Chứng chỉ hành nghề kế toán là gì? Cơ quan nào cấp?

Chứng chỉ hành nghề kế toán được coi là minh chứng cho năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp của một kế toán viên. Việc sở hữu chứng chỉ này giúp bạn gia tăng cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp. Để hiểu rõ hơn chứng chỉ hành nghề kế toán là gì? Ai cần có chứng chỉ này và điều kiện để tham gia kỳ thi là như thế nào? Cùng VietnamWorks HR Insider đi tìm câu trả lời ngay bài đọc này nhé!

1. Chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA) là gì?

Khái niệm

Chứng chỉ hành nghề kế toán (viết tắt tiếng Anh là CPA) là tấm vé thông hành để bạn khẳng định năng lực chuyên môn và trở thành một kế toán viên chuyên nghiệp. Được cấp bởi Bộ Tài chính, CPA là minh chứng cho việc bạn đã vượt qua một kỳ thi đầy thử thách và đáp ứng được các tiêu chuẩn khắt khe về kiến thức và kỹ năng.

Để sở hữu chứng chỉ CPA, bạn cần vượt qua kỳ thi với 4 môn học chuyên sâu:

• Thuế và quản lý thuế nâng cao.
• Pháp luật về kinh tế và Luật doanh nghiệp.
• Kế toán tài chính và kế toán quản trị nâng cao.
• Tài chính và quản lý tài chính nâng cao.

Với mỗi môn thi sẽ kéo dài trong khoảng 180 phút bao gồm phần lý thuyết và phần ứng dụng.

Chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA) là gì?

Phân biệt chứng chỉ APC và chứng chỉ CPA, chứng chỉ Đại lý thuế

Nhiều người hay nhầm lẫn giữa các chứng chỉ CPA, APC và chứng chỉ Đại lý thuế với nhau. Vì vậy, dưới đây là sự khác biệt của từng loại chứng chỉ:

• Chứng chỉ APC (Accounting Practice Certificate): Là chứng chỉ hành nghề kế toán do Bộ Tài chính cấp, xác nhận năng lực hành nghề kế toán của cá nhân.
• Chứng chỉ CPA (Certified Public Accountant): Là chứng chứng nhận kế toán công chứng, được công nhận rộng rãi trên thế giới, chứng minh người sở hữu có kiến thức chuyên sâu và kinh nghiệm thực tế.
• Chứng chỉ Đại lý thuế: Là chứng chỉ cho phép cá nhân hoặc tổ chức được tư vấn, lập hồ sơ khai thuế cho khách hàng.

2. Đối tượng cần có chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA)

Việc sở hữu chứng chỉ hành nghề kế toán (CPA) là yêu cầu quan trọng đối với nhiều đối tượng làm việc trong lĩnh vực kế toán. Dưới đây là những đối tượng bắt buộc phải có chứng chỉ này:

Kế toán trưởng

• Cần sở hữu chứng chỉ hành nghề kế toán trưởng.
• Đạt trình độ chuyên môn từ bậc trung cấp ngành kế toán trở lên.
• Có kinh nghiệm thực tế về kế toán từ 2 – 3 năm.
• Bắt buộc sở hữu chứng chỉ CPA để đáp ứng các tiêu chuẩn hành nghề.

Người được thuê làm sổ sách kế toán

• Phải đáp ứng các tiêu chuẩn nghề nghiệp theo Luật Kế toán mới nhất.
• Sở hữu chứng chỉ bồi dưỡng kế toán và chứng chỉ CPA để đảm bảo đủ năng lực hành nghề.

Đối tượng cần có chứng chỉ hành nghề kế toán

Chuyên gia kế toán tự do

• Là nhân viên có hợp đồng lao động chính thức tại doanh nghiệp.
• Đảm bảo đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn nghề nghiệp theo quy định của pháp luật.
• Có chứng chỉ kiểm toán viên hoặc chứng chỉ CPA để nâng cao uy tín của doanh nghiệp và chất lượng dịch vụ.

Chủ doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ kế toán

• Phải có chứng chỉ hành nghề kế toán CPA để đảm bảo chất lượng cung cấp dịch vụ.
• Tuân thủ nguyên tắc gắn kết giữa trách nhiệm nghề nghiệp và trách nhiệm của người góp vốn.

3. Điều kiện dự thi chứng chỉ kế toán viên

Theo quy định tại Thông tư 91/2017/TT-BTC, để được dự thi chứng chỉ hành nghề kế toán, ứng viên phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

Đạo đức nghề nghiệp

• Là người có tính trung thực và trách nhiệm.
• Có ý thức chấp hành pháp luật và tuân thủ chuẩn mực nghề nghiệp.

Bằng cấp

• Có bằng tốt nghiệp đại học trở lên trong các chuyên ngành kế toán, kiểm toán, tài chính, ngân hàng.
• Đối với các ngành khác, cần có yêu cầu:
  • Tổng số tín chỉ các môn Tài chính, Kế toán, Kiểm toán, Phân tích hoạt động tài chính, Thuế chiếm từ 7% trở lên trên tổng số tín chỉ cả khóa học.
  • Hoặc có văn bằng/chứng chỉ hoàn thành khóa học do tổ chức nghề nghiệp quốc tế về kế toán, kiểm toán cấp theo quy định pháp luật.

Điều kiện dự thi chứng chỉ kế toán viên

Thời gian làm việc thực tế (kinh nghiệm làm việc)

• Có tối thiểu 36 tháng kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực tài chính, kế toán, kiểm toán. Thời gian này được tính từ tháng ghi trên bằng tốt nghiệp đại học (hoặc sau đại học) đến thời điểm đăng ký dự thi.
• Kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực kiểm toán gồm:
  • Làm trợ lý kiểm toán tại doanh nghiệp kiểm toán.
  • Làm kiểm toán nội bộ tại bộ phận kiểm toán nội bộ của doanh nghiệp.
  • Làm việc tại cơ quan Kiểm toán Nhà nước trong vai trò kiểm toán viên.

Ngoài ra, để tham gia kỳ thi chứng chỉ CPA tại Việt Nam, thí sinh sẽ phải đóng mức lệ phí thi bao gồm như sau:

• Lệ phí dự thi kiểm toán viên và kế toán viên: 250.000 đồng/môn thi.
• Lệ phí thi sát hạch (áp dụng cho thí sinh đã có Chứng chỉ chuyên gia kế toán hoặc Chứng chỉ kiểm toán viên nước ngoài): 2.000.000 đồng/thí sinh.

Tìm hiểu Gen Y là gì để nắm rõ hơn về đặc điểm của thế hệ trẻ trong lao động, cùng với kiến thức về booklet là gì để cải thiện kỹ năng tổ chức tài liệu hiệu quả.

4. Hồ sơ dự thi CPA gồm những gì?

Theo quy định tại Điều 5 của Thông tư 91/2017/TT-BTC, khi đăng ký dự thi chứng chỉ hành nghề kế toán, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các loại giấy tờ sau:

“1. Người đăng ký dự thi lần đầu để lấy chứng chỉ kiểm toán viên hoặc chứng chỉ kế toán viên, hồ sơ dự thi gồm:

1. a) Phiếu đăng ký dự thi có xác nhận của cơ quan, đơn vị nơi đang công tác hoặc của Ủy ban nhân dân địa phương nơi cư trú, có dán ảnh màu cỡ 3×4 và đóng dấu giáp lai theo mẫu quy định tại Phụ lục số 02a hoặc Phụ lục số 02b ban hành kèm theo Thông tư này kèm theo Giấy xác nhận về thời gian công tác thực tế làm tài chính, kế toán, kiểm toán có chữ ký của người đại diện theo pháp luật (hoặc người được ủy quyền) và đóng dấu xác nhận của cơ quan, đơn vị theo mẫu quy định tại Phụ lục số 06 ban hành kèm theo Thông tư này;
2. b) Bản sao có chứng thực giấy chứng minh nhân dân hoặc thẻ căn cước hoặc hộ chiếu;
3. c) Sơ yếu lý lịch có xác nhận của cơ quan, đơn vị nơi đang công tác hoặc Uỷ ban nhân dân địa phương nơi cư trú;
4. d) Bản sao văn bằng, chứng chỉ theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Thông tư này, có xác nhận của tổ chức cấp hoặc cơ quan công chứng. Nếu là bằng tốt nghiệp đại học các chuyên ngành khác thì phải nộp kèm theo bảng điểm có chứng thực ghi rõ số đơn vị học trình (hoặc tiết học) của tất cả các môn học. Trường hợp người dự thi nộp bằng thạc sỹ, tiến sỹ thì phải nộp kèm theo bảng điểm học thạc sỹ, tiến sỹ có ghi rõ ngành học có chứng thực;

đ) 3 ảnh màu cỡ 3x4cm mới chụp trong vòng 6 tháng và 02 phong bì có dán tem và ghi rõ họ, tên, địa chỉ của người nhận.

2. Người đăng ký dự thi tiếp các môn chưa thi hoặc thi lại các môn thi đã thi chưa đạt yêu cầu hoặc thi để đạt tổng số điểm quy định tại khoản 4 Điều 18 Thông tư này, hồ sơ gồm:
3. a) Phiếu đăng ký dự thi có xác nhận của cơ quan, đơn vị nơi đang công tác hoặc của Ủy ban nhân dân địa phương nơi cư trú, có dán ảnh màu 3x4cm và đóng dấu giáp lai theo mẫu quy định tại Phụ lục số 02a hoặc Phụ lục số 02b ban hành kèm theo Thông tư này;
4. b) Bản sao Giấy chứng nhận điểm thi của các kỳ thi trước do Hội đồng thi thông báo;
5. c) Ảnh và phong bì như quy định tại điểm đ khoản 1 Điều này.
6. Người có chứng chỉ kế toán viên muốn đăng ký dự thi lấy chứng chỉ kiểm toán viên, hồ sơ dự thi gồm:
7. a) Phiếu đăng ký dự thi có xác nhận của cơ quan, đơn vị nơi đang công tác hoặc của Ủy ban nhân dân địa phương nơi cư trú, có dán ảnh màu 3x4cm và đóng dấu giáp lai theo mẫu quy định tại Phụ lục số 02b ban hành kèm theo Thông tư này;
8. b) Bản sao có chứng thực chứng minh nhân dân hoặc căn cước công dân hoặc hộ chiếu;
9. c) Sơ yếu lý lịch có xác nhận của cơ quan, đơn vị nơi đang công tác hoặc Uỷ ban nhân dân địa phương nơi cư trú;
10. d) Bản sao có chứng thực chứng chỉ kế toán viên;

đ) Ảnh và phong bì như quy định tại điểm đ khoản 1 Điều này.

4. Hồ sơ dự thi do Hội đồng thi phát hành theo mẫu thống nhất. Người đăng ký dự thi phải nộp hồ sơ cho Hội đồng thi hoặc đơn vị được Hội đồng thi uỷ quyền trong thời hạn theo thông báo của Hội đồng thi.
5. Đơn vị nhận hồ sơ dự thi chỉ nhận hồ sơ khi người đăng ký dự thi nộp đầy đủ giấy tờ trên và nộp đủ chi phí dự thi.
6. Chi phí dự thi được hoàn trả cho người không đủ điều kiện dự thi hoặc người có đơn xin không tham dự kỳ thi trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày Hội đồng thi công bố danh sách thí sinh đủ điều kiện dự thi.”

Hồ sơ dự thi CPA gồm những gì?

Việc hiểu rõ môi giới là gì có thể giúp bạn phát triển kỹ năng giao tiếp chuyên nghiệp, đồng thời tham khảo thông tin về SDR là gì để mở rộng kiến thức trong lĩnh vực bán hàng.

5. Cơ quan nào có thẩm quyền cấp chứng chỉ hành nghề kế toán?

Theo Điều 22 tại Thông tư 91/2017/TT-BTC, quy định về việc cấp chứng chỉ kiểm toán viên, chứng chỉ kế toán viên cụ thể như sau:

“1. Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày có kết quả thi, Bộ Tài chính cấp chứng chỉ kiểm toán viên hoặc chứng chỉ kế toán viên cho người đạt kết quả thi.

2. Chứng chỉ kiểm toán viên (Phụ lục số 04) hoặc chứng chỉ kế toán viên (Phụ lục số 05) được trao trực tiếp cho người được cấp chứng chỉ hoặc người được ủy quyền của người được cấp; trường hợp bị mất sẽ không được cấp lại.
3. Chứng chỉ kiểm toán viên và chứng chỉ kế toán viên có giá trị pháp lý để đăng ký hành nghề kiểm toán, hành nghề kế toán theo quy định của pháp luật hiện hành về hành nghề kiểm toán, hành nghề kế toán.”

Cơ quan nào có thẩm quyền cấp chứng chỉ hành nghề kế toán?

6. Chứng chỉ hành nghề kế toán bị thu hồi trong trường hợp nào?

Theo quy định tại Điều 23 Thông tư 91/2017/TT-BTC, chứng chỉ kế toán viên có thể bị thu hồi trong trường hợp:

“1. Chứng chỉ kiểm toán viên và chứng chỉ kế toán viên bị thu hồi trong các trường hợp sau:

1. a) Kê khai không trung thực về quá trình và thời gian làm việc, kinh nghiệm công tác trong hồ sơ để đủ điều kiện dự thi lấy chứng chỉ kiểm toán viên và chứng chỉ kế toán viên.
2. b) Sửa chữa, giả mạo hoặc gian lận về bằng cấp, chứng chỉ để đủ điều kiện dự thi lấy chứng chỉ kiểm toán viên và chứng chỉ kế toán viên.
3. c) Thi hộ người khác hoặc nhờ người khác thi hộ trong kỳ thi lấy chứng chỉ kiểm toán viên và chứng chỉ kế toán viên.
4. d) Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.”

Chứng chỉ hành nghề kế toán bị thu hồi trong trường hợp nào?

Thông qua nội dung VietnamWorks HR Insider đã chia sẻ, bạn chắc chắn đã hiểu rõ chứng chỉ hành nghề kế toán là “vũ khí lợi hại” giúp bạn trong việc phát triển sự nghiệp. Hy vọng bài viết đã cung cấp đủ thông tin hữu ích, giúp bạn chuẩn bị tốt nhất để sở hữu chứng chỉ CPA danh giá.

Nắm vững feedback là gì giúp bạn cải thiện kỹ năng giao tiếp trong công việc, và hiểu thêm về dữ liệu là gì sẽ hỗ trợ bạn quản lý và phân tích thông tin hiệu quả hơn.

— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam