Tuy nhiên, khi áp dụng vào môi trường công sở – nơi sự cạnh tranh và hiệu quả công việc luôn được đặt lên hàng đầu – liệu dĩ hòa vi quý có thực sự mang lại kết quả tích cực, hay nó có thể trở thành rào cản cho sự phát triển cá nhân và tổ chức? Câu hỏi này đã đặt ra nhiều tranh luận và suy ngẫm cho những người đang làm việc trong các môi trường chuyên nghiệp.
Dĩ hòa vi quý – khuyến khích sự hòa đồng hay nhịn nhục cho qua chuyện
Dĩ hòa vi quý là một triết lý giao tiếp khuyến khích sự nhường nhịn và hòa nhã, nhằm tránh các mâu thuẫn và giữ gìn sự hòa thuận trong các mối quan hệ. Trong môi trường công sở, dĩ hòa vi quý thường thể hiện qua cách mọi người tương tác với nhau bằng sự tôn trọng, kiềm chế cảm xúc, và tìm cách giải quyết vấn đề một cách ôn hòa, thay vì đối đầu hoặc gây căng thẳng. Đây là một phong cách giao tiếp phổ biến ở nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là ở các tổ chức coi trọng văn hóa tập thể và sự hợp tác.
Trong công việc hàng ngày, dĩ hòa vi quý có thể được thể hiện qua cách các đồng nghiệp tránh những cuộc tranh luận căng thẳng hoặc không tham gia vào các cuộc xung đột không cần thiết. Ví dụ, trong một cuộc họp, khi có sự bất đồng về cách thực hiện một dự án, một nhân viên có thể chọn cách lắng nghe và tìm cách dung hòa ý kiến của các bên thay vì bày tỏ quan điểm cá nhân một cách gay gắt. Mục tiêu ở đây là duy trì không khí làm việc hòa bình và hiệu quả, giúp mọi người cảm thấy thoải mái và không bị áp lực từ những xung đột không đáng có.
Tuy nhiên, việc áp dụng dĩ hòa vi quý không chỉ dừng lại ở việc tránh xung đột mà còn tạo điều kiện để duy trì các mối quan hệ bền vững. Một ví dụ khác là khi một đồng nghiệp có ý kiến trái ngược hoặc mắc sai lầm trong công việc, thay vì phê bình công khai, bạn có thể lựa chọn cách góp ý nhẹ nhàng, mang tính xây dựng. Điều này không chỉ giúp người đó dễ dàng tiếp thu mà còn giữ được mối quan hệ tốt đẹp, tránh những căng thẳng không đáng có trong nhóm.
Mặc dù dĩ hòa vi quý có những lợi ích rõ ràng trong việc xây dựng một môi trường làm việc hài hòa, nhưng đôi khi nó cũng có thể khiến người ta né tránh giải quyết những vấn đề cốt lõi. Ví dụ, một nhân viên có thể chọn không góp ý về cách quản lý của sếp, mặc dù họ biết rõ cách làm hiện tại có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất của cả đội. Trong trường hợp này, việc tránh đối đầu để giữ sự “hòa thuận” có thể khiến các vấn đề trở nên trầm trọng hơn và ảnh hưởng đến sự phát triển của tổ chức.
Có cần thiết phải dĩ hòa vi quý trong môi trường công sở phức tạp?
Dĩ hòa vi quý là một nguyên tắc giao tiếp quan trọng trong môi trường công sở, nhưng không phải lúc nào cũng phù hợp để áp dụng. Việc hiểu rõ khi nào nên thực hiện triết lý này và khi nào không thể giúp duy trì sự cân bằng trong quan hệ làm việc, đồng thời đảm bảo hiệu quả công việc.
Khi nào dĩ hòa vi quý là cần thiết? Một trong những tình huống mà dĩ hòa vi quý trở nên quan trọng là trong các cuộc họp hoặc buổi thảo luận nhóm. Khi có nhiều ý kiến khác nhau và có nguy cơ gây ra tranh cãi, việc giữ thái độ hòa nhã giúp tạo ra không khí thân thiện, khuyến khích mọi người tự do bày tỏ quan điểm mà không sợ bị chỉ trích. Chẳng hạn, nếu một đồng nghiệp có một ý tưởng gây tranh cãi, việc lắng nghe và tìm kiếm những điểm chung trước khi đưa ra phản hồi sẽ giúp duy trì sự hòa hợp trong nhóm và có thể dẫn đến một giải pháp tốt hơn cho cả hai bên.
Để làm rõ hơn về việc áp dụng dĩ hòa vi quý trong môi trường công sở, tôi đã có một cuộc phỏng vấn với chị Nguyễn Thị Lan, Giám đốc Nhân sự của một công ty công nghệ. Chị Lan chia sẻ: “Trong các cuộc họp, tôi luôn khuyến khích nhân viên giữ thái độ hòa nhã khi thảo luận. Nếu ai đó có ý kiến khác biệt, tôi thường nói: ‘Hãy cùng nhau tìm ra những điểm chung và tạo ra giải pháp tốt nhất cho dự án.’ Điều này không chỉ giúp mọi người cảm thấy thoải mái hơn mà còn khuyến khích sự sáng tạo.”
Một trường hợp khác là khi giải quyết xung đột cá nhân. Thay vì chỉ trích hay đổ lỗi cho nhau, việc áp dụng dĩ hòa vi quý có thể giúp mọi người bình tĩnh lại và tìm ra giải pháp hợp lý. Ví dụ, nếu hai nhân viên xảy ra mâu thuẫn về nhiệm vụ, việc tổ chức một cuộc nói chuyện nhẹ nhàng và tránh những lời lẽ gay gắt sẽ giúp cả hai hiểu rõ hơn về quan điểm của nhau, từ đó tìm ra cách làm việc chung.
Chị Lan cũng nhấn mạnh: “Khi có xung đột, tôi thường mời cả hai nhân viên đến nói chuyện riêng. Tôi khuyến khích họ chia sẻ suy nghĩ của mình một cách trung thực, nhưng vẫn giữ sự tôn trọng lẫn nhau. Cách tiếp cận này giúp giải quyết vấn đề mà không làm mất lòng nhau.”
Tuy nhiên, có những trường hợp dĩ hòa vi quý không nên được áp dụng. Một tình huống rõ ràng là khi đối mặt với các vấn đề nghiêm trọng hoặc quyết định quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả công việc. Nếu một dự án đang gặp rắc rối và cần phải có những thay đổi lớn, việc giữ im lặng để tránh xung đột có thể dẫn đến thất bại. Trong trường hợp này, cần có sự thẳng thắn và quyết đoán để đưa ra quyết định kịp thời, dù điều đó có thể gây ra căng thẳng trong ngắn hạn.
Chị Lan cho biết: “Có những lúc tôi phải nói thẳng với nhân viên về những vấn đề họ đang gặp phải. Nếu dự án không đạt yêu cầu, chúng ta cần nhìn nhận thực tế và tìm cách cải thiện ngay lập tức, thay vì ngại ngùng và tránh né.”
Ngoài ra, trong các cuộc phỏng vấn hoặc đánh giá hiệu suất, dĩ hòa vi quý không nên là phương châm chủ đạo. Để phát triển và cải thiện, nhân viên cần nhận được phản hồi cụ thể và trung thực về hiệu suất của họ. Nếu quản lý chỉ giữ im lặng để tránh gây khó chịu cho nhân viên, điều này không chỉ làm giảm hiệu quả công việc mà còn khiến nhân viên không nhận thức được những điểm cần cải thiện.
Cuối cùng, trong môi trường làm việc hiện đại, nơi mà sự đổi mới và sáng tạo được coi trọng, dĩ hòa vi quý cũng không phải lúc nào là lựa chọn tốt nhất. Trong những buổi brainstorm (các buổi động não) hoặc thảo luận sáng tạo, mọi người nên được khuyến khích chia sẻ ý tưởng mà không sợ bị đánh giá. Việc tránh đối đầu có thể dẫn đến việc mọi người ngại đề xuất các ý tưởng mới mẻ, điều này có thể kìm hãm sự phát triển của tổ chức.
Tóm lại, dĩ hòa vi quý là một nguyên tắc hữu ích trong nhiều tình huống giao tiếp trong công sở, nhưng cần được áp dụng một cách khôn ngoan. Hiểu rõ khi nào nên giữ hòa khí và khi nào cần thẳng thắn là yếu tố quan trọng để xây dựng một môi trường làm việc hiệu quả và phát triển bền vững.
Xem thêm: AI có thể giúp bạn thoát khỏi các cuộc họp không hiệu quả như thế nào?
— HR Insider—
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
