặp lại vấn đề người bạn mượn tiền. Hãy chủ động “kêu ca” về vấn đề tài chính của mình khi đoán được ý đồ đề nghị mượn cho lần tiếp theo.
Cách từ chối trong công việc
- Hãy nói với họ bạn còn đang bận việc khác. Như vậy họ sẽ phải tự làm hoặc tìm một người khác mà không van nài bạn thêm.
- Bạn cũng có thể nói rằng “mình không đủ khả năng làm việc này” với những công việc thật sự không đúng chuyên môn. Đối phương sẽ sớm nhận ra và không quay trở lại nhờ bạn nữa.
Kỹ năng từ chối là một nghệ thuật trong kỹ năng giao tiếp mà bạn phải luyện tập thường xuyên. Đừng bao giờ cảm thấy có lỗi hay “ngại”, bạn phải biết cách sử dụng nghệ thuật từ chối để tránh thiệt cho bản thân.
Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: Mắt Bão tuyển dụng, Funtap tuyển dụng, Megas tuyển dụng, MFast tuyển dụng, tuyển dụng MISA, Savvycom tuyển dụng, Viettel Solution tuyển dụng, và FPT Information System tuyển dụng.
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
