HR cần làm gì để nhân viên ở lại không cảm thấy bị đè nặng bởi cảm giác “Survivor’s guilt”?

1. “Survivor’s guilt” là gì và có thể xảy ra trong doanh nghiệp ở tình huống nào?

Survivor’s guilt” (hoặc cảm giác tội lỗi của người sống sót) là một thuật ngữ mô tả tình trạng tâm lý khi một người cảm thấy tội lỗi hoặc buồn bã vì họ đã sống sót trong một tình huống mà người khác không thể sống sót hoặc đã trải qua sự khó khăn lớn hơn. 

Trong doanh nghiệp, “survivor’s guilt” có thể xảy ra trong các tình huống sau:

• Sa thải đám đông (Layoff): Khi một công ty phải sa thải một số lượng lớn nhân viên trong thời kỳ khó khăn hoặc cắt giảm chi phí, những người còn lại có thể cảm thấy tội lỗi vì họ vẫn có công việc trong khi người khác bị mất việc làm.
• Tăng cường vị trí công việc: Khi một số người trong công ty được thăng chức hoặc nhận được cơ hội tốt hơn trong khi người khác không thể có được, người “sống sót” có thể trải qua cảm giác tội lỗi vì họ nhận thấy mình được ưu ái mà không phải là do họ có năng lực hoặc xứng đáng.

2. “Survivor guilt” ảnh hưởng như thế nào đến doanh nghiệp?

Một điều dĩ nhiên là nhân viên sẽ cảm thấy tội lỗi khi được giữ lại để tiếp tục công việc của mình trong khi những người đồng nghiệp thân thiết rời đi. Sau khi trải qua cảm giác này, những người ở lại cũng sẽ dễ dàng cảm thấy quá tải và chán nản khi phải đảm nhận thêm công việc. Họ sẽ đặt những câu hỏi như: 

• Tự hỏi “Tại sao lại là mình?” nếu các thành viên trong nhóm hoặc đồng nghiệp thân thiết bị sa thải
• Cảm thấy chán nản hoặc thất vọng đối với toàn bộ công ty hoặc các nhà lãnh đạo doanh nghiệp
• Lo lắng về một đợt sa thải khác có thể ảnh hưởng đến công việc hiện tại của họ

Tình trạng “survivor’s guilt” không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần và hiệu suất làm việc của nhân viên, mà còn khiến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp khó phát triển bền vững.  Do đó việc xử lý một cách nhanh chóng và hiệu quả là rất quan trọng đối với bộ phận HR để giúp nhân viên ở lại không cảm thấy đè nặng bởi cảm giác “Survivor guilt” này.

3. Giải pháp cho HR để hạn chế tình trạng “Survivor guilt” xảy ra

“Survivor’s guilt” có thể gây ra căng thẳng tinh thần, sự mất tự tin, và tạo ra môi trường làm việc không lành mạnh nếu không được quản lý và giải quyết đúng cách. Để giảm bớt tác động của hiện tượng này trong môi trường doanh nghiệp, HR có thể cần thực hiện các biện pháp hỗ trợ tinh thần và tạo điều kiện công bằng và minh bạch trong việc thăng chức và phát triển nghề nghiệp cho nhân viên.

Một số giải pháp bộ phận Quản lý Nhân sự (HR) có thể áp dụng để hạn chế tình trạng này xảy ra:

Giao tiếp và truyền tải thông tin minh bạch

HR nên đảm bảo rằng mọi người trong công ty được cung cấp thông tin minh bạch về các quyết định tổ chức, bao gồm cả lý do sau sa thải, thăng chức hoặc phân chia cơ hội công việc. Việc giải thích rõ ràng về quy trình và tiêu chí lựa chọn có thể giúp giảm đi sự bất công và cảm giác tội lỗi cho những người ở lại. 

Tạo cơ hội tái đào tạo 

Nếu có thể, HR có thể xem xét việc cung cấp cơ hội cho những người bị sa thải hoặc ảnh hưởng bởi sự thay đổi tổ chức để họ có thể tái đào tạo hoặc phát triển kỹ năng mới. Điều này có thể giúp họ tìm kiếm cơ hội mới và giảm đi sự cảm thấy bị loại trừ.

Xây dựng một môi trường học hỏi 

HR nên khuyến khích sự học hỏi và phát triển trong tổ chức bằng việc cung cấp các chương trình đào tạo và hỗ trợ giúp nhân viên phát triển kỹ năng và nâng cao khả năng làm việc của họ. HR có thể tổ chức các khóa học và đào tạo liên quan đến nhu cầu và mục tiêu phát triển bản thân của nhân viên. Và hãy đảm bảo rằng có sự đa dạng trong các tùy chọn đào tạo để phù hợp với nhiều phong cách học hỏi. Điều này giúp họ thấy mình được quý trọng và có cơ hội thăng tiến trong tương lai.

Tái xây dựng văn hóa công ty 

Cách lớn nhất mà bộ phận nhân sự có thể giúp nhân viên đang vật lộn với “Survivor Guilt”  là thông qua việc truyền đạt giá trị để giúp nhân viên hiểu rằng công việc và những đóng góp của họ được nhìn nhận và đánh giá cao. Việc tạo ra văn hóa thể hiện sự biết ơn của công ty đến nhân viên sẽ có tác động to lớn đến tinh thần của họ, từ đó khuyến khích nhân viên làm việc hiệu quả và cống hiến hết mình. Ngoài ra, HR cũng cần đảm bảo rằng các quy tắc công bằng và tiêu chuẩn trong việc thăng tiến, cũng như phân chia cơ hội công việc được áp dụng rộng rãi và minh bạch, để giảm sự hiện diện của sự thiên vị và cảm giác tội lỗi.

Có thể thấy, những đợt sa thải hàng loạt không chỉ ảnh hưởng xấu tới những người nhân viên rời đi mà cả những người ở lại tiếp tục công việc. “Survivor guilt” có thể có ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường làm việc và hiệu suất của cá nhân cũng như tổ chức. Bởi vì việc sa thải đặt gánh nặng lớn lên những nhân viên còn lại, nên nhiệm vụ quan trọng của bộ phận HR là giải quyết mọi cảm giác tiêu cực càng sớm càng tốt, tránh gây ảnh hưởng đến sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp. VietnamWorks hy vọng rằng thông qua bài viết trên đã cung cấp cho bạn thêm thông tin về “Survivor guilt” và cách giải quyết hiệu quả để nhân viên không bị đè nặng bởi nó.

Xem thêm: Nỗi khổ của HR trước nhiệm vụ layoff: “làm sao để người đi bớt đau, người ở vẫn an lòng?” 

— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam