Ngôn ngữ lập trình là gì? 10 ngôn ngữ lập trình phổ biến hiện nay

Ngôn ngữ lập trình phổ biến hiện nay

Ngôn ngữ lập trình là gì?

Ngôn ngữ lập trình được xem là loại ngôn ngữ giúp con người và máy tính có thể “tương tác” được với nhau, nội dung chủ yếu là chương trình giúp máy tính dễ dàng đọc hiểu và thực hiện các thuật toán được yêu cầu. Mỗi một ngôn ngữ lập trình là một tập hợp mã máy tính chi tiết từ cú pháp cho đến từ vựng nhằm diễn tả câu lệnh hoàn chỉnh.

Ngôn ngữ lập trình là gì?

Thành phần chính của ngôn ngữ lập trình là gì? Một ngôn ngữ lập trình hoàn chỉnh thường gồm 3 thành phần cơ bản như sau:

• Bảng chữ cái: Là tập hợp của các ký hiệu công nghệ sử dụng cho quá trình viết chương trình cho máy tính.
• Cú pháp: Bộ quy tắc được sử dụng để kiểm tra phương pháp cũng như viết của một chương trình hợp lệ, ví dụ ngôn ngữ Perl có cách triển khai là tham chiếu, trong khi C được chỉ định bởi Tiêu chuẩn ISO.
• Ngữ nghĩa: Dựa vào ngữ cảnh cụ thể mà được sử dụng để xác định ý nghĩa của lệnh cần phải thực hiện tương ứng với tổ hợp ký tự.

Các loại ngôn ngữ lập trình

• Từ những năm đầu thuộc thế kỷ 19, ngôn ngữ máy còn được xem là ngôn ngữ lập trình thế hệ thứ nhất (1GL), cũng là hình thức ngôn ngữ sơ khai nhất, trong đó quá trình lập trình được viết dưới dạng chữ số của từng câu lệnh mà không cần tới các trình compiler biên dịch.
• Hợp ngữ hay còn được mệnh danh là ngôn ngữ lập trình thế hệ thứ hai (2 GL), mặc dù còn gắn liền với cấu trúc tập lệnh của máy tính, song ngôn ngữ lập trình thứ hai đã giảm thiểu các lỗi tính toán khi viết câu lệnh, giúp máy tính dễ đọc hơn rất nhiều.
• Khoảng những năm 50 của thế kỷ 20, ngôn ngữ lập trình bậc cao thuộc thế hệ thứ 3 (3 GL) ra đời và phát triển đến ngày nay xuất hiện thêm hàng nghìn ngôn ngữ lập trình bậc cao khác nhau.

Các loại ngôn ngữ lập trình

Xem thêm :

• Lập trình viên là gì? 10 Bí quyết trở thành lập trình viên giỏi
• Trình hướng đối tượng là gì? 5 ngôn ngữ lập trình phổ biến
• Kỹ sư phần mềm là gì? 8 kỹ năng cần có của kỹ sư phần mềm
• Lập trình nhúng là gì? Mức lương & Kỹ năng quan trọng nhất
• Tester là gì? Cần có 5 kỹ năng này để là Tester có thu nhập cao
• Script là gì? 3 Quy trình làm việc cơ bản với ngôn ngữ script
• It helpdesk là gì? Cơ hội nghề nghiệp và mức lương hiện nay
• Data Analyst là gì? 7 Kỹ năng cần có của một Data Analyst giỏi

10 ngôn ngữ lập trình phổ biến hiện nay

Hiện nay có tới hơn hàng trăm ngôn ngữ lập trình cho phép bạn “biến” ý tưởng thành hiện thực từ việc tạo các trò chơi điện tử cho đến xây dựng trải nghiệm thực tế ảo.

1. Ngôn ngữ lập trình Python

Ngôn ngữ lập trình Python được xem là loại ngôn ngữ thân thiện với người dùng, tương đối dễ đọc, dễ hiểu. Ngoài ra, Python có mã nguồn mở với ứng dụng dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo nên giúp bạn dễ dàng tìm thấy và sửa chữa lỗi.

Đặc biệt, chúng còn mang tính độc lập và chạy trên nhiều nền tảng như Window, MacOS,… Tuy nhiên ngôn ngữ lập trình Python lại không được khuyến khích trong việc phát triển các trò chơi mobile, ứng dụng và hoạt động khá chậm.

2. Ngôn ngữ lập trình Java

Ngôn ngữ lập trình bậc cao Java có phương thức sử dụng đơn giản và tính bảo mật cao. Ngoài ra, Java mang tính độc lập nền tảng, tính trung lập với khối kiến thức. Java chủ yếu được sử dụng để phát triển các ứng dụng về ngân hàng, công nghệ thông tin và bán lẻ.

Ngôn ngữ lập trình Java

Hơn hết, bạn cũng nhanh chóng phát hiện và sửa chữa lỗi. Ngoài ra, nền tảng này còn có tính an toàn rất cao và thực hiện được nhiều lệnh cùng một lúc. Mặt khác, Java lại tiêu tốn nhiều bộ nhớ. Đồng thời, ngôn ngữ này còn có tốc độ xử lý chậm và không có phương tiện dự phòng.

3. Ngôn ngữ lập trình JavaScript

JavaScript thân thiện với Front-end và Back-end dùng để xây dựng trò chơi, phát triển web cũng như ứng dụng mobile. Đồng thời, JavaScript khá đơn giản, linh hoạt, tốn ít bộ nhớ và dễ dàng cho người dùng. Thế nhưng, ngôn ngữ JavaScript hoàn toàn dựa trên trình duyệt, không có khả năng kế thừa. Ngoài ra, mức độ bảo mật an toàn của JavaScript cũng không cao.

4. Ngôn ngữ lập trình C

Ngôn ngữ C có cách sử dụng đơn giản, linh hoạt, là sự tích hợp hài hoà giữa ngôn ngữ lập trình bậc thấp và bậc cao. Hơn hết, bởi ưu điểm tốc độ nhanh, nó còn cung cấp bộ nhớ động để hỗ trợ thực thi tác vụ. Tuy nhiên, khi sử dụng ngôn ngữ C thì rất khó phát hiện và tiến hành sửa chữa lỗi. Ngoài ra, nó không hỗ trợ về hàm cấu trúc, mang tính đa hình, trừu tượng, đặt tên không gian và đóng gói.

5. Ngôn ngữ lập trình C++

C ++ được phát triển thêm một số tính năng khác như lập trình xử lý ngoại tệ, hướng đối tượng và thực thi kiểm tra. Nổi bật với ưu điểm cấu trúc đơn giản hỗ trợ các tính năng định hướng đối tượng như tính trừu tượng, đóng gói và kế thừa. Đồng thời C++ có khả năng tương thích tốt với C. Thế nhưng, C++ lại có hạn chế về tính an toàn, không hỗ trợ thu gom rác và sẽ rất khó để gỡ lỗi từ các app trên trang web lớn.

Ngôn ngữ lập trình C++

6. Ngôn ngữ lập trình C#

Ngôn ngữ C# được sử dụng trong XML, thiết kế cải tiến năng suất và dịch vụ web. C# có mã nguồn an toàn, hiện đại và chiếm ưu thế với điểm cộng xử lý nhanh chóng, dễ sử dụng, tích hợp với Windows.

Ngoài ra, chức năng sao lưu bộ nhớ mạnh mẽ giúp ngôn ngữ này bảo mật thông tin tốt hơn. Tuy nhiên, dòng C# này kém linh hoạt hơn vì dựa vào .Net framework. Đồng thời, lập trình viên có thể gặp khó khăn trong quá trình viết, nắm bắt, tìm và sửa lỗi và duy trì các ứng dụng đa luồng.

7. Ngôn ngữ lập trình R

Ngôn ngữ R dùng để phân tích dữ liệu, nghiên cứu thuật toán, khoa học,… Là loại ngôn ngữ hỗ trợ đắc lực trong lĩnh vực Marketing, dùng để đáp ứng nhu cầu trình bày trực quan và hỗ trợ rộng rãi cho Data Wrangling. Ngoài ra, ngôn ngữ lập trình này có giao diện khá thân thiện với người dùng, được lập trình bởi mã nguồn mở và độc lập nền tảng. Tuy nhiên, ngôn ngữ R lại không tương thích với đồ họa 3D và có tốc độ xử lý khá chậm.

8. Ngôn ngữ lập trình PHP

PHP chính là ngôn ngữ được vận hành mạnh mẽ từ phía máy chủ mã nguồn mở, thường dùng để tạo nên các trang web động hoặc tĩnh. Ưu điểm chính là tính an toàn cao và dễ sử dụng. Đồng thời, nó còn dễ dàng chạy trên các hệ điều hành khác nhau như Mac, Linux, Windows. Thế nhưng, PHP lại không có khả năng xử lý website hoặc dữ liệu với kích thước quá lớn và khả năng duy trì kém.

Ngôn ngữ lập trình PHP

9. Ngôn ngữ lập trình Go

Ngôn ngữ Go (Golang) được dùng chủ yếu cho việc thiết kế các phần mềm đơn giản, có độ tin cậy cao và hiệu quả. Sở dĩ vận hành theo dạng cờ vây nên người dùng dễ học và sử dụng Go. Đồng thời, nó tích hợp với nhiều công cụ kiểm tra có sẵn nên tốc độ xử lý rất nhanh. Tuy nhiên, Go lại không hỗ trợ ngôn ngữ chung, xử lý lỗi và thiếu các khung phần mềm.

10. Ngôn ngữ lập trình Ruby

Ruby là một ngôn ngữ lập trình định hướng với mã nguồn mở, được sử dụng với mục đích chung nhất để phát triển, thiết kế lên các tập lệnh CGI. Ruby thường được dùng trên các mạng đồng bộ và hỗ trợ các công cụ khác như OpenGL và GTK. Ngoài ra, phần mã code sẽ nhỏ và chứa ít dòng. Thế nhưng, Ruby có tốc độ khá chậm và rất khó gỡ lỗi.

Lý do người ta phải xây dựng ngôn ngữ lập trình bậc cao

• Ngôn ngữ lập trình bậc cao có tính độc lập cao và đồng nhất, không phụ thuộc vào thiết bị khác, do đó có thể chạy trên các loại nền tảng khác nhau mà không sợ xung đột.
• Sở dĩ có sự tương đồng với ngôn ngữ tự nhiên của con người, những chương trình thường dễ hiểu, dễ sử dụng và thân thiện với người dùng.
• Ngôn ngữ lập trình bậc cao dễ chỉnh sửa cấu trúc, sửa lỗi, cũng như nâng cấp và hoàn thiện chương trình.
• Tại đây, lập trình viên có thể tiếp cận với nhiều loại và cách tổ chức dữ liệu đa dạng, từ đó hỗ trợ mô tả thuật toán thuận lợi hơn.

Lý do xây dựng ngôn ngữ lập trình bậc cao

Một số lưu ý khi chọn lọc ngôn ngữ lập trình

Mỗi một ngôn ngữ lập trình đều phục vụ một nhu cầu như thiết kế web, lập trình phần mềm cho mobile, máy tính, lập trình vi điều khiển, big data,…hoặc dựa theo xu hướng phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, để bắt đầu chọn lọc cần phải hiểu bản chất đặc điểm và ứng dụng ngôn ngữ lập trình là gì.

Tuy nhiên, bởi bắt đầu từ những kiến thức nền tảng như biến số, hằng số, vòng lặp, hàm, thuật toán,… nên nếu bạn nắm chắc logic lập trình và thành thạo một ngôn ngữ cơ bản thì việc chọn lọc ngôn ngữ khác không khó.

Lưu ý chọn lọc ngôn ngữ lập trình

Hy vọng với những phân tích chuyên sâu từ VietnamWorks đã giúp bạn hiểu thêm về ngôn ngữ lập trình là gì. Hãy tiếp tục theo dõi các bài viết của chúng tôi để không bỏ lỡ các nội dung hữu ích khác nhé.