Thuật dụng và dùng người của người xưa

Tôn Tẫn vì không hiểu được Bàng Quyên, mà luôn luôn bị hãm hại; Hàn Phi không hiểu được Lý Tư, cuối cùng lại chết thảm trong nhà lao. Sau khi trải qua nhiều bài học kinh nghiệm, người xưa đã tổng kết rất nhiều cách nhìn người, dụng người. Những thuật dụng người này đến nay vẫn còn nguyên giá trị.

Học được gì từ những nhân vật xuất chúng?

1. Gia Cát Lượng

Hỏi chuyện thị phi để đánh giá chí hướng đối phương

Gia Cát Lượng, biểu tự Khổng Minh, hiệu Ngọa Long, là Thừa tướng, công thần khai quốc, nhà chính trị, nhà ngoại giao, chỉ huy quân sự, nhà giáo dục, và cũng là một nhà phát minh kỹ thuật nổi tiếng của nhà Quý Hán thời Tam Quốc.

Để phán đoán một người có đáng trọng dụng hay không, trước tiên phải tìm hiểu được lập trường, quan điểm của người đó. Đối với những người có quan điểm mơ hồ, không rõ ràng, tuyệt đối không được tín nhiệm giao việc. Do những người này quen với việc gió chiều nào thuận theo chiều đó, không có quan điểm, chủ kiến riêng.

Giao việc định thời hạn để xem chữ tín của đối phương

Cùng đối phương thỏa thuận sự việc, xem anh ta có thể nói được làm được không, có thể giữ được chữ tín không. “Nói mà không giữ lời, không biết còn có thể làm được việc gì”. Một người nói không giữ lời, không đáng để người khác tin cậy. Vì vậy, để đánh giá một người nói chuyện có thành thật đáng tin không, không phải ở chỗ anh ta nói thế nào, phải xem anh ta làm như thế nào, mới có tính thuyết phục cao, do đó, nghe lời nói, xem hành động, mới là thuật dùng người cao minh.

2. Lã Bất Vi

Lã Bất Vi là một thương nhân người nước Vệ, sau trở thành Tướng quốc của nước Tần thời Chiến Quốc. Ông nổi tiếng trong lịch sử về buôn quan bán tước, xoay trở từ người buôn bán bình thường trở thành một chính trị gia có ảnh hưởng.

Lấy niềm vui để đánh giá khả năng tiết chế

Thuận buồm xuôi gió chẳng phải các dân đều ái mộ điều đó, nhưng kiếp người lại chẳng hề như vậy. Buồn vui sướng khổ thường tình thế thôi; Không hơn hãy cố gắng bằng người. Lã Bất Vi có câu “lấy niềm vui” để đánh giá khả năng tiết chế, giống như việc bạn không thể kiểm soát cảm xúc mang lại sẽ mang lại cho bạn nhiều rắc rối.

Lấy nỗi sợ để đánh giá tính kiên trì

Khi bạn đang ở trạng thái vui vẻ, có thể xem khả năng tiết chế của chính mình, phẩm cách có kiên định chính trực không, không được đắc ý vênh váo; Khi bạn ở trạng thái hoảng hốt, có thể xem bạn có khả năng kiên trì đến cuối cùng, xem bạn có dám gánh vác trách nhiệm, là người đáng để tín nhiệm.

3. Tư Mã Quang 

Tư Mã Quang, tự Quân Thật, hiệu Vu Tẩu, là một nhà sử học, học giả Trung Quốc, thừa tướng thời nhà Tống. Ông là tác giả của cuốn sử nổi tiếng Tư trị thông giám

Trong thuật dùng người, nếu không có người tài, quân tử, thay vì dùng tiểu nhân hãy dùng kẻ ngốc

Cách lựa chọn nhân tài, nếu tìm không thấy thánh nhân, quân tử để tín nhiệm, mà bên cạnh chỉ có tiểu nhân, không bằng tìm kẻ ngốc. Do quân tử dùng tài năng làm việc tốt, nhưng tiểu nhân dùng tài năng để làm việc xấu. Dùng tài năng vào làm việc tốt, mới có thể luôn luôn làm tốt, nhưng dựa vào tài năng làm việc xấu, thì việc xấu gì cũng có thể làm.

Kẻ ngốc cho dù muốn làm chuyện ác, nhưng do trí tuệ không đủ, khả năng không gánh vác được, cũng có thể khắc chế. Nhưng tiểu nhân có đủ mưu ma chước quỷ để làm chuyện gian ác, lại có đủ khả năng để thực hiện chẳng khác nào hổ mọc thêm cánh, nguy hại cực lớn. Câu nói của ông nhắc nhở bạn hãy thận trọng trong cách sử dụng người, không ai toàn hảo nhưng dùng sự không toàn hảo đó để chiến thắng.

4. Khương Tử Nha

Khương Tử Nha, tính Khương, thị Lã, tên Thượng, tự Tử Nha, lại được gọi là Thượng Phụ, là khai quốc công thần nhà Chu thế kỷ 12 trước Công nguyên và là quân chủ khai lập nước Tề tồn tại từ thời Tây Chu đến thời Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc.

Lấy vấn đề khó để kiểm tra dũng khí; Lấy rượu để kiểm tra thái độ

Đặt ra một vấn đề nan giải cho đối phương, để kiểm tra dũng khí của anh ta; Dùng rượu chuốc say, có thể xem anh ta có hành động thất đức và tâm trạng mất kiểm soát hay không.

5. Tăng Quốc Phiên

Tăng Quốc Phiên, tên tự là Bá Hàm, hiệu là Điều Sinh, người Tương Hương, tỉnh Hồ Nam, đỗ Tiến sĩ triều Đạo Quang, giữ chức vụ Thị lang các bộ Binh, Lễ, Lại, Hình, đồng thời là một Nho gia lỗi lạc theo phái Đông Thành, nhân vật tiêu biểu của địa chủ người Hán, sau được bổ nhiệm chức Nội các Học sĩ trong Triều đình Mãn.

Chính tà xem mắt mũi; Nếu muốn xem cách làm việc, dựa vào cách nói chuyện

Chính tà phải xem mắt mũi: Trung, gian là yếu tố quan trọng nhất trong đánh giá người của người xưa, nếu ngay cả người tốt và người xấu cũng không phân biệt được, còn nói chi đến chuyện dùng người. Vì vậy trong khẩu quyết nhìn người của Tăng Quốc Phiên câu đầu tiên là “Chính tà xem mắt mũi”, nếu mũi và mắt không chính, như trong tục ngữ mắt gian mũi vẹo, theo Tăng Quốc Phiên người này khẳng định là tâm thuật bất chính.

Muốn xem cách xử lý công việc, dựa vào cách nói chuyện: Tăng Quốc Phiên đặc biệt coi trọng trình tự thực hiện xử lý công việc, và đây là một trong 4 phương diện quan trọng nhất trong thuật dùng người của ông. Ông thường nói, người xưa nói nghe cách nói chuyện vô cùng có ích, như 2 người nói chuyện, xem có thể nhấn vào vấn đề trọng yếu, trước sau rõ ràng rành mạch, để đối phương nắm được vấn đề, thì chứng tỏ làm việc có sắp xếp, rõ ràng hay không.

>> Xem thêm: Phải chăng nhà tuyển dụng đang thay đổi cách chọn lọc CV sau đại dịch Covid-19? 

— HR Insider / Trích nguồn Ohay.tv —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam