Đại dịch Covid-19 đã thay đổi đáng kể nhiều loại công việc trong suốt hai năm bùng phát. Theo báo cáo của Bộ LĐ-TB & XH, năm 2021, đợt bùng phát dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực đến thị trường lao động, làm gia tăng số người thất nghiệp và mất việc làm, giảm thu nhập của người lao động.
Thị trường lao động vẫn gặp nhiều khó khăn
Theo dự báo của Tổ chức Lao động Quốc tế, số lao động thất nghiệp của Việt Nam năm 2022 là khoảng 1,3 triệu người, cao hơn năm 2021 (khoảng 1,2 triệu người) và tương đương với tỷ lệ thất nghiệp năm 2020. Số lao động thất nghiệp năm 2023 sẽ giảm xuống tương đương năm 2021. Mức này vẫn cao hơn mức trước khủng hoảng.
Trong bối cảnh đó cơ quan đã đưa ra kế hoạch khôi phục và phát triển thị trường lao động, với hàng loạt giải pháp thu hút lao động nước ngoài trở lại làm việc tại các thành phố. Đồng thời, hướng dẫn các địa phương theo dõi, nắm vững tình hình việc làm, nhất là tại các khu công nghiệp, xây dựng phương án hỗ trợ doanh nghiệp khắc phục kịp thời tình hình việc làm.
Thị trường lao động của ILO cho năm 2022 phản ánh tác động của các biến thể COVID-19 mới như Delta và Omicron đối với thế giới việc làm, cũng như mức độ không chắc chắn cao về tương lai.
Theo quan điểm của Bộ LĐ-TB & XH, trong bối cảnh lực lượng lao động toàn cầu, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã thúc đẩy những thay đổi không ngừng trong thế giới việc làm, đặc biệt là chuyển đổi kỹ thuật số về công việc và Covid-19. Trong những năm tới, trong hoạt động sản xuất Ứng dụng nhiều hơn công nghệ mới ở Việt Nam là tương lai của thị trường lao động Việt Nam.
Doanh nghiệp chuyển sang trả lương theo sản phẩm
Doanh nghiệp thường hoặc đầu tư máy móc tự động để thay thế dần lao động, hoặc tuyển lao động theo sản phẩm và trả lương theo sản phẩm, không nhất thiết phải theo mô hình ký kết hợp đồng lao động.
Khi các doanh nghiệp ngày càng tìm cách tối ưu hóa các hoạt động sản xuất và dịch vụ, trong khi bối cảnh của đại dịch Covid-19 là “chất xúc tác” để công việc diễn ra đúng xu hướng một cách nhanh đóng; Bên cạnh đó các công nhân lành nghề ngày càng có xu hướng làm việc từ xa, trong nhiều công việc khác nhau thay vì chỉ làm một công việc.
Lao động trên các nền tảng công nghệ
Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, những người làm công việc kỹ thuật số như tài xế ô tô công nghệ và những người làm việc thông qua các ứng dụng công nghệ được kết nối có thể đi theo hướng chính thức. Bởi nhiều tài xế cho rằng đây là nghề chính thức, có thể sẽ có nhiều thay đổi, bổ sung liên quan đến “chức danh” của nhóm này trong việc công khai chính sách trong thời gian tới.
Lao động chân tay trở nên yếu thế
Xu hướng đãi ngộ mới giao trách nhiệm cho nhân viên, đồng thời dễ trở thành “cạnh tranh” về sản phẩm, dễ sa thải nhân viên lớn tuổi. Lao động giản đơn hay gọi là công việc không yêu cầu đào tạo chuyên ngành sẽ không có nhiều lựa chọn và có thể bị buộc phải tham gia vào cuộc chơi này làm việc nhiều hơn để sống.
Về quan hệ lao động, thời gian đầu có thể nảy sinh nhiều mâu thuẫn giữa người lao động và doanh nghiệp, gần đây đã xảy ra các vụ việc công nhân nghỉ việc liên quan đến việc thay đổi phương thức trả lương.
Đổi mới nghề nghiệp gắn với kỹ năng mềm
Với xu hướng làm việc từ xa, một số ngành nghề đang được cắt giảm và thay thế bằng máy móc, đặc biệt là trong lĩnh vực văn phòng, hành chính và kế toán. Đồng thời, các nhân viên trong khu văn phòng phải làm việc thường xuyên.
Bạn cần sử dụng nền tảng kỹ thuật số để xử lý công việc. Xu hướng này cùng với thực tế là con người ngày càng tương tác nhiều hơn trong không gian mạng, cũng là cơ hội kích thích các ngành công nghiệp sáng tạo và các kỹ năng liên quan đến công nghệ, tư duy sáng tạo, kỹ năng mềm về “visual” (trực quan) như thiết kế, marketing…
Tuy nhiên, nó cũng đòi hỏi trình độ cao hơn, thời gian làm việc chính xác và trách nhiệm hơn… Một số lĩnh vực hiện tại như biên tập sẽ có xu hướng ” độc đáo “, sản xuất các sản phẩm xa xỉ, các mặt hàng chất lượng, nhiều hơn” thủ công “. Trong lĩnh vực nông nghiệp, bạn có thể xem thêm các mô hình nông nghiệp kết nối với spa và cung cấp các dịch vụ khác.
Công khai lương và chế độ đãi ngộ để giữ chân nhân viên
“Để hỗ trợ người lao động sau Tết trở lại làm việc tại các công ty, thành phố sẽ có những chính sách cụ thể như: nhà ở xã hội giá rẻ, gây áp lực buộc các chủ trọ phải giảm tiền thuê phòng, tổ chức sự kiện và tổ chức sự kiện để hỗ trợ nhân viên của bạn. Đặc biệt là nhà ở công nhân khu công nghiệp, khu chế xuất. Cần công bố các biểu giá, thang bảng lương và các quy định về tiền lương, tiền thưởng để giữ chân người lao động ”, ông Lê Minh Tấn nói.
Cần triển khai nhanh chóng, hiệu quả các gói hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động phục hồi sau đại dịch và thực hiện các chương trình, chính sách khuyến khích người lao động, nhất là thanh niên tích cực học tập nâng cao trình độ để có kỹ năng đáp ứng nhu cầu trong sự phục hồi sản xuất và kinh doanh của nền kinh tế hiện nay.
Với Việt Nam, theo quan điểm của ngành LCD, đây sẽ là những giải pháp toàn diện từ tất cả các bên quan tâm để nâng cao chất lượng tuyển dụng và đào tạo nguồn nhân lực thông qua việc phát triển các kỹ năng và củng cố công nhân tri thức hơn trong tình huống mới.
>> Xem thêm: Cùng nhìn lại những điểm khiến Nhà tuyển dụng chần chừ trong việc lựa chọn bạn
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
