Bắt đầu từ ngày 1/1/2009, Luật thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực và có ảnh hưởng trực tiếp đến người dân. Với nhiều năm áp dụng, luật thuế TNCN không còn hợp với tình hình kinh tế hiện tại. Vì thế có một vài sửa đổi trong năm 2019 chúng ta cùng tìm hiểu.
1. Thuế thu nhập cá nhân là gì?
Ngay ở cái tên của thuế TNCN đã nói lên tất cả. Đầu tiên ta phải khẳng định đây là một loại thuế. Tức là đó sẽ là một khoản đóng góp bắt buộc mà cá nhân phải nộp cho nhà nước để thực hiện cho các mục đích xã hội.
Và loại thuế này được tác động hoặc nói một cách khác là nó được xác định dựa trên thu nhập của đối tượng nộp thuế. Và đối tượng nộp thuế ở đây chính là mỗi cá nhân người lao động.
Tóm lại, thuế thu nhập cá nhân là khoản đóng góp bắt buộc của mỗi cá nhân cho nhà nước và nó được xác định dựa trên mức thu nhập của cá nhân đó.
2. Đối tượng chịu thuế trong luật thu thuế cá nhân
Đối tượng phải nộp thuế thu nhập cá nhân chính là những đối tượng có thu nhập chịu thuế. Tại Điều 2, Luật thuế thu nhập cá nhân quy định như sau:
- Cá nhân cư trú là người đáp ứng một trong các điều kiện sau đây:
- Có mặt tại Việt Nam từ 183 ngày trở lên tính trong một năm dương lịch. Hoặc tính theo 12 tháng liên tục kể tục kể từ ngày đầu tiên có mặt tại Việt Nam
- Có nơi ở thường xuyên tại Việt Nam. Bao gồm có nơi ở đăng ký thường trú hoặc có nhà thuê để ở tại Việt Nam theo hợp đồng thuê có thời hạn
- Cá nhân không cư trú là người không đáp ứng điều kiện trên.
Tại sao phải phân loại đối tượng nộp thuế?
Câu trả lời chính là do phạm vi thu nhập mà chúng ta phải nộp thuế sẽ khác nhau:
- Đối với cá nhân cư trú thì khi đó chúng ta phải nộp thuế cho toàn bộ thu nhập mà chúng ta nhận được. Không phân biệt rằng thu nhập đó phát sinh trong hay ngoài lãnh thổ Việt Nam. Hoặc không phân biệt rằng thu nhập đó được chi trả ở trong hay ngoài lãnh thổ Việt Nam.
- Với cá nhân không cư trú thì chúng ta chỉ cần nộp thuế cho phần thu nhập phát sinh hoặc được chi trả tại Việt Nam.
3. Thu nhập chịu thuế
Theo Điều 3, Luật thuế thu nhập cá nhân, các thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân bao gồm:
- Thu nhập từ kinh doanh, bao gồm:
- Hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ
- Hoạt động hành nghề độc lập của cá nhân có giấy phép hoặc chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật
- Thu nhập từ tiền lương, tiền công:
- Tiền lương, tiền công và các khoản có tính chất tiền lương, tiền công
- Các khoản phụ cấp, trợ cấp, trừ các khoản phụ cấp, trợ cấp theo quy định của pháp luật về ưu đãi người có công, phụ cấp quốc phòng, an ninh, phụ cấp độc hại, nguy hiểm đối với những ngành nghề hoặc công việc ở nơi làm việc có yếu tố độc hại, nguy hiểm…
- Tiền thù lao dưới các hình thức
- Tiền nhận được từ tham gia hiệp hội kinh doanh, hội đồng quản trị, ban kiểm soát, quản lý và tổ chức
- Các khoản lợi ích khác mà đối tượng nộp thuế nhận được bằng tiền hoặc không bằng tiền
- Thu nhập từ đầu tư vốn, bao gồm
- Tiền lãi cho vay
- Lợi tức cổ phần
- Thu nhập từ đầu tư vốn dưới các hình thức khác, trừ thu nhập từ lãi trái phiếu chính phủ
- Thu nhập từ chuyển nhượng vốn
- Chuyển nhượng phần vốn trong các tổ chức kinh tế
- Chuyển nhượng chứng khoán
- Chuyển nhượng vốn dưới các hình thức khác
- Thu nhập từ bản quyền
- Chuyển giao công nghệ
- Chuyển quyền sử dụng các đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ
- Nhận thừa kế, nhận quà là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác…
4. Thu nhập được miễn thuế trong luật thu thuế cá nhân
Theo điều 4, luật thuế thu nhập cá nhân, các thu nhập được miễn thuế là:
- Chuyển nhượng bất động sản giữa vợ và chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con cái; cha nuôi, mẹ nuôi với con nuôi;…
- Giá trị quyền sử dụng đất của cá nhân được Nhà nước giao đất
- Chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân. Trong trường hợp cá nhân chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất.
- Nhận thừa kế, quà tặng là bất động sản giữa vợ và chồng; cha mẹ đẻ với con cái; cha mẹ nuôi với con cái,…
- Thu nhập của hộ gia định, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp,… Và sản phẩm chưa qua chế biến thành các sản phẩm khác.
- Tiền lương hưu do bảo hiểm xã hội chi trả
- Từ lãi tiền gửi tại các tổ chức tín dụng, lãi từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
- Quỹ từ thiện được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép thành lập hoặc công nhận. Hoạt động vì mục đích từ thiện, nhân đạo, không nhằm mục đích từ thiện.
- Thu nhập từ nguồn viện trợ nước ngoài vì mục đích từ thiện, nhân đạo dưới hình thức chính phủ và phi chính phủ.
Trên đây, là những điều cơ bản nhất trong luật thuế thu nhập cá nhân mà người lao động cần hiểu rõ để chủ động hơn trong việc nộp thuế của mình.
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.