VietnamWorks inTECH – thương hiệu việc làm và tuyển dụng ngành Công Nghệ Thông Tin (CNTT), trực thuộc Navigos Group, vừa công bố báo cáo “Thực trạng và Xu hướng tuyển dụng ngành CNTT năm 2023”.

Báo cáo được thực hiện từ khảo sát ý kiến của gần 1.500 người tham dự, nhằm mang đến cho doanh nghiệp và người lao động ngành CNTT tham khảo góc nhìn đa chiều về thực trạng nhân lực hiện nay, nhu cầu tuyển dụng, những mục tiêu và sự chuẩn bị cần thiết đối với nhân sự ngành CNTT trong tương lai.

Ảnh hưởng của suy giảm kinh tế đến doanh nghiệp, nhân sự IT

Theo vị trí địa lý, kết quả khảo sát cho thấy, TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội là 2 thành phố lớn tập trung nhiều cơ hội việc làm nên cũng bị tác động nhiều nhất. Các doanh nghiệp tại TP. Hồ Chí Minh có tỷ lệ cắt giảm nhân sự cao nhất (22,2%), Hà Nội có tỷ lệ cắt giảm nhân sự thấp hơn, nhưng thay vào đó, các doanh nghiệp tại Hà Nội thường chọn cắt giảm lương, tiền thưởng hoặc phúc lợi khác (chiếm 14,7%).

Theo mô hình kinh doanh, nhóm doanh nghiệp có sản phẩm – dịch vụ không thuộc ngành công nghệ có số lượng nhân sự làm CNTT không quá nhiều so với nhóm doanh nghiệp thuần công nghệ hoặc nhóm công ty Outsource/Consulting (hỗ trợ gia công các dự án công nghệ cho khách hàng), và do vậy nhân sự CNTT ở nhóm này có tỷ lệ ổn định cao nhất (76,4%). Trong khi đó, 2 nhóm còn lại chịu ảnh hưởng nghiêm trọng hơn, tỷ lệ nhân sự bị ảnh hưởng lên đến 42%.

Theo quy mô nhân viên, những công ty có quy mô nhân sự dưới 100 người có tỷ lệ cắt giảm nhân sự cao. Trong khi các doanh nghiệp có số nhân viên từ 1.000 – dưới 3.000 có tỷ lệ nhân sự ổn định nhất (76,5%). Các công ty trên 3.000 nhân sự có tỷ lệ giảm lương, tiền thưởng hoặc phúc lợi khác khá cao (16,7%).

Suy giảm kinh tế không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp lớn mà còn tác động mạnh mẽ đến nguồn nhân lực, đặc biệt là trong lĩnh vực IT. Các công ty đang cân nhắc kỹ lưỡng hơn về tuyển dụng và chi phí. Dù vậy, nhu cầu nhân sự vẫn còn cao trong các lĩnh vực như tuyển dụng điều dưỡng, tuyển dược sĩ, và nhân viên kế toán. Một số ngân hàng cũng tiếp tục ngân hàng tuyển dụng cho các vị trí thiết yếu, cùng với đó là tuyển dụng nhân viên nhân sự và nhân viên kinh doanh để duy trì hoạt động.

Đối với lực lượng nhân sự IT, ảnh hưởng có thể thấy khá rõ khi nhìn vào số năm kinh nghiệm, vị trí địa lý và mô hình kinh doanh. Theo số năm kinh nghiệm làm việc, các vị trí trong ngành CNTT có từ 3 – 8 năm kinh nghiệm có tỷ lệ công việc ổn định cao nhất, chiếm đến 65,1%. Trong khi đó, nhóm lao động dưới 1 năm kinh nghiệm chịu tác động lớn nhất khi chỉ có 23,8% người có công việc ổn định. Đồng thời, nhóm này cũng có tỷ lệ đã bị thôi việc và chưa có việc làm mới cao nhất, lên đến 30,3%.

Theo vị trí địa lý, làn sóng cắt giảm nhân sự tác động không nhỏ đến lực lượng nhân sự CNTT, đặc biệt tại khu vực TP. Hồ Chí Minh – nơi có tỷ lệ lao động IT bị ảnh hưởng lên đến 47%, trong khi nhân sự tại khu vực Hà Nội có xu hướng tự thôi việc, tìm kiếm cơ hội mới nhiều hơn.

Theo mô hình kinh doanh, nhìn chung, nhân sự CNTT thuộc cả 3 mô hình (nhóm doanh nghiệp thuần về công nghệ; nhóm doanh nghiệp Outsource/Consulting và nhóm doanh nghiệp có sản phẩm – dịch vụ không thuộc ngành công nghệ) đều chịu ảnh hưởng lớn bởi kinh tế suy giảm. Tuy nhiên, nhân sự CNTT làm việc tại các công ty thuần về công nghệ ghi nhận có công việc ổn định nhất, chiếm 61,3%; tiếp theo là tại các doanh nghiệp có sản phẩm – dịch vụ không thuộc ngành công nghệ (50,4%) và tại các doanh nghiệp Outsource/Consulting, con số này chỉ là 45,6%.

Nhu cầu và thách thức tuyển dụng thời gian tới

Trong giai đoạn cuối năm 2023 đến năm 2024, doanh nghiệp tại các thành phố vẫn có nhu cầu tuyển dụng nhân sự CNTT. Khảo sát cho thấy, hầu hết các doanh nghiệp muốn tuyển dụng từ 10 đến 30 nhân sự IT, trong đó Hà Nội là địa bàn chiếm tỷ lệ cao nhất (53,3%).

Đối với doanh nghiệp kinh doanh sản phẩm công nghệ và doanh nghiệp có sản phẩm – dịch vụ không thuộc ngành công nghệ dự kiến có xu hướng tuyển dụng ổn định, chủ yếu vào khoảng dưới 30 nhân sự. Ngược lại, do tính chất công việc, doanh nghiệp CNTT Outsource/Consulting có xu hướng tuyển nhân sự liên tục theo từng dự án với số lượng nhiều hơn trong khoảng từ 50 – 100 người.

Về thách thức, một trong những yếu tố khó khăn doanh nghiệp gặp phải trong quá trình tuyển dụng là thiếu hụt nhân sự chất lượng cao. Trong đó, Product Owner/Product Manager, Full-stack Developer và DevOps Engineer là 3 vị trí hàng đầu mà các doanh nghiệp đánh giá là khó để tìm ra ứng viên phù hợp. Ngoài ra, khi được hỏi về các cấp bậc khó tuyển dụng, 89,9% doanh nghiệp cho biết là khó tìm ứng viên ở những vị trí cấp cao (senior) trở lên.

Trong khi đó về phía các ứng viên, họ cũng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong quá trình tìm việc. Có 25,7% nhân sự CNTT thấy khó khăn khi tìm việc vì “Không có nhiều vị trí để ứng tuyển”; theo sau là khó khăn vì “Tỷ lệ chọi ứng viên cao” (chiếm 22,9% ý kiến phản hồi khảo sát); vì “Chuyên môn chưa đủ đáp ứng yêu cầu công việc” (chiếm 15,8%); và các yếu tố khác như trình độ ngoại ngữ, kỹ năng mềm, quy trình phỏng vấn phức tạp…

Báo cáo của VietnamWorks inTECH nhận định, giai đoạn sắp tới, các doanh nghiệp sẽ tập trung vào chất lượng tuyển dụng nhiều hơn, và có các yêu cầu khắt khe hơn, ưu tiên các ứng viên đa nhiệm, có thể đảm nhận nhiều công việc và có kinh nghiệm cao. Trong đó, 23,5% các doanh nghiệp cho biết sẽ tập trung vào việc duy trì đội ngũ nhân tài hiện có, tiếp đến là xây dựng thương hiệu tuyển dụng trong cộng đồng công nghệ, ưu tiên việc mở rộng khối nhân sự CNTT… Về phía ứng viên, sau làn sóng cắt giảm nhân sự vừa qua, nhân sự IT sẽ có phần bớt khắt khe và chủ động hơn trong quá trình tìm kiếm công việc.

Theo ông Cái Đăng Sơn, Giám đốc bộ phận phát triển Sản phẩm và Kỹ thuật, Navigos Group, trong giai đoạn kinh tế ổn định thì nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp CNTT gần như bùng nổ để phục vụ sự tăng trưởng nên nhân sự CNTT luôn được các doanh nghiệp chú trọng và “săn đón”. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại khi bị các yếu tố kinh tế tác động, các doanh nghiệp thu hẹp nhu cầu và ngân sách tuyển dụng, đồng thời đặt ra yêu cầu cao hơn, đòi hỏi nhân sự có nhiều kỹ năng, đảm đương nhiều trách nhiệm hơn.

Trong khi đó, người lao động ngành CNTT cũng có những thay đổi rõ rệt trong hành vi tìm việc, nhân sự có ý định chuyển việc sẽ cân nhắc hơn trong quyết định, và mong muốn tìm được một công ty ổn định. Bên cạnh đó, các lao động đang tìm việc mới cũng có xu hướng lựa chọn công ty ít biến động bằng cách hạ thấp sự kỳ vọng về mức lương, phúc lợi, và môi trường làm việc. Ngoài ra, các lao động CNTT cũng chủ động tìm kiếm trau dồi kỹ năng để đáp ứng với yêu cầu của doanh nghiệp.

Ngành CNTT tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ, với những vị trí nhân sự như tuyển dụng tester luôn có nhu cầu cao. Bên cạnh đó, việc hiểu rõ về quy trình tính lương, như cách chuyển đổi gross to net, là yếu tố quan trọng giúp người lao động nắm bắt chính xác thu nhập của mình. Các vị trí khác như tuyển dụng trader và tuyển dụng UI UX designer Hà Nội cũng đang thu hút sự chú ý lớn từ các ứng viên. Ngoài ra, những vai trò sáng tạo như tuyển dụng video editor hoặc cơ hội làm việc tại Đà Nẵng tuyển dụng cũng mang lại sự ổn định và tiềm năng phát triển lớn.

Kết quả khảo sát cho thấy, có đến 42,4% ứng viên hiện đang tìm kiếm công việc mới và 23,7% có ý định chuyển việc trong trong 12 tháng tiếp theo, nhưng vẫn trong lĩnh vực công nghệ. Người lao động cũng cho biết họ sẽ tiếp tục trau dồi thêm các kỹ năng/chuyên môn và đặc biệt quan tâm đến công nghệ mới hoặc ngôn ngữ lập trình mới. Bên cạnh đó, ngoại ngữ cũng là một trong những yếu tố quan tâm hàng đầu của ứng viên CNTT, chiếm 37,6%. Các ứng viên ngành CNTT chủ yếu tìm việc trên các trang mạng xã hội (chiếm 20,6%), theo sau đó là các website tuyển dụng trực tuyến như VietnamWorks (19,1%), người quen giới thiệu (15,7%).

Xem trọn bộ báo cáo tại đây

Xem thêm: HR là gì? Làm thế nào để thăng tiến trong nghề HR?

— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam