Quy luật kinh tế là gì? Điểm danh các loại quy luật kinh tế cơ bản

Quy luật kinh tế tác động trực tiếp đến mọi hoạt động từ sản xuất, dịch vụ đến sản phẩm văn hoá. Vậy quy luật kinh tế là gì? Ý nghĩa của các quy luật này trong nền kinh tế thị trường như thế nào? Trong bài viết dưới đây, mời bạn cùng HR Insider tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này nhé.

Quy luật kinh tế là gì? 

Quy luật kinh tế có tên tiếng Anh là Economic Law. Khái niệm này được dùng để phản ánh các mối quan hệ tất yếu, khách quan, bền vững và lặp đi lặp lại của những hiện tượng hay quá trình kinh tế. Theo đó, các sản phẩm kinh tế hàng hóa sẽ được sản xuất và trao đổi trên thị trường. Trong quá trình này, những sản phẩm sẽ chịu sự ảnh hưởng của quy luật kinh tế.

Khái niệm quy luật kinh tế là gì

Ý nghĩa và đặc điểm của quy luật kinh tế là gì? 

Hiểu rõ về quy luật kinh tế có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với bất cứ tổ chức, cá nhân nào. Bởi dẫu trực tiếp hay gián tiếp thì chúng ta cũng đang tham gia vào quá trình kinh tế và chịu tác động bởi các quy luật kinh tế. Đối với các công ty, doanh nghiệp, hiểu rõ quy luật kinh tế sẽ giúp họ đưa ra những kế hoạch kinh doanh phù hợp và hiệu quả.

Tham khảo các chiến lược marketing thương hiệuhay quy trình xây đựng chiến lược đãi ngộ giúp bạn nâng cao kỹ năng phân tích của bản thân.

Ý nghĩa của quy luật kinh tế đối với các cá nhân, tổ chức

Đối với những tổ chức định hướng chính sách, nắm rõ quy luật kinh tế giúp họ hiểu và nắm được bản chất của thị trường. Từ đó, các nhà hoạch định có thể đưa ra chính sách một cách kịp thời và hiệu quả, góp phần đưa kinh tế đất nước phát triển bền vững.

Tìm hiểu rõ hơn về các ngành kinh tế có triển vọng trong tương lai tại Việt Nam.

Tổng hợp các loại quy luật kinh tế

Kinh tế chủ nghĩa hay kinh tế xã hội đều là quá trình sản xuất ra sản phẩm và được trao đổi trên thị trường. Quá trình này chịu tác động của các quy luật kinh tế như quy luật cạnh tranh, quy luật cung – cầu, quy luật tiền tệ,… Dưới đây là một số quy luật kinh tế cơ bản và có tác động lớn nhất.

Quy luật cung – cầu

Quy luật này có nội dung chính là thông qua sự điều chỉnh thị trường, mức giá thị trường và lượng giao dịch hàng hóa cân bằng được xác định. Lượng giao dịch và mức giá của hàng hoá sẽ tương ứng với giao điểm của cung và cầu. Một khi sản phẩm đạt được trạng thái cân bằng giữa mức giá và lượng giao dịch, người ta gọi là cân bằng bộ phận.

Quy luật cạnh tranh

Sự cạnh tranh là điều tất yếu trong nền kinh tế. Nếu không có cạnh tranh giữa các đối thủ thì nền kinh tế rất khó để có động lực phát triển. Cạnh tranh vừa là động lực để người bán thay đổi chất lượng, giảm giá thành,… vừa mang lại nhiều lợi ích cho người mua.

Các loại quy luật kinh tế cơ bản

Quy luật giá trị

Quy luật này yêu cầu tất cả các hoạt động sản xuất và trao đổi hàng phải dựa trên sự hao phí sức lao động. Ví dụ, A và B là đối thủ của nhau trong ngành sản xuất cốc thuỷ tinh. A sử dụng dây chuyền máy móc hiện đại nên sản xuất được số lượng sản phẩm lớn với giá thành rẻ hơn nhiều so với bên B. Điều này giúp A chiếm lợi thế trên thị trường vì mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dùng.

Tìm hiểu thêm về cách phân tích đối thủ cạnh tranh tiềm ẩn và tham khảo những nguồn nghiên cứu đối thủ thị trường giúp doanh nghiệp chủ động bắt kịp xu hướng thị trường, đáp ứng tốt nhu cầu của khách hàng.

Quy luật lưu thông tiền tệ

Quy luật này được xây dựng nhằm kiểm soát khối lượng tiền lưu thông. Nội dung của quy luật đòi hỏi lượng tiền cần thiết cho hoạt động lưu thông phải cân bằng với tổng giá hàng hoá chia cho tốc độ lưu thông của tiền. Các nhà kinh doanh cần nắm rõ quy luật này để đưa ra kế hoạch sản xuất và phân phối sản phẩm phù hợp.

Quy luật giá trị thặng dư

Đây cũng là một trong những quy luật kinh tế cơ bản. Theo quy luật này, mọi giao dịch đều đòi hỏi doanh nghiệp, tổ chức và người bán nhận lại một giá trị thặng dư so với giá trị ban đầu của hàng hoá. Điều này nhằm bù đắp các chi phí ban đầu, phí sản xuất và thu nhập.

Tính chất của quy luật kinh tế

Trong định nghĩa quy luật kinh tế là gì, có thể các bạn cũng đã nhận thấy được tính chất của khái niệm này, cụ thể:

Tính chất của quy luật kinh tế

• Quy luật này tồn tại một cách độc lập, khách quan.
• Con người không thể tự sáng tạo hay loại bỏ đi các quy luật kinh tế mà chỉ có thể phát hiện, vận dụng quy luật một cách khoa học để phục vụ cho cuộc sống hàng ngày.
• Quy luật kinh tế chỉ phát sinh trong đời sống hàng ngày của con người, khác với quy luật xã hội hay quy luật tự nhiên.
• Quy luật kinh tế mang tính chất đặc thù, chỉ tồn tại trong một số phương thức sản xuất nhất định.

Phân biệt rõ quy luật kinh tế và chính sách kinh tế

Quy luật kinh tế tồn tại một cách khách quan, không bị phụ thuộc vào ý chí con người; không ai có thể thay đổi được quy luật kinh tế, chỉ có thể nhận thức và áp dụng chúng để phục vụ cho lợi ích của mình. Nếu áp dụng không đúng, chúng ta phải tự điều chỉnh hành vi của mình chứ không phải thay đổi quy luật.

Quy luật kinh tế và chính sách kinh tế khác nhau như thế nào?

Chính sách kinh tế chính là sản phẩm của quyết định chủ quan, được hình thành dựa trên việc áp dụng những quy luật kinh tế. Do đó, chính sách này có thể phù hợp hoặc không phù hợp với quy luật kinh tế khách quan. Trường hợp chính sách kinh tế không phù hợp, chủ thể ban hành có thể phải điều chỉnh, thay đổi để đảm bảo hiệu quả.Mối liên hệ giữa quy luật kinh tế và chính sách kinh tế được thể hiện như sau:

• Quy luật kinh tế được coi là nền tảng của chính sách kinh tế.
• Cả quy luật kinh tế và chính sách kinh tế đều phụ thuộc vào những điều kiện khách quan.

Những tác động của quy luật kinh tế đến nền kinh tế Việt Nam

Kể từ năm 1986, Việt Nam đã mở cửa thị trường và theo đuổi mô hình kinh tế theo hướng xã hội chủ nghĩa. Đến nay, kinh tế nước ta đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể và ngày càng nâng cao vị thế của mình trên thị trường quốc tế. Năm 2023, Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn thứ 22 thế giới với GDP bình quân đầu người đạt mức 4.300 USD, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt gần 700 tỷ USD, thu hút 23 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài.

Xem thêm: Thông tin về kinh tế vi mô và ngành luật kinh tế mới nhất.

Tác động của quy luật kinh tế đến nền kinh tế Việt Nam

Hy vọng với những thông tin mà HR Insider mang đến ngày hôm nay, các bạn đã hiểu rõ quy luật kinh tế là gì? Ý nghĩa của quy luật này đối với sự phát triển của nền kinh tế. Nếu còn bất cứ điều gì thắc mắc, các bạn có thể liên hệ trực tiếp với chúng tôi để được đội ngũ chuyên gia tư vấn miễn phí.

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam