Coach là gì? Cách trở thành chuyên gia coaching giỏi

Coaching ngày càng phổ biến và được ưa chuộng, mang lại cơ hội phát triển tiềm năng, xác định mục tiêu và khơi nguồn sáng tạo cho cả doanh nghiệp lẫn cá nhân trong công việc. Vậy coaching là gì? Khác biệt thế nào so với các phương pháp khác? Bài viết dưới đây của VietnamWorks HR Insider sẽ giải đáp chi tiết.

Coaching là gì?

Coaching là gì? Coaching có nghĩa là huấn luyện, đào tạo với mục đích nâng cao hiệu suất cho cá nhân, đội nhóm hay tổ chức.

Trong quá trình huấn luyện này, người coach (hay còn gọi là “người huấn luyện”) có trách nhiệm hỗ trợ cho coachee (người được huấn luyện) được học hỏi, hoàn thiện bản thân, đạt mục tiêu, vượt qua thách thức trong cuộc sống và công việc. Coaching tập trung khai thác tiềm năng cá nhân, tối ưu hiệu suất, nâng cao nhận thức và mang lại góc nhìn sâu sắc về các vấn đề chưa được làm rõ.

Coaching hướng đến mục đích tăng hiệu suất cho một cá nhân, tập thể

Khi thực hiện coaching, người coach không phải là chuyên gia chỉ dạy mà sẽ tích cực đặt ra những câu hỏi để khai thác khả năng giải quyết vấn đề của coachee. Trọng tâm hướng đến là bản thân người được coach và diễn biến bên trong tư tưởng của họ.

Nguồn gốc của coaching

Coaching lần đầu tiên được đề cập trong cuốn sách “The Inner Game of Tennis” của tác giả Timothy Gallwey vào năm 1974. Cuốn sách này nhanh chóng trở nên nổi bật nhờ những mô tả chi tiết về tính ứng dụng của việc huấn luyện – coaching trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Thuật ngữ coaching thường được nghe nhiều trong thể thao, bắt nguồn từ chính khái niệm này. Mỗi vận động viên hoặc đội bóng đều cần có một huấn luyện viên (coach) để thúc đẩy tinh thần và phát triển tư duy chiến lược cho các trận đấu.

Cuối những năm 1980, John Whitmore tiếp tục công trình của Timothy Gallwey bằng cách nghiên cứu và phát triển mô hình GROW, làm rõ hơn về khái niệm Coaching. Năm 1992, cuốn sách “Coaching for Performance” ra đời và trở thành tiêu chuẩn trong ngành Coaching, giúp John Whitmore được công nhận là cha đẻ của Coaching hiện đại.

Vai trò của coaching

Coaching hỗ trợ người được huấn luyện (coachee) nhận diện được điểm mạnh, điểm yếu và tiềm năng của bản thân, từ đó tự đề xuất các giải pháp khắc phục. Dưới đây là vai trò cụ thể của coaching đối với cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp:

Vai trò của ngành huấn luyện – coaching với cá nhân

Dưới đây là một số vai trò chính của ngành huấn luyện đối với cá nhân:

• Nâng cao kỹ năng và năng lực: Coaching cá nhân giúp phát triển kỹ năng quan trọng như giao tiếp, quản lý thời gian, lãnh đạo và quản lý cảm xúc. Qua các buổi coaching, người tham gia xác định điểm cần cải thiện và xây dựng kế hoạch hành động để đạt thành công trong sự nghiệp và cuộc sống.
• Tự nhận thức: Huấn luyện cá nhân giúp bạn hiểu rõ bản thân, xác định giá trị, đam mê và mục tiêu sống. Qua quá trình coaching, bạn tự đánh giá và điều chỉnh lộ trình phát triển cá nhân. Những câu hỏi từ coach giúp mở rộng tầm nhìn và khám phá nhiều khía cạnh mới.
• Nâng cao sự tự tin và động lực: Coaching hỗ trợ cá nhân trong việc xây dựng sự tự tin và gia tăng động lực cho cuộc sống cũng như công việc. Coach sẽ mang đến sự khích lệ, hỗ trợ và phản hồi tích cực, giúp cá nhân vượt qua những thách thức và củng cố sự tự tin khi hướng đến mục tiêu.
• Đạt được mục tiêu: Coaching giúp cá nhân xác định mục tiêu, tìm giải pháp và hành động hiệu quả để đạt được kết quả mong muốn. Qua coaching, người được hỗ trợ vượt qua khó khăn và trở ngại, hướng tới thành công một cách cụ thể và rõ ràng.

Vai trò của huấn luyện cá nhân (Nguồn: Internet)

Vai trò của ngành huấn luyện – coaching với tổ chức, doanh nghiệp

Dưới đây là một số vai trò chính của ngành huấn luyện đối với tổ chức, doanh nghiệp:

• Phát triển lãnh đạo: Coaching nâng cao kỹ năng lãnh đạo cho các nhà quản lý và nhân viên cấp cao thông qua hỗ trợ cá nhân hóa, giúp cải thiện khả năng lãnh đạo, quản lý thời gian, giao tiếp và xây dựng mối quan hệ làm việc tốt hơn.
• Nâng cao hiệu suất công việc: Coaching cải thiện hiệu suất của cá nhân và tổ chức bằng cách tối ưu hóa tiềm năng mỗi người. Coachee có cơ hội nhận diện hạn chế và phát triển kỹ năng, nhận thức cần thiết để thành công hơn và đóng góp hiệu quả cho tổ chức.
• Giải quyết vấn đề và phát triển giải pháp: Coaching giúp cá nhân và đội nhóm tìm ra giải pháp hiệu quả cho các vấn đề. Qua quá trình này, coachee có thể khám phá các góc nhìn mới và phương pháp sáng tạo để xử lý vấn đề và xây dựng kế hoạch hành động cụ thể.
• Phát triển đội ngũ nhân tài: Coaching hỗ trợ nâng cao kỹ năng cá nhân, xây dựng đội ngũ nhân tài vững mạnh và duy trì mối quan hệ gắn bó trong tổ chức.
• Phát triển cá nhân và chuyên môn: Việc huấn luyện không chỉ tập trung vào năng lực công việc mà còn thúc đẩy sự phát triển cá nhân và chuyên môn. Nó giúp coachee nhận diện điểm mạnh, khám phá sở thích và mục tiêu nghề nghiệp, phát triển kỹ năng và kiến thức cần thiết để tiến xa trong sự nghiệp.

Phân biệt coaching với Mentoring, Training, Therapy, Consulting

Để giải thích rõ nghĩa hơn về khái niệm coach là gì, chúng ta hãy đi sâu vào phân biệt coaching với Mentoring, Training, Therapy, Consulting. Những thuật ngữ này ám chỉ những phương pháp giúp con người phát triển và chạm đến mục tiêu của họ. Tuy nhiên, cách tiếp cận và mục tiêu của mỗi phương pháp lại có sự khác nhau. Cụ thể:

• Coaching là quá trình hỗ trợ cho cá nhân/tổ chức xác định và hoàn thành mục tiêu của họ.
• Mentoring là mối quan hệ cố vấn giữa mentor (người có kinh nghiệm) và mentee (người mới bắt đầu). Mentor đóng vai trò chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức cũng như mạng lưới của họ để hỗ trợ mentee phát triển bản thân hay sự nghiệp.
• Training là quá trình cung cấp kỹ năng công việc và kiến thức cho cá nhân hay một nhóm. Thuật ngữ này thường được sử dụng khi cần chuẩn bị cho một vai trò/nhiệm vụ cụ thể.
• Therapy là quá trình giúp đỡ cá nhân giải quyết những vấn đề liên quan đến tâm lý/cảm xúc.
• Consulting là quá trình đưa ra những lời khuyên, hướng dẫn chuyên môn cho tổ chức, cá nhân nào đó.

Phân biệt 5 khái niệm mà nhiều người thường nhầm lẫn

Phân biệt coaching nội bộ và coaching bên ngoài

Dưới đây là điểm khác nhau giữa coaching nội bộ và coaching bên ngoài:

Coaching nội bộ (Huấn luyện nội bộ)

Coaching nội bộ được thực hiện bởi những người có kinh nghiệm và kiến thức sâu về tổ chức, như nhà quản lý, chuyên gia hoặc những người đã qua đào tạo coaching. Họ có sự quan tâm sâu sắc đến chất lượng quyết định của những người được huấn luyện.

Mục tiêu chính của huấn luyện nội bộ là cải thiện khả năng làm việc và hiệu suất của nhân viên, đồng thời đạt được các mục tiêu cá nhân và chung của tổ chức. Ngoài ra, coaching cũng giúp xây dựng một môi trường học tập và phát triển liên tục, tạo điều kiện thuận lợi cho sự thành công của nhân viên.

Coaching bên ngoài (Huấn luyện bên ngoài)

Coaching bên ngoài thường do những huấn luyện viên không thuộc tổ chức thực hiện, nên họ ít hiểu biết về văn hóa và cấu trúc của tổ chức, cũng như không quan tâm đến kết quả cuối cùng. Do đó, chất lượng công việc sau coaching sẽ không ảnh hưởng nhiều đến họ.

Ngược lại, coaching nội bộ được coi là hiệu quả hơn trong việc giải quyết vấn đề doanh nghiệp. Những huấn luyện viên nội bộ có kiến thức sâu sắc về tổ chức và có thể áp dụng kinh nghiệm của mình để đạt được kết quả tốt hơn.

Ứng dụng của coaching

Ứng dụng huấn luyện trong kinh doanh (Business Coaching)

Các Coach cần áp dụng kiến thức chuyên môn và kỹ năng giao tiếp của mình để kích thích tư duy của tập thể nhân viên và lãnh đạo, giúp họ tìm ra giải pháp cho những vấn đề hiện tại mà công ty đang đối mặt.

Ứng dụng huấn luyện trong nghề nghiệp (Career Coaching)

Mục tiêu của coaching là giúp bạn tìm kiếm công việc phù hợp và xây dựng sự tự tin để bước vào lĩnh vực mới. Các Coach sẽ hỗ trợ bạn xác định mục tiêu cá nhân, đánh giá khả năng hiện tại và tiềm năng phát triển, từ đó nhận diện điểm mạnh và điểm yếu của bản thân. Nhờ đó, bạn sẽ tìm được công việc mong muốn và xác định được hướng đi cần thiết.

Ứng dụng thực tiễn của Coaching (Nguồn: Internet)

Ứng dụng huấn luyện trong cuộc sống (Life Coaching)

Mục tiêu của coaching đối với cuộc sống là xác định và đạt được những thành tựu cá nhân. Mỗi Coach sử dụng các phương pháp khác nhau để khai thác vấn đề của bạn. Họ sẽ giúp bạn nhận diện giá trị hiện tại và điểm mạnh của bản thân, từ đó hỗ trợ bạn trong quá trình phát triển hiệu quả.

Ứng dụng huấn luyện trong thể thao (Sport Coaching)

Các huấn luyện viên sẽ trực tiếp thảo luận về tình trạng sức khỏe của bạn để xác định các yếu tố tiêu cực có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, đồng thời khích lệ tinh thần cho vận động viên cống hiến hết mình trong các giải đấu.

Ngành huấn luyện – Coach là học gì?

Dù ngày càng trở nên phổ biến, ngành huấn luyện (coach) hiện tại không yêu cầu một nền tảng giáo dục nghiêm ngặt để bắt đầu sự nghiệp. Đây là lĩnh vực đa dạng, vì vậy không có một chương trình học thống nhất dành cho tất cả các huấn luyện viên. Để trở thành huấn luyện viên trong một lĩnh vực cụ thể, bạn cần phát triển:

• Kinh nghiệm thực tiễn và kiến thức chuyên sâu trong lĩnh vực mà bạn muốn hỗ trợ người khác.
• Kỹ năng huấn luyện và chuyên môn thông qua các phương pháp giáo dục.
• Các mô hình chuyên dụng trong huấn luyện, như mô hình GROW.
• Kỹ năng áp dụng phương pháp huấn luyện một cách linh hoạt và trực quan.
• Kỹ năng quản lý thời gian, giao tiếp và lập kế hoạch hiệu quả.
• Kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề.

Công việc coaching là làm gì?

Ngày nay, ngành coaching đã triển khai đa dạng ngành nghề và lĩnh vực. Bao gồm:

• Giao tiếp với học viên để xác định mục tiêu, kỳ vọng của họ.
• Lập kế hoạch và lộ trình để coaching phù hợp.
• Nghiên cứu, đặt ra câu hỏi để khai thác vấn đề mà học viên đang gặp phải để phát huy khả năng sáng tạo.
• Đánh giá điểm mạnh, thúc đẩy khắc phục điểm yếu của học viên.
• Gợi ý các bước để hoàn thành mục tiêu.
• Theo dõi, ghi nhận những kết quả mà học viên đã đạt được.

Vietnamworks chia sẻ cho bạn kỹ năng lập kế hoạch hiệu quả với mẫu lập kế hoạch cho bản thân

Mục tiêu của coaching

Coaching hướng tới việc giúp các Coachee tự khai thác tiềm năng sâu sắc bên trong, đồng hành cùng họ để chinh phục mục tiêu và xây dựng tính tự chủ nhằm nâng cao hiệu suất công việc:

• Hỗ trợ Coachee nhận diện rõ những điểm mạnh, điểm yếu và tiềm năng của bản thân.
• Tạo ra một môi trường trao đổi sáng tạo, thoải mái, không có sự phán xét hay thiên vị.
• Tập trung vào những câu hỏi kích thích tư duy, khơi gợi vấn đề để Coachee vận động suy nghĩ.

Quy trình coaching hiệu quả

Quy trình Coaching cơ bản bao gồm các bước sau đây:

Thiết lập mục tiêu

Bước đầu tiên của quy trình coaching là xác định mục tiêu cụ thể cho Coachee. Việc này có thể thực hiện theo nguyên tắc SMART, yêu cầu mục tiêu cần rõ ràng, có thể đo lường, khả thi, liên quan đến nhu cầu của Coachee và có thời gian hoàn thành cụ thể.

Lập kế hoạch

Khi mục tiêu đã được thiết lập, Coach và Coachee sẽ hợp tác xây dựng kế hoạch hành động chi tiết, bao gồm các bước cụ thể, nhiệm vụ cần thực hiện, thời hạn hoàn thành và người phụ trách từng phần.

Giám sát và hỗ trợ

Trong quá trình thực hiện kế hoạch, Coach sẽ theo dõi và hỗ trợ Coachee để đảm bảo hoàn thành các mục tiêu. Huấn luyện viên sẽ cung cấp phản hồi mang tính xây dựng, lời khuyên và hướng dẫn để giúp Coachee vượt qua khó khăn.

Quy trình các bước coaching cơ bản (Nguồn: Internet)

Đánh giá kết quả

Việc đánh giá kết quả trong coaching là rất quan trọng để xác định hiệu quả của quá trình và nhận diện những lĩnh vực cần cải thiện. Đánh giá nên được thực hiện thường xuyên, xem xét các yếu tố như mức độ hoàn thành mục tiêu, sự tiến bộ của Coachee, mức độ hài lòng và sự phù hợp của phương pháp coaching.

Bí quyết trở thành chuyên gia coach xuất sắc

Dưới đây là một số bí quyết để trở thành một chuyên gia coach xuất sắc:

Xác định mục tiêu rõ ràng

Đầu tiên, việc xác định mục tiêu cụ thể khi trở thành Coach sẽ giúp bạn tìm ra hướng phát triển hiệu quả nhất. Bạn có thể tự đặt ra một số câu hỏi để làm rõ vấn đề này, chẳng hạn như: Bạn muốn làm việc với ai? Bạn muốn cải thiện kỹ năng Coaching nào? Thành tựu bạn mong muốn đạt được là gì?

Đầu tư cho việc học

Kiến thức và kỹ năng là những yếu tố then chốt để trở thành một Coach chuyên nghiệp. Bạn có thể tham gia các khóa học Coaching chuyên sâu và tìm hiểu qua sách, video, bài viết, hội thảo để nâng cao kiến thức và kỹ năng, đặc biệt là các kỹ năng mềm như giao tiếp và lắng nghe.

Thực hành và tích lũy kinh nghiệm

Việc áp dụng kiến thức và kỹ năng đã học vào thực tế là điều quan trọng để bạn trở thành một Coach chuyên nghiệp. Bạn có thể tìm cơ hội thực hành Coaching để tích lũy kinh nghiệm bằng cách tham gia các chương trình thực tập hoặc tình nguyện để nâng cao kỹ năng. Tinh thần cầu tiến, học hỏi từ sai lầm và kiên trì hoàn thiện bản thân là yếu tố quyết định thành công trong lĩnh vực này.

Xây dựng mạng lưới và nâng cao danh tiếng

Kết nối với các chuyên gia trong lĩnh vực Coaching, tham gia cộng đồng trực tuyến và cung cấp giá trị cho người khác để nâng cao danh tiếng cá nhân.

Không ngừng học tập và phát triển bản thân

Trong kỷ nguyên công nghệ phát triển mạnh mẽ và sự chuyển mình toàn diện của quá trình chuyển đổi số, việc liên tục học hỏi và phát triển bản thân trở nên cực kỳ quan trọng đối với hầu hết các lĩnh vực, nếu không muốn bị tụt lại phía sau. Đặc biệt đối với những ai muốn trở thành một chuyên gia coach, việc không ngừng học tập và nâng cao kỹ năng là yếu tố then chốt để trở thành một coach xuất sắc.

Xây dựng thương hiệu cá nhân

Xây dựng thương hiệu cá nhân trong lĩnh vực Coaching là điều cần thiết. Bạn cần xác định giá trị độc đáo mà mình mang lại và truyền đạt thông điệp một cách rõ ràng và hiệu quả. Bước đầu tiên có thể là tạo một trang web chuyên nghiệp hoặc thiết lập một hồ sơ trên mạng xã hội để giới thiệu bản thân cũng như các dịch vụ Coaching mà bạn cung cấp.

Khi nào thì cần đến Coaching?

Coaching có thể mang lại nhiều lợi ích trong các tình huống khác nhau. Cụ thể như sau:

• Phát triển cá nhân: Huấn luyện viên giúp xác định mục tiêu, nhận diện rào cản và lập kế hoạch để Coachee thành công.
• Nghề nghiệp: Huấn luyện viên cung cấp hướng dẫn và chiến lược để bạn thăng tiến, thay đổi công việc hoặc nâng cao kỹ năng quản lý.
• Quản lý và lãnh đạo: Các nhà lãnh đạo tìm kiếm coaching để phát triển kỹ năng quản lý và xử lý tình huống phức tạp.
• Giải quyết vấn đề: Huấn luyện viên hỗ trợ Coachee tìm giải pháp sáng tạo và xây dựng kế hoạch hành động để vượt qua khó khăn.

Ngành coaching đòi hỏi bạn phải có kỹ năng giao tiếp tốt

Dấu hiệu cần coaching:

• Cảm thấy bế tắc trong công việc hoặc cuộc sống.
• Không biết cách đạt được mục tiêu.
• Gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định.
• Muốn phát triển bản thân và khám phá tiềm năng.

Những lưu ý cần nhớ trong quá trình coaching

Một vài lưu ý quan trọng về phương pháp Coaching:

• Tập trung vào người được huấn luyện: Coaching chú trọng vào người được huấn luyện, giúp họ phát triển tiềm năng và đạt mục tiêu cá nhân, chuyên môn, trong khi coachee đóng vai trò chủ động.
• Không đánh giá: Huấn luyện viên không phán xét, tạo môi trường tin cậy để coachee thoải mái chia sẻ ý tưởng và khám phá tiềm năng.
• Thiết lập quan hệ đối tác: Quan hệ giữa huấn luyện viên và coachee dựa trên sự hợp tác. Huấn luyện viên khuyến khích coachee tự tìm ra câu trả lời, thúc đẩy sự tự chủ và trách nhiệm.
• Lắng nghe tích cực: Lắng nghe sâu sắc giúp huấn luyện viên hiểu rõ hơn về coachee, tạo không gian cho họ phân tích và tìm giải pháp.
• Sử dụng câu hỏi mở: Huấn luyện viên sử dụng câu hỏi mở để khai thác suy nghĩ và cảm xúc của coachee.
• Bảo mật và tôn trọng: Coaching yêu cầu sự tôn trọng và bảo mật, đảm bảo thông tin được chia sẻ được bảo vệ và không tiết lộ ra ngoài.

Không ngừng học hỏi để trau dồi trình độ bản thân hoàn thiện hơn mỗi ngày

Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: Mirae Asset tuyển dụng, Giao Hàng Tiết Kiệm tuyển dụng, Cathay Life tuyển dụng, và Phương Trang tuyển dụng.

Mức thu nhập, cơ hội của nghề coaching

Tuy hiểu được coach là gì nhưng không phải ai cũng đánh giá được những cơ hội của nó. Hiện nay, nghề coaching có mức thu nhập vô cùng hấp dẫn trong cả hai mảng Business Coach và Life Coach.

Cụ thể, thị trường Life Coach ở Mỹ vào năm 2022 có quy mô hiện đang là 1 tỷ đô, trong những năm kế tiếp vẫn còn có xu hướng tăng lên. Trong khi đó, thị trường Business Life có xu hướng tăng trưởng lớn mạnh hơn khi được nhiều tập đoàn, doanh nghiệp quan tâm. Hầu hết doanh nghiệp hiện nay đều tìm hiểu làm thế nào để ứng dụng coaching vào mô hình tổ chức để tăng trưởng vượt bậc.

ICF qua nghiên cứu đã đưa ra nhận định rằng, một executive coach – người thường xuyên làm việc với lãnh đạo cấp cao, có mức thu nhập trung bình dao cho mỗi phiên coach dao động trong khoảng $330. Mặt khác, mức thu nhập của Life Coach với khách hàng cá nhân rơi vào khoảng $130/giờ.

Ngành coaching đem đến mức thu nhập hấp dẫn

Đối với nghề coaching ở Việt Nam, theo báo cáo khảo sát từ CLB Coach Hà Nội, có đến 49% chuyên gia Coaching hiện chưa có thu nhập, trong khi 12% có mức thu nhập từ 10 đến 30 triệu đồng mỗi tháng. Chỉ 4% đạt thu nhập từ 30 đến 50 triệu đồng và 3% còn lại có thu nhập lên tới 100 triệu đồng mỗi tháng.

Mặc dù tỷ lệ thu nhập còn chênh lệch, nhưng rõ ràng ngành Coaching tại Việt Nam đang trên đà phát triển và sở hữu nhiều tiềm năng cho tương lai.

Bài viết trên đây đã làm rõ mối quan tâm về coach là gì cũng như điều kiện để đầu quân vào nghề coaching. Những thông tin hứa hẹn sẽ cung cấp cái nhìn chi tiết, đầy đủ cho bạn về cơ hội ngành nghề hiện đang rộng mở. Từ đó, chúng tôi hy vọng bạn sẽ có sự lựa chọn đúng đắn và phù hợp với bản thân!

Xem thêm các bài viết liên quan thú vị sau:

• Gateway là gì? Tìm hiểu về chức năng của gateway trong mạng
• Bonus là gì? Hiểu rõ các loại thưởng và tác động của chúng
• Cách đánh dấu tích trong Excel: Hướng dẫn nhanh để thêm dấu tích
• Training là gì? Định nghĩa và lợi ích của đào tạo
• Founder là gì? Vai trò của người sáng lập trong khởi nghiệp
• Deposit là gì? Các loại tiền đặt cọc và ứng dụng thực tiễn
• Phần mềm marketing Facebook: Công cụ tiếp thị trên Facebook hiệu quả
• Cách lập bảng Excel: Tạo bảng trong Excel dễ dàng
• Bậc lương đại học mới nhất 2024: Cập nhật mức lương mới nhất
• Cách làm việc hiệu quả: Mẹo để tối ưu hóa hiệu suất công việc
• Cách chèn dòng trong Excel: Thêm dòng vào bảng tính nhanh chóng
• Booking là gì? Khám phá khái niệm và ứng dụng của booking
• Cách chuyển Excel sang Word: Hướng dẫn chuyển đổi dữ liệu dễ dàng
• Lưu hành nội bộ: Quy trình và tầm quan trọng trong tổ chức

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam