Cách phân tích đối thủ cạnh tranh trong kinh doanh

Trong kinh doanh, đối thủ cạnh tranh là một yếu tố không thể thiếu và có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của doanh nghiệp. Hiểu và phân tích đối thủ cạnh tranh giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược hiệu quả, nắm bắt cơ hội và đối phó với thách thức một cách kịp thời. Bài viết này, HR Insider sẽ hướng dẫn bạn cách phân tích đối thủ cạnh tranh một cách chi tiết và khoa học.

Định nghĩa đối thủ cạnh tranh là gì?

Đối thủ cạnh tranh là các cá nhân hoặc doanh nghiệp nhắm đến cùng phân khúc khách hàng, cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự với mức giá cạnh tranh và có sức mạnh tương đương trên cùng thị trường.

Trong thị trường kinh doanh hiện nay, hầu hết mọi ngành nghề đều phải đối mặt với đối thủ cạnh tranh. Không có doanh nghiệp nào có thể hoàn toàn chiếm lĩnh thị trường, điều này có nghĩa là bất kỳ doanh nghiệp nào cũng sẽ có đối thủ cạnh tranh riêng. Sự khác biệt chỉ nằm ở số lượng đối thủ và mức độ cạnh tranh mạnh hay yếu. Để giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh thị trường, doanh nghiệp cần phải sử dụng chiến lược và tư duy hợp lý.

Định nghĩa đối thủ cạnh tranh là gì?

3 loại đối thủ cạnh tranh bạn cần biết

Sau khi đã hiểu rõ định nghĩa về đối thủ cạnh tranh, bước tiếp theo là phân biệt rõ 3 loại đối thủ cạnh tranh cơ bản sau để xây dựng chiến lược phân tích phù hợp cho doanh nghiệp:

Đối thủ cạnh tranh trực tiếp 

Đối thủ cạnh tranh trực tiếp là những đơn vị kinh doanh cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự, nhắm đến cùng một nhóm khách hàng và đáp ứng các nhu cầu cụ thể của thị trường. Họ hoạt động trong cùng khu vực địa lý và sử dụng các kênh phân phối tương đương. Do đó, sự cạnh tranh giữa họ diễn ra chủ yếu qua các yếu tố như giá cả, chất lượng sản phẩm, dịch vụ khách hàng, chiến lược marketing và chiến lược thương hiệu.

Việc phân tích và đánh giá đối thủ cạnh tranh trực tiếp đóng vai trò quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp nắm bắt được môi trường cạnh tranh, từ đó xác định được điểm mạnh, điểm yếu của chính mình và của đối thủ. Thông qua quá trình phân tích, doanh nghiệp có thể đưa ra chiến lược phù hợp nhằm gia tăng hiệu quả cạnh tranh, bảo vệ thị phần.

6 Bước xây dựng chiến lược marketing thương hiệu dành cho doanh nghiệp

Đối thủ cạnh tranh gián tiếp 

Đối thủ cạnh tranh gián tiếp là những doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ khác biệt nhưng có khả năng đáp ứng cùng một nhu cầu hoặc mong muốn của khách hàng. Mặc dù không trực tiếp cạnh tranh với nhau, nhưng họ vẫn có thể ảnh hưởng đến thị phần bằng cách thu hút một số khách hàng tiềm năng.

Ví dụ, một thương hiệu bán xe máy có thể xem thương hiệu bán xe ô tô là đối thủ cạnh tranh gián tiếp vì cả hai đều cung cấp phương tiện di chuyển cho khách hàng.

Đối thủ tiềm năng/tiềm ẩn

Đối thủ cạnh tranh tiềm năng là những đối thủ chưa xuất hiện trên thị trường nhưng có khả năng gia nhập vào trong tương lai. Đây có thể là các tổ chức mới thành lập hoặc các công ty hiện tại được xác định có tiềm năng mạnh mẽ để mở rộng hoặc cạnh tranh trong ngành. Việc nhận diện và theo dõi các đối thủ cạnh tranh tiềm năng giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về điểm mạnh và điểm yếu của họ, cũng như chuẩn bị kế hoạch phản ứng hoặc mở rộng chiến lược cạnh tranh.

3 loại đối thủ cạnh tranh bạn cần biết

Lý do cần phân tích đối thủ cạnh tranh

Như đã đề cập trước đó, việc phân tích và hiểu rõ đối thủ cạnh tranh là vô cùng quan trọng. Dưới đây là 3 lý do chính:

• Giúp nâng cao hiểu biết về thị trường: Phân tích đối thủ cạnh tranh giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về đặc điểm, động thái của thị trường. Đặc biệt là trong trường hợp các đối thủ đã có những thành công và dấu ấn trong kinh doanh, việc phân tích sẽ giúp tăng khả năng đón đầu hoặc thậm chí tạo ra xu hướng mới, đem lại lợi thế cạnh tranh tối đa cho doanh nghiệp.
• Học hỏi và rút kinh nghiệm từ chiến lược của đối thủ: Phân tích đối thủ cung cấp cơ hội để doanh nghiệp học hỏi về mục tiêu, chiến lược của đối thủ qua từng giai đoạn phát triển. Điều này giúp doanh nghiệp rút ra những bài học quan trọng, học được những phương pháp hiệu quả và tránh được những rủi ro có thể xảy ra.
• Xác định thách thức và cơ hội: Bằng cách phân tích điểm mạnh và điểm yếu của đối thủ, doanh nghiệp có thể dễ dàng xác định được thách thức và cơ hội trên thị trường. Điều này là cơ sở để xây dựng chiến lược đối đầu hiệu quả, từ đó giành lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững trong lĩnh vực kinh doanh của mình.

Khám phá thêm những bài viết đặc sắc khác cùng VietnamWorks như: “marketing 4c”, “marketing 4p”, và một số mẹo vặt cuộc sống mà bạn có thể chưa biết. Bên cạnh đó, đừng bỏ lỡ những chủ đề hấp dẫn về quy trình marketing và ai marketing.

Phương pháp phân tích đối thủ cạnh tranh

Xác định đối thủ cạnh tranh

Trước khi tiến hành xác định đối thủ cạnh tranh, các doanh nghiệp cần có cái nhìn rõ ràng về lĩnh vực hoạt động của mình, bao gồm sản phẩm, dịch vụ, giá trị cung cấp, cũng như các yếu tố quan trọng như thị trường tiềm năng và đối tượng khách hàng mục tiêu.

Để xác định đối thủ cạnh tranh hiện tại, doanh nghiệp có thể sử dụng những phương pháp sau:

• Sử dụng công cụ tìm kiếm: Dùng Google và các công cụ tìm kiếm khác để tìm kiếm thông tin về đối thủ bằng cách nhập tên hoặc thương hiệu của họ.
• Quảng cáo trực tuyến: Theo dõi các quảng cáo hiển thị khi tìm kiếm thông tin liên quan đến ngành nghề hoặc sản phẩm của doanh nghiệp để nhận biết đối thủ đang hoạt động.
• Thu thập thông tin từ khách hàng: Sử dụng các phương tiện như bảng hỏi, phỏng vấn để thu thập ý kiến khách hàng về các đối thủ và sản phẩm của họ.
• Theo dõi ấn phẩm thương mại: Quan sát các ấn phẩm thương mại online và offline của đối thủ, bao gồm cả mạng xã hội và trung tâm thương mại để hiểu rõ hơn về chiến lược và sản phẩm của họ.
• Truyền thông xã hội và diễn đàn: Theo dõi các hoạt động trên mạng xã hội và các diễn đàn để thu thập thông tin và ý kiến từ cộng đồng về vị trí và đánh giá của đối thủ trong ngành.

Bằng cách áp dụng các phương pháp trên, bạn có thể xây dựng danh sách các đối thủ cạnh tranh và phân tích chính xác để đưa ra chiến lược phù hợp.

Phân loại đối thủ cạnh tranh

Sau khi đã xây dựng danh sách các đối thủ cạnh tranh, bước tiếp theo là phân loại chúng dựa trên định nghĩa và đặc điểm của từng nhóm đối thủ sau:

• Đối thủ cạnh tranh trực tiếp.
• Đối thủ cạnh tranh gián tiếp.
• Đối thủ cạnh tranh tiềm năng.

Dựa trên phân loại này, bạn có thể xây dựng chiến lược cạnh tranh phù hợp cho từng nhóm đối thủ, giúp tối ưu hóa hiệu quả cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

Phương pháp phân tích đối thủ cạnh tranh

Thu thập thông tin về đối thủ cạnh tranh

Để hiểu rõ và phân tích đối thủ cạnh tranh một cách hiệu quả, quá trình thu thập thông tin đòi hỏi bạn phải tập trung vào các nhóm thông tin cơ bản sau đây:

• Tổng quan về doanh nghiệp: Tóm tắt về cấu trúc tổ chức, quy mô và phương thức hoạt động của đối thủ.
• Sản phẩm/Dịch vụ: Mô tả chi tiết về sản phẩm/dịch vụ, bao gồm bao bì, thiết kế, công dụng, đặc tính, giá cả. Phân tích phân khúc giá sản phẩm của đối thủ và điểm bán hàng độc đáo (USP). Các từ khóa được sử dụng để mô tả sản phẩm/dịch vụ cũng nên được thu thập.
• Kênh phân phối: Xác định các kênh phân phối được sử dụng để quảng bá sản phẩm/dịch vụ, bao gồm hoạt động trên mạng xã hội và trang web của đối thủ.
• Truyền thông: Đánh giá chiến lược marketing online, offline của đối thủ, bao gồm nội dung và hiệu quả của các chiến dịch. Phân tích các loại hình nội dung được sử dụng, từ đó, đưa ra những điểm nào doanh nghiệp có thể học hỏi.
• Khách hàng và nhận thức về đối thủ: Đánh giá mức độ nhận diện và phản hồi của khách hàng đối với đối thủ giúp hiểu rõ hơn về vị thế của đối thủ trong tâm trí khách hàng.

Việc thu thập thông tin từ các nhóm này sẽ giúp doanh nghiệp có cái nhìn toàn diện về đối thủ cạnh tranh và hỗ trợ trong việc đưa ra chiến lược cạnh tranh hiệu quả.

Kỹ năng truyền thông là gì? Cần rèn luyện những kỹ năng truyền thông nào?

Lập báo cáo phân tích đối thủ cạnh tranh

Lập báo cáo phân tích đối thủ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp cái nhìn tổng quan về đối thủ cạnh tranh trên thị trường. Báo cáo này cần được thực hiện một cách khách quan và trung thực, đồng thời cung cấp các thông tin hữu ích, có giá trị cho doanh nghiệp.

Các nguồn thông tin về đối thủ cạnh tranh bao gồm:

• Nguồn thông tin công khai: Gồm thông cáo báo chí, báo cáo thường niên, thông tin trên website và các buổi diễn thuyết công khai.
• Nguồn thông tin không công khai: Như các chiến dịch quảng cáo, khuyến mãi, danh sách sản phẩm, các đơn xin cấp bằng tái chế.
• Thông tin ẩn: Đây là thông tin được bảo vệ bởi các điều khoản hợp đồng, ví dụ như thông tin từ các buổi triển lãm thương mại, hội thảo, huấn luyện bán hàng, thông tin từ các đối tác của đối thủ. Việc thu thập thông tin từ nguồn này đôi khi có thể vi phạm pháp luật hoặc đạo đức kinh doanh, do đó doanh nghiệp cần tuân thủ các quy định và luật lệ khi sử dụng thông tin này.

Mỗi mảnh thông tin trong quá trình thu thập dữ liệu đều có giá trị. Việc thu thập càng nhiều thông tin sẽ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường và đối thủ, từ đó xây dựng chiến lược cạnh tranh hiệu quả, đồng thời nắm bắt được các cơ hội trong cuộc đua kinh doanh trên thị trường. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là tuân thủ đạo đức kinh doanh và pháp luật.

Lập báo cáo phân tích đối thủ cạnh tranh

Những lưu ý khi phân tích đối thủ cạnh tranh

Để đảm bảo việc phân tích đối thủ cạnh tranh hiệu quả nhất, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

• Thu thập và phân tích liên tục: Để có thông tin chính xác, việc thu thập dữ liệu về đối thủ cần diễn ra trong một khoảng thời gian dài, không thể chỉ là một công việc đơn lẻ.
• Chú ý đến thời điểm phân tích: Hãy xem xét sự thay đổi và phát triển của đối thủ trong thời gian, không chỉ đánh giá dựa trên một thời điểm duy nhất.
• Xác định rõ mục tiêu từ đầu: Việc phân tích chỉ có ý nghĩa khi bạn xác định rõ những mục tiêu cụ thể mà bạn muốn đạt được qua quá trình này.
• Tập trung vào thông tin quan trọng: Trước khi tiến hành phân tích, hãy xác định rõ các thông tin về đối thủ mà bạn quan tâm nhất và tập trung nghiên cứu vào chúng.
• Dựa trên dữ liệu thực tế: Hãy dựa vào các con số và dữ liệu xác thực để đưa ra đánh giá khách quan và có tính hợp lý.
• Đầu tư vào thông tin chất lượng: Kết quả phân tích sẽ ảnh hưởng lớn đến quyết định và kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp. Vì vậy, hãy chuẩn bị sẵn sàng đầu tư vào những nguồn thông tin đáng tin cậy và có giá trị.

Đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc này sẽ giúp bạn có được một bức tranh tổng quan chính xác về đối thủ cạnh tranh, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh hiệu quả.

Phân tích đối thủ cạnh tranh là một phần quan trọng trong chiến lược kinh doanh của mỗi doanh nghiệp. Bằng cách hiểu rõ đối thủ, doanh nghiệp có thể xây dựng chiến lược cạnh tranh hiệu quả, tối ưu hóa sản phẩm/dịch vụ và đạt được thành công bền vững trên thị trường. Hãy bắt đầu áp dụng những phương pháp phân tích đối thủ cạnh tranh ngay hôm nay để đưa doanh nghiệp lên một tầm cao mới.

Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: Ministop tuyển dụng, Lotte tuyển dụng, tuyển dụng AEON Tân Phú, Lotte Mart tuyển dụng, 7-Eleven tuyển dụng, Co.op Food tuyển dụng, Mega Market tuyển dụng và Galaxy Cinema tuyển dụng.

Xem thêm: Sale và Marketing: Làm sao để phối hợp hiệu quả?

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam