8 loại mô hình làm việc nhóm phổ biến hiện nay

Trong thời đại bùng nổ công nghệ và sự cạnh tranh gay gắt như hiện nay, việc tối ưu hóa năng suất làm việc là chìa khóa dẫn đến thành công cho mọi tổ chức. Nhận thức được tầm quan trọng đó, HR Insider sẽ chia sẻ đến bạn các mô hình làm việc nhóm giúp tăng 100% năng suất công việc, từ đó giúp bạn lựa chọn phương thức phù hợp nhất để nâng tầm hiệu quả hoạt động cho tập thể của mình.

Tầm quan trọng của việc xây dựng mô hình làm việc nhóm

Trong thời đại ngày nay, nơi mà sự cạnh tranh ngày càng gay gắt và phức tạp, việc xây dựng mô hình làm việc nhóm hiệu quả đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự thành công của mọi tổ chức. Mô hình làm việc nhóm không chỉ giúp tăng năng suất công việc lên gấp đôi, thúc đẩy sự sáng tạo và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn, mà còn góp phần rèn luyện kỹ năng mềm cho các thành viên, xây dựng môi trường làm việc lý tưởng và tăng cường sự gắn kết giữa các cá nhân.

Tầm quan trọng của việc xây dựng mô hình làm việc nhóm

Việc xây dựng mô hình làm việc nhóm giúp:

• Tăng năng suất công việc: Khi nhiều người cùng hợp tác và chia sẻ khối lượng công việc, mỗi cá nhân sẽ tập trung vào thế mạnh của bản thân, từ đó nâng cao hiệu quả và hoàn thành công việc nhanh chóng hơn.
• Thúc đẩy sự sáng tạo: Mỗi thành viên trong nhóm sẽ mang đến những ý tưởng, góc nhìn khác nhau, tạo điều kiện cho sự trao đổi, thảo luận và kích thích tư duy sáng tạo, từ đó giúp đưa ra những giải pháp mới mẻ và hiệu quả hơn.
• Giải quyết vấn đề hiệu quả: Khi gặp phải những vấn đề khó khăn, việc tập hợp trí tuệ của nhiều người sẽ giúp nhìn nhận vấn đề một cách đa chiều, tìm ra nhiều giải pháp và lựa chọn phương án tối ưu nhất.
• Rèn luyện kỹ năng mềm: Làm việc nhóm giúp các thành viên trau dồi kỹ năng giao tiếp, lắng nghe, thuyết trình, giải quyết xung đột, làm việc nhóm và quản lý thời gian một cách hiệu quả.
• Xây dựng môi trường làm việc đoàn kết: Khi các thành viên trong nhóm cùng chung mục tiêu, hỗ trợ và giúp đỡ lẫn nhau, sẽ tạo ra môi trường làm việc đoàn kết, gắn bó, nâng cao năng lượng làm việc và thúc đẩy tinh thần trách nhiệm của mỗi cá nhân.
• Tăng cường sự gắn kết: Làm việc nhóm giúp các thành viên hiểu rõ hơn về nhau, tạo dựng mối quan hệ tin tưởng và gắn kết giữa các cá nhân, từ đó nâng cao tinh thần đồng đội và giảm thiểu mâu thuẫn trong nội bộ.

Việc xây dựng mô hình làm việc nhóm hiệu quả mang lại rất nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và cá nhân. Do đó, đây là một chiến lược quan trọng mà bất kỳ doanh nghiệp nào cũng nên áp dụng để nâng cao năng suất công việc, thúc đẩy sự sáng tạo của nhân sự và gặt hái thành công trong tương lai.

Top 8 mô hình làm việc nhóm phổ biến hiện nay

Để đáp ứng nhu cầu làm việc đa dạng và ngày càng phức tạp, nhiều mô hình làm việc nhóm khác nhau đã được ra đời và áp dụng hiệu quả trong thực tế. Dưới đây là 4 mô hình làm việc nhóm phổ biến hiện nay cùng với những ưu điểm và nhược điểm riêng biệt:

Mô hình nhóm ảo

Nhóm ảo là mô hình làm việc nhóm mà các thành viên không nhất thiết phải ở cùng một địa điểm. Họ có thể giao tiếp và cộng tác với nhau thông qua các công cụ trực tuyến như email, mạng xã hội, phần mềm hội nghị truyền hình,…

Mô hình nhóm ảo

Ưu điểm

• Tiết kiệm thời gian và chi phí di chuyển.
• Tăng cường sự linh hoạt trong công việc, cho phép các thành viên làm việc từ bất cứ đâu có kết nối internet.
• Mở rộng nguồn nhân lực tiềm năng, thu hút các chuyên gia từ khắp nơi trên thế giới.
• Tạo điều kiện cho sự đa dạng về văn hóa và quan điểm.

Nhược điểm

• Khó khăn trong việc giao tiếp và xây dựng mối quan hệ tin tưởng giữa các thành viên.
• Thiếu sự tương tác trực tiếp có thể dẫn đến hiểu lầm và giảm hiệu quả làm việc.
• Yêu cầu kỹ năng quản lý thời gian và kỹ năng giao tiếp trực tuyến hiệu quả.
• Nguy cơ mất tập trung do các yếu tố bên ngoài.

Mô hình nhóm tự quản

Nhóm tự quản là mô hình mà các thành viên tự chịu trách nhiệm cho công việc của mình, tự đặt ra mục tiêu, lập kế hoạch và thực hiện công việc mà không cần sự giám sát trực tiếp từ cấp trên.

Mô hình nhóm tự quản

Ưu điểm

• Tăng cường sự tự chủ và tinh thần trách nhiệm của các thành viên.
• Nâng cao động lực và sự sáng tạo trong công việc.
• Giảm thiểu sự lãng phí thời gian và nguồn lực do thủ tục hành chính rườm rà.
• Tăng khả năng thích ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh.

Nhược điểm

• Yêu cầu các thành viên có kỹ năng lãnh đạo, ra quyết định và giải quyết vấn đề tốt.
• Dễ xảy ra mâu thuẫn và xung đột nội bộ nếu thiếu sự phối hợp và chia sẻ thông tin hiệu quả.
• Cần có hệ thống đánh giá và khen thưởng phù hợp để khuyến khích tinh thần làm việc của các thành viên.

Mô hình nhóm làm việc đa chức năng

Nhóm làm việc đa chức năng là mô hình mà các thành viên có nhiều kỹ năng và chuyên môn khác nhau, cùng hợp tác để hoàn thành một mục tiêu chung.

Mô hình nhóm làm việc đa chức năng

Ưu điểm

• Tận dụng tối đa tiềm năng của mỗi thành viên, từ đó nâng cao hiệu quả công việc.
• Giảm thiểu sự trùng lặp công việc và lãng phí thời gian.
• Tăng cường sự sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề đa chiều.
• Tạo điều kiện cho sự học hỏi lẫn nhau và phát triển kỹ năng của các thành viên.

Nhược điểm

• Yêu cầu kỹ năng giao tiếp và phối hợp hiệu quả giữa các thành viên có chuyên môn khác nhau.
• Dễ xảy ra mâu thuẫn và xung đột do sự khác biệt về quan điểm và cách tiếp cận công việc.
• Cần có hệ thống quản lý nhóm hiệu quả để đảm bảo sự thống nhất và hướng đến mục tiêu chung.

>>> Xem thêm các cách làm việc hiệu quả giúp hiệu suất công việc được hoàn thành nhanh chóng.

Mô hình nhóm giải quyết vấn đề

Nhóm giải quyết vấn đề là mô hình làm việc nhóm được tập hợp để giải quyết một vấn đề cụ thể, sau khi hoàn thành nhiệm vụ nhóm sẽ giải tán.

Mô hình nhóm giải quyết vấn đề

Ưu điểm

• Tập trung cao độ vào việc giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.
• Tận dụng tối đa kiến thức và kinh nghiệm của các thành viên có liên quan.
• Tăng cường sự phối hợp và cộng tác giữa các bộ phận khác nhau trong tổ chức.
• Nâng cao khả năng thích ứng với sự thay đổi và giải quyết các vấn đề mới phát sinh.

Nhược điểm

• Tốn thời gian và chi phí để tập hợp và giải tán nhóm.
• Khó khăn trong việc duy trì động lực và sự gắn kết nhân viên sau khi hoàn thành nhiệm vụ.
• Có thể dẫn đến sự phân tán nguồn lực của tổ chức nếu sử dụng mô hình này thường xuyên.

Mô hình 5 giai đoạn phát triển nhóm của Tuckman

Mô hình Tuckman, được phát triển bởi Bruce Tuckman vào năm 1965, mô tả 5 giai đoạn mà một nhóm trải qua trong quá trình phát triển:

• Hình thành (Forming): Giai đoạn này tập trung vào việc làm quen, xây dựng mối quan hệ và xác định mục tiêu chung.
• Sóng gió (Storming): Xung đột bắt đầu xuất hiện khi các thành viên thể hiện ý kiến và quan điểm khác nhau.
• Ổn định (Norming): Nhóm phát triển các quy tắc, vai trò và cấu trúc rõ ràng.
• Hoạt động hiệu quả (Performing): Nhóm làm việc hiệu quả, phối hợp nhịp nhàng và đạt được mục tiêu chung.
• Thoái trào (Adjourning): Nhóm giải tán hoặc chuyển đổi sang giai đoạn mới.

Ưu điểm

• Dễ hiểu và đơn giản.
• Giúp nhận biết và hiểu rõ các giai đoạn phát triển của nhóm.
• Cung cấp hướng dẫn cho lãnh đạo nhóm trong việc hỗ trợ nhóm vượt qua các giai đoạn.

Nhược điểm

• Có thể không áp dụng cho tất cả các nhóm.
• Các giai đoạn không nhất thiết phải diễn ra tuần tự hoặc với thời gian cố định.
• Mô hình tập trung vào hành vi nhóm hơn là các yếu tố cá nhân.

Mô hình GRPI

Mô hình GRPI, được phát triển bởi Meredith Belbin vào năm 1970, tập trung vào 4 vai trò chính trong nhóm:

• G – Goal (Mục tiêu): Người hướng trọng tâm, thúc đẩy nhóm đạt được mục tiêu.
• R – Resource Investigator (Điều tra viên nguồn lực): Tìm kiếm thông tin và ý tưởng mới.
• P – Process (Quá trình): Tổ chức và quản lý công việc hiệu quả.
• I – Individual (Cá nhân): Hỗ trợ và thúc đẩy tinh thần đồng đội.

Mô hình GRPI

Ưu điểm

• Giúp xác định điểm mạnh và điểm yếu của từng thành viên trong nhóm.
• Tăng cường sự hiểu biết về các vai trò và trách nhiệm cần thiết cho nhóm thành công.
• Hỗ trợ phân công công việc phù hợp với năng lực của từng thành viên.

Nhược điểm

• Có thể gán ghép vai trò cho thành viên một cách áp đặt.
• Không chú trọng đến sự phát triển cá nhân của từng thành viên.
• Mô hình có thể bị phức tạp khi áp dụng cho nhóm lớn.

Mô hình Belbin

Tương tự như mô hình GRPI, mô hình Belbin cũng tập trung vào các vai trò trong nhóm, tuy nhiên mô hình này phân biệt 9 vai trò:

• Người lãnh đạo: Tầm nhìn xa, ra quyết định và thúc đẩy hành động.
• Người hoàn thiện: Chu đáo, tỉ mỉ và chú trọng đến chi tiết.
• Người thúc đẩy: Năng động, nhiệt tình và truyền cảm hứng cho người khác.
• Người điều phối: Khả năng giao tiếp tốt, dung hòa mâu thuẫn và tạo sự đồng thuận.
• Người chuyên gia: Kiến thức sâu rộng, am hiểu chuyên môn.
• Người theo dõi: Cẩn thận, có trách nhiệm và đáng tin cậy.
• Người tìm kiếm ý tưởng: Sáng tạo, ham học hỏi và luôn tìm kiếm giải pháp mới.
• Người đa năng: Khả năng thích nghi cao, linh hoạt và có thể đảm nhiệm nhiều vai trò khác nhau.
• Người chuyên gia xã hội: Khả năng giao tiếp tốt, xây dựng mối quan hệ đồng nghiệp và tạo bầu không khí vui vẻ trong nhóm.

Mô hình Belbin

Ưu điểm

• Cung cấp mô tả chi tiết về 9 vai trò khác nhau trong nhóm.
• Giúp hiểu rõ hơn về điểm mạnh và điểm yếu của từng thành viên.
• Hỗ trợ xây dựng nhóm cân bằng và đa dạng kỹ năng.

Nhược điểm

• Có thể phức tạp khi áp dụng cho nhóm nhỏ.
• Việc phân loại vai trò có thể gây ra sự phân biệt đối xử.
• Mô hình không chú trọng đến sự phát triển cá nhân của từng thành viên.

Tham khảo thêm vai trò của trưởng nhóm trong các mô hình làm việc khác nhau.

Mô hình làm việc nhóm Hackman

Mô hình Hackman, được phát triển bởi J. Richard Hackman và Greg Oldham vào năm 1976, tập trung vào 5 đặc điểm chính của công việc ảnh hưởng đến động lực và sự hài lòng của nhân viên:

• Đa dạng kỹ năng (Skill Variety): Mức độ công việc đòi hỏi sử dụng nhiều kỹ năng và tài năng khác nhau.
• Tính toàn vẹn công việc (Task Identity): Mức độ công việc tạo thành một “toàn bộ” có ý nghĩa và có thể hoàn thành độc lập.
• Ý nghĩa công việc (Task Significance): Mức độ công việc tác động đến người khác và có giá trị xã hội.
• Tự chủ (Autonomy): Mức độ nhân viên có quyền tự quyết trong việc thực hiện công việc và đưa ra quyết định.
• Phản hồi công việc (Feedback): Mức độ nhân viên nhận được phản hồi rõ ràng và chính xác về hiệu quả công việc của họ.

Mô hình làm việc nhóm Hackman

Ưu điểm

• Cung cấp cách thức để thiết kế công việc thúc đẩy động lực và sự hài lòng của nhân viên.
• Giúp cải thiện hiệu quả công việc và năng suất nhóm.
• Tăng cường sự gắn kết và cam kết của nhân viên.

Nhược điểm

• Có thể khó áp dụng cho một số loại công việc.
• Yêu cầu sự đầu tư thời gian và nguồn lực để thiết kế lại công việc.
• Mô hình không chú trọng đến các yếu tố bên ngoài công việc như văn hóa tổ chức và lãnh đạo.

Việc lựa chọn mô hình làm việc nhóm phù hợp đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy năng suất công việc lên gấp đôi, thậm chí nhiều hơn thế nữa. Hy vọng những thông tin được chia sẻ trong bài viết này của HR Insider sẽ giúp bạn có thêm lựa chọn cho quá trình xây dựng và phát triển đội nhóm hiệu quả, từ đó gặt hái được nhiều thành công hơn nữa trong tương lai.

Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: Vifon tuyển dụng, Tuyển dụng Phúc Long, Mixue tuyển dụng TPHCM, FamilyMart tuyển dụng, Cheese Coffee tuyển dụng, Hòa Phát tuyển dụng, KingFood tuyển dụng và P&G tuyển dụng.

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam