Thuế thu nhập cá nhân là gì ?
Nhắc đến thuế, người ta sẽ hình dung ra các loại thuế như: thuế hải quan, thuế doanh nghiệp, thuế môn bài,… Trong đó, thuế thu nhập cá nhân đóng vai trò quan trọng và thu hút sự quan tâm của hầu hết các doanh nghiệp.
Thuế thu nhập cá nhân được hiểu là khoản tiền được trích nộp từ tiền lương, các khoản thu nhập khác theo quy định của Nhà nước sau khi được giảm trừ.
Trong đó, có hai cá nhân phải nộp thuế thu nhập cá nhân, cụ thể như:
+ Cá nhân cư trú: thu nhập chịu thuế là khoản thu nhập có được trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam (không phân biệt nơi trả thu nhập).
+ Cá nhân không cư trú: thu nhập chịu thuế là khoản thu nhập có được trong lãnh thổ Việt Nam (không phân biệt nơi trả và nhận thu nhập).
Nộp thuế đủ và đúng hạn là trách nhiệm và nghĩa vụ của mỗi người dân Việt Nam. Trong các loại thuế, thuế TNCN là một trong những loại thuế quan trọng thúc đẩy ngân sách Nhà nước. Chính vì lẽ đó, đây là loại thuế được hầu hết mọi người quan tâm đến. Mỗi khi chuẩn bị bước sang năm mới, các diễn đàn, website, nhóm chia sẻ kiến thức kế toán,… nhộn nhịp hẳn lên. Gần đây, chủ đề “Cách tính thuế TNCN 2022” bùng lên vào dịp gần cuối năm và nhận được hàng ngàn lượt quan tâm chia sẻ. Đây không phải là chủ đề mới lạ mỗi năm. Nhưng điều này giúp những người tham gia vào nghiệp vụ quyết toán thuế cho doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và cập nhật những thông tin mới về Thuế liên quan đến doanh nghiệp.
Vai trò của thuế thu nhập cá nhân
Như đã nêu trên, thuế thu nhập cá nhân có vai trò quan trọng đối với nền kinh tế và công bằng xã hội. Không chỉ ở Việt Nam, nguồn thu từ thuế TNCN có tầm quan trọng ở hầu hết các quốc gia. Đây là chủ đề được đông đảo doanh nghiệp và người phụ trách chuyên môn về thuế cho doanh nghiệp đều quan tâm đến. Giữ vai trò quan trọng là thế, nhưng bạn đã nắm hết “tầm cỡ” ảnh hưởng của loại thuế này chưa ? Hãy cùng xem xét chi tiết qua 5 vai trò của thuế TNCN, cụ thể như sau:
- Thúc đẩy ngân sách Nhà nước
Trên thực tế, doanh nghiệp có nhiều loại thuế khác nhau cần phải nộp. Tuy nhiên, thuế thu nhập cá nhân là nguồn thu chủ yếu vào ngân sách Nhà nước. Chính vì thế, không quá khi nói thuế thu nhập cá nhân đóng vai trò quan trọng trong nguồn thu vào Ngân sách của Nhà nước.
- Góp phần thực hiện công bằng xã hội
Như đã biết, thuế thu nhập cá nhân chỉ đánh vào đối tượng có nguồn thu nhập cao. Những người lao động có thu nhập thấp dưới mức quy định không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Điều này giúp những người lao động có nguồn thu thấp đỡ phải chịu một khoản giảm trừ vào lương. Nó cho thấy tính thấu hiểu khi Nhà nước áp dụng khấu trừ thuế thu nhập có chọn lọc dựa trên mức thu nhập của từng cá nhân và góp phần thực hiện tính công bằng xã hội.
- Điều tiết kinh tế vĩ mô
Thuế thu nhập cá nhân được coi là công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô thông qua việc giảm bớt thu nhập của cá nhân có thu nhập cao, phân phối và đầu tư theo hướng nâng cao năng lực xã hội. Thông qua nguồn thu này để điều tiết và góp phần nâng cao phúc lợi xã hội.
- Phát hiện thu nhập bất hợp pháp
Thu nhập cá nhân được tính dựa trên tiền lương, các khoản thu nhập khác của các cá nhân. Thông qua đây, Nhà nước có thể kiểm soát các khoản thu nhập bất thường khác như: hối lộ, tham ô, buôn bán trái phép,… Điều này giúp Nhà nước dễ dàng kiểm tra và tìm ra những điểm thu nhập bất thường từ các cá nhân có nguồn thu phi pháp.
- Ngăn chặn thất thoát từ thuế thu nhập doanh nghiệp
Trong doanh nghiệp thường tồn tại 2 loại thuế: thuế thu nhập cá nhân và thuế doanh nghiệp. Cả hai loại thuế này nhìn có vẻ khác nhau nhưng giữa chúng đều có mối tương quan với nhau. Nếu thuế TNCN được kê khai cao để cá nhân trốn thuế, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải nộp thuế TNCN thêm tương ứng. Do đó, thuế thu nhập cá nhân góp phần trong việc hạn chế thất thoát nguồn thu từ thuế doanh nghiệp.
Cách tính thuế thu nhập cá nhân 2022
Để tính thuế thu nhập cá nhân 2022, các cá nhân thực hiện nhiệm vụ quyết toán thuế cho doanh nghiệp cần lưu ý đến thông tư 111/ 2013/TT-BTC và Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 về việc nâng cao mức giảm trừ cá nhân và mức giảm trừ người phụ thuộc. Bên cạnh đó, việc tính thuế thu nhập cá nhân được chia làm 3 trường hợp sau:
Cá nhân ký hợp đồng lao động từ 3 tháng trở lên được tính thuế thu nhập cá nhân theo biểu lũy tiến từng phần theo công thức sau:
Thuế TNCN phải nộp = Thu nhập tính thuế x Thuế suất
Thu nhập tính thuế = Thu nhập chịu thuế – Các khoản giảm trừ
Thu nhập chịu thuế = Tổng lương thực lĩnh – Các khoản được miễn thuế
Trong đó, các khoản được miễn trừ thuế bao gồm: Tiền phụ cấp ăn trưa, tiền điện thoại, tiền đồng phục, các khoản phúc lợi, công tác phí,…được quy định rõ trong thông tư 111/2013.
Cá nhân không ký hợp đồng lao động hoặc ký hợp đồng lao động dưới 3 tháng được tính thuế thu nhập cá nhân bằng cách khấu trừ 10% thu nhập trước khi đưa cho người lao động.
Cá nhân không cư trú được tính thuế thu nhập cá nhân bằng cách khấu trừ 20% thu nhập (dành cho cá nhân không cư trú). Trong đó, thu nhập chịu thuế trong trường hợp này được xác định bằng tổng các khoản thu nhập mang tính chất tiền công, tiền lương mà người nộp thuế nhận được trong kỳ tính thuế.
Ngoài ra, lao động ký hợp đồng thử việc có mức thu nhập từ 2 triệu đồng/lần trở lên được thực hiện khấu trừ 10% thuế thu nhập cá nhân theo thông tư 111/2013/TT-BTC.
Những lưu ý khi tính thuế TNCN 2022
Trong năm mới, cách tính thuế thu nhập cá nhân năm 2022 có một số thay đổi đáng chú ý. Theo Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14, mức giảm trừ bản thân người nộp thuế từ 9 triệu đồng/tháng được tăng lên mức 11 triệu đồng/tháng. Mức giảm trừ người phụ thuộc từ 3.6 triệu đồng tăng lên 4.4 triệu đồng/ tháng. Mức đóng thuế thu nhập cá nhân 2022 có những chuyển biến tích cực. Đây là tin vui cho hầu hết người lao động. Bởi đồng tiền ngày càng mất giá, tiền lương của người lao động được nâng cao; việc điều chỉnh mức giảm trừ thuế thu nhập cá nhân phù hợp với hoàn cảnh một cách kịp thời là rất cần thiết.
Thông qua đó, những người lao động không có người phụ thuộc phải có nguồn thu nhập trên 11 triệu đồng/tháng mới phải đóng thuế. Đối với người lao động có người phụ thuộc, người lao động phải có thu nhập trên 15,4 triệu đồng/tháng mới phải chịu khấu trừ thuế TNCN 2022.
Thông qua những chia sẻ trên, chúng ta có thể thấy thuế thu nhập cá nhân đóng vai trò rất quan trọng trong nguồn thu ngân sách của Nhà nước và doanh nghiệp. Chính vì thế, đừng quên cập nhật cách tính thuế TNCN năm 2022 và những thông tin hữu ích trên để có kỳ quyết toán thuế thu nhập cá nhân đầy đủ và chính xác. Nếu thấy bài viết hay, hãy chia sẻ cho bạn bè và đồng nghiệp những kiến thức bổ ích trên nhé.
>> Xem thêm: 5 dấu hiệu khiến bạn suy nghĩ về điểm dừng trong công việc
— HR Insider / Theo Vn Express —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
