Toxic Productivity là gì?
Toxic productivity là một thuật ngữ mô tả môi trường làm việc hoặc lối sống làm việc mà áp đặt áp lực cao về hiệu suất và sản xuất, thường dẫn đến tác động tiêu cực đối với tâm trạng, sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống. Điều này thường xuyên xuất hiện khi người ta đặt quá nhiều áp lực lên bản thân để đạt được mục tiêu nghề nghiệp hoặc cá nhân mà không có sự cân nhắc đúng đắn đối với sức khỏe tinh thần và cảm xúc của họ.
Có lẽ bạn cũng đã từng nghe rằng làm việc chăm chỉ là chìa khóa dẫn đến thành công và hạnh phúc. Nhưng hãy dừng lại và hình dung một cảnh tượng: bạn cảm thấy như đang bị trói buộc bởi những yêu cầu không ngừng, không có thời gian cho bản thân thư giãn hay thậm chí một hơi thở. Chào mừng bạn đến với thế giới đầy phức tạp của “Toxic Productivity”, một cơn ác mộng thực sự đang lan tràn trong cuộc sống hiện đại.
Được mô tả bởi tạp chí Forbes như là “Một trạng thái tâm lý khi người lao động cảm thấy bắt buộc phải luôn luôn làm việc, không cho phép bản thân nghỉ ngơi hay thư giãn, dù cho họ có cảm thấy mệt mỏi, đau đớn hay không hứng thú.” Nhưng “Toxic Productivity” không chỉ dừng lại ở việc làm việc nhiều, mà còn ẩn chứa sự thúc đẩy không kiểm soát, khiến bạn mất khả năng cân bằng giữa cuộc sống và công việc, đặt ra những tiêu chuẩn không khả thi và tự trừng phạt nếu không đạt được mục tiêu.
Nhưng “Toxic Productivity” nảy sinh từ đâu? Tạp chí Psychology Today đã chỉ ra rằng nó không chỉ là tình trạng tâm lý cá nhân, mà còn phản ánh môi trường văn hóa và xã hội mà chúng ta sống trong đó. Sự cạnh tranh quyết liệt, ý tưởng rằng “làm việc chăm chỉ sẽ đem lại thành công và hạnh phúc”, cùng với sự thay đổi của công nghệ đã cùng nhau tạo ra “Toxic Productivity” trong thế giới hiện đại.
Tuy nhiên bạn đừng lo, bạn không cần phải mắc kẹt mãi trong thế giới này. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu những dấu hiệu, nguyên nhân và hậu quả của “Toxic Productivity” trong phần tiếp theo. Hãy cùng tôi mở cửa sổ tâm hồn và bước vào cuộc hành trình khám phá sự cân bằng giữa hiệu suất làm việc và sức khỏe tinh thần.
Xem thêm: Người trẻ đi làm lướt 180 phút Tiktok/ ngày có phải là kiểu đi làm độc hại?
Dấu hiệu của Toxic Productivity
Làm thế nào để nhận ra sự hiện diện của “Toxic Productivity” trong cuộc sống của bạn? Đáp án không chỉ đơn thuần nằm trong những con số, thành tích, hay năng suất. Đó là sự kết hợp tinh tế của hành vi, tư duy, và cảm xúc của bạn.
Dưới đây là danh sách những biểu hiện cực kỳ phổ biến của “Toxic Productivity”:
- Bạn cảm thấy mãi không đủ, mãi không đạt đến mức hoàn hảo, và mãi không thể tự thấy giá trị nếu bạn không làm việc không ngừng. Tiêu chuẩn về hoàn hảo không chỉ dẫn đến áp lực cản trở, mà còn khiến bạn tự đặt mục tiêu không thể đạt được và tự trách mình vô tội vạ nếu không thể đạt được chúng.
- So sánh bản thân với người khác là một nguồn cảm xúc ghen tị, lo lắng và áp lực vô cùng mạnh mẽ. Bạn bị cuốn vào cuộc đua so sánh không dứt, lo sợ bị rơi lại phía sau, và không còn đủ thời gian để tôn trọng và đánh giá bản thân mình.
- Việc không biết từ chối hay xác định ranh giới với công việc đã biến thành thói quen. Bạn cảm thấy không thể từ chối công việc thêm, bất kể có cần thiết hay không. Bạn luôn đặt người khác và công việc của họ trên hàng đầu, trong khi bỏ lỡ cơ hội chăm sóc bản thân.
- Chăm sóc bản thân trở thành điều xa tầm với. Bạn làm ngơ các nhu cầu cơ bản của cơ thể và tâm hồn, không để ý đến việc ăn uống, ngủ nghỉ, và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Bạn dường như đã mất khả năng cảm nhận niềm vui cá nhân.
- Gia đình, bạn bè và sở thích cá nhân dường như trở thành những thứ xa vời. Cuộc sống xung quanh công việc và thành tích đã lấn át mọi thứ khác, khiến bạn bỏ qua thời gian quý báu bên người thân và những niềm đam mê riêng.
- Tự trừng phạt, lo lắng và căng thẳng trở thành cảm xúc thường xuyên. Không làm việc hoặc làm việc không hiệu quả khiến bạn cảm thấy tội lỗi và áp lực. Thậm chí, bạn cảm thấy không thể thư giãn hoặc tận hưởng cuộc sống nếu không liên quan đến công việc.
Ảnh hưởng/tác hại của Toxic Productivity
Nếu một trong những biểu hiện trên kích thích những cảm xúc trong bạn, có thể bạn đang lẫn vào vòng xoáy “Toxic Productivity“. Vậy nguyên nhân tại sao chúng ta rơi vào trạng thái này? Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn qua những yếu tố góp phần tạo nên khía cạnh đen tối này:
- Áp lực đến từ xã hội, văn hóa, hoặc môi trường làm việc. Trong thế giới đầy áp lực, công việc trở thành chìa khóa của sự thành công. Xã hội, văn hóa, và môi trường làm việc không ngừng khuyến khích mọi người phải làm việc hết mình để đạt được đỉnh cao.
- Ảnh hưởng của công nghệ và truyền thông đang là một phần không thể thiếu của cuộc sống hiện đại. Sự tiếp xúc không ngừng với thông tin và nguồn cảm hứng từ mạng xã hội khiến bạn dễ bị cuốn vào cuộc đua vô tận với những người khác.
- Thiếu kỹ năng quản lý thời gian, đặt mục tiêu và tự quản lý. Không biết cách ưu tiên, xác định mục tiêu hợp lý và tạo ra sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống dẫn đến trạng thái thất vọng và quá tải.
- Thiếu lòng tự tin và sự tin tưởng vào giá trị bản thân. Không có lòng tự trọng và tự tin khiến bạn phụ thuộc vào thành tích và công việc để thấy tự tin.
Xem thêm: Hiểu đúng, hiểu đủ cụm từ “cống hiến” trong công việc
Hậu quả của Toxic Productivity
Trong một khung cảnh đen tối, “Toxic Productivity” tạo ra những hậu quả chưa từng có đối với sức khỏe, công việc và cuộc sống của bạn. Cùng tìm hiểu sâu hơn về những tác động này:
- Sức khỏe thể chất bị đe dọa bởi sự kiệt sức và căng thẳng không ngừng. Cơ thể không thể chịu đựng được sự áp lực dẫn đến các vấn đề về sức khỏe như bệnh tim mạch, tiểu đường, và hệ miễn dịch yếu đi.
- Sức khỏe tâm thần bị tổn thương khi áp lực dẫn đến trầm cảm, lo âu và burnout. Cơ thể không thể xử lý được mức cortisol cao do căng thẳng dẫn đến trạng thái lo lắng và sự cạn kiệt tinh thần.
- Chất lượng công việc giảm sút vì thiếu linh hoạt và sáng tạo
Cách để thoát khỏi cái bẫy “Toxic Productivity”
- Hãy bắt đầu bước đầu tiên của cuộc hành trình này bằng việc nhận ra và chấp nhận mình đang mắc kẹt trong bẫy “Toxic Productivity“. Hãy tạo cho bản thân một khoảng không gian yên bình để tự hỏi và lắng nghe cảm xúc của mình. Chính sự nhận ra và chấp nhận này sẽ đánh thức bạn và cho phép bạn bắt đầu hành trình thay đổi.
- Từ việc nhận biết, hãy ngoi lên khám phá nguyên nhân và hậu quả của “Toxic Productivity”. Bước này giúp bạn nhìn tổng thể về cách công việc ảnh hưởng tới cuộc sống và tinh thần của bạn. Sự thấu hiểu này là khóa để bạn có khả năng thay đổi hướng đi.
- Hãy bước tiếp và tạo ra những mục tiêu, kế hoạch làm việc một cách rõ ràng, khả thi và ý nghĩa. Đừng để “Toxic Productivity” quản lý cuộc sống của bạn nữa. Tự do sẽ đến khi bạn xác định hướng đi của mình dựa trên những tiêu chí SMART (Specific – Cụ thể, Measurable – Đo lường được, Achievable – Có thể đạt được, Relevant – Liên quan, Time-bound – Có thời hạn). Bản thân bạn cần tôn trọng và tuân thủ những mục tiêu này một cách tự trách nhiệm, không để công việc chi phối cuộc sống.
- Hãy tạo ra những ranh giới rõ ràng cho cả công việc và cuộc sống, và tuân theo chúng một cách kiên quyết. Đây là bước quan trọng để bạn đảm bảo không gì xâm nhập vào sự cân bằng bạn đã tạo ra. Hãy lập ra những quy tắc và nguyên tắc mà bạn muốn giữ vững, không để bất kỳ ai hoặc bất kỳ điều gì làm cho bạn phụ thuộc hay mất kiên nhẫn.
- Chăm sóc bản thân đầy đủ là quá trình để bạn khôi phục và nâng cao sức mạnh bản thân. Hãy nhớ dành thời gian cho sức khỏe thể chất, tâm trí và tinh thần. Điều này sẽ giúp bạn đối mặt với mọi thách thức với tinh thần mạnh mẽ hơn.
- Nhưng đời sống không chỉ là công việc. Hãy tìm kiếm niềm vui và ý nghĩa từ gia đình, bạn bè và sở thích cá nhân. Những khoảnh khắc thực sự hạnh phúc chờ đợi bạn nơi đó. Đừng để “Toxic Productivity” cướp đi những khoảnh khắc đáng trân trọng này.
- Cuối cùng, hãy mở lòng và tìm sự hỗ trợ từ người thân, bạn bè, đồng nghiệp hoặc chuyên gia khi cần. Đừng phải tự mình đối diện với mọi khó khăn. Hãy nhớ, bạn không đơn độc trong cuộc hành trình này.
Đó là bí quyết để bạn phòng tránh và thoát khỏi cảnh bẫy “Toxic Productivity“. Chúng tôi tin rằng bạn có khả năng hòa hợp hiệu suất và sức khỏe tinh thần. Hãy nhớ, cuộc sống không chỉ về công việc. Hãy trân trọng bản thân và tìm kiếm niềm vui thực sự từ những khoảnh khắc đẹp của cuộc sống. Chúc bạn thành công và hạnh phúc!
Xem thêm: Khủng hoảng tuổi 30: “Ai cũng thành công ngoại trừ tôi”
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
