Sự tự ti – “bóng ma” vô hình len lỏi trong tâm trí, âm thầm che lấp tiềm năng và kìm hãm bước tiến của mỗi người. Vậy sự tự ti là gì? Nó ảnh hưởng thế nào tới đến cuộc sống chúng ta? Hãy cùng HR Insider tìm hiểu ngay dưới đây.
Sự tự ti là gì?
Sự tự ti là trạng thái tâm lý khi một người cảm thấy thiếu tự tin về bản thân và khả năng của mình. Người tự ti thường cảm thấy mình không đủ tốt, không xứng đáng, và có xu hướng so sánh bản thân với người khác một cách tiêu cực. Sự tự ti có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh của cuộc sống, từ công việc, học tập đến các mối quan hệ xã hội.
Sự tự ti
Dấu hiệu của sự tự ti
Nhận biết các dấu hiệu của sự tự ti là bước đầu tiên để hiểu và vượt qua nó. Dấu hiệu thường gặp là:
- Thiếu tự tin: Người tự ti thường không tin vào khả năng của mình và sợ hãi trước những thử thách mới.
- Tránh né các tình huống xã hội: Người tự ti thường cảm thấy lo lắng khi giao tiếp với người khác và có xu hướng tránh né các tình huống xã hội.
- Luôn so sánh bản thân với người khác: Sự tự ti khiến người ta luôn so sánh bản thân với người khác và cảm thấy mình kém cỏi hơn.
- Thiếu quyết đoán: Người tự ti thường gặp khó khăn trong kỹ năng ra quyết định và dễ bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác.
- Tự phê bình: Họ thường tự phê bình bản thân một cách khắt khe và không hài lòng với những gì mình làm.
Sự tự ti xuất phát từ đâu?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến sự tự ti, bao gồm:
Ám ảnh bởi những lần thất bại
Mỗi lần mắc phải sự thất bại trong cuộc sống đều để lại những dấu ấn sâu sắc trong tâm trí chúng ta. Khi những thất bại này lặp đi lặp lại, chúng không chỉ gây ra nỗi sợ hãi mà còn dần tạo nên một bức tranh tiêu cực về bản thân. Người trải qua nhiều thất bại thường cảm thấy họ không có khả năng đạt được thành công, từ đó dẫn đến sự tự ti. Họ bắt đầu tin rằng mọi nỗ lực đều vô ích và kết quả là họ trở nên e dè, ngại thử thách mới.
Trải nghiệm tiêu cực ở quá khứ
Các trải nghiệm tiêu cực như bị bắt nạt, chỉ trích hoặc không được công nhận trong quá khứ cũng là nguyên nhân sâu xa của sự tự ti. Những lời nói và hành động tiêu cực từ người khác có thể làm giảm lòng tự trọng và khiến một người cảm thấy kém cỏi. Những ký ức này thường ám ảnh và ngăn cản họ tự tin trong cuộc sống. Ví dụ, một đứa trẻ thường xuyên bị chê bai về thành tích học tập có thể lớn lên với niềm tin rằng mình không đủ giỏi, dẫn đến sự tự ti trong cả công việc lẫn các mối quan hệ xã hội.
Sự tự ti xuất phát từ đâu?
Tác động xung quanh
Môi trường sống và làm việc có ảnh hưởng lớn đến sự tự ti của mỗi người. Sự thiếu ủng hộ, động viên từ gia đình, bạn bè và đồng nghiệp có thể làm giảm đi sự tự tin. Khi sống trong một môi trường mà mọi người luôn so sánh và cạnh tranh gay gắt, bạn có thể cảm thấy áp lực và tự ti khi không đạt được những kỳ vọng của người khác. Ngoài ra, nếu bạn thường xuyên tiếp xúc với những người có tư duy tiêu cực, những suy nghĩ này cũng dễ dàng lây lan và ảnh hưởng đến cách bạn nhìn nhận bản thân.
Tâm lý cá nhân
Tâm lý cá nhân, bao gồm tính cách và cách tư duy, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành sự tự ti. Những người có tính cách nhạy cảm, dễ bị tổn thương và thiếu kiên định thường dễ rơi vào trạng thái tự ti hơn. Họ có xu hướng suy nghĩ quá nhiều về những nhận xét tiêu cực và khó có thể bỏ qua những lời chỉ trích. Ngoài ra, các yếu tố như mức độ tự trọng thấp, cảm giác bất an và lo lắng về tương lai cũng góp phần làm tăng cảm giác tự ti.
Không đạt được kỳ vọng của bản thân
Khi đặt ra những kỳ vọng quá cao và không thực tế, việc không đạt được chúng có thể gây ra sự thất vọng và tự ti. Điều này thường xảy ra khi bạn so sánh bản thân với những hình mẫu lý tưởng hoặc người khác mà bạn cho rằng họ thành công hơn. Khi liên tục không đạt được mục tiêu, bạn có thể bắt đầu cảm thấy mình kém cỏi và không đủ khả năng. Sự tự ti từ việc không đạt được kỳ vọng của bản thân có thể làm giảm đi động lực và sự quyết tâm, khiến bạn dễ dàng từ bỏ các mục tiêu và ước mơ của mình.
Không đạt được mong muốn của bản thân
Sự tự ti có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều khía cạnh trong cuộc sống của bạn, bao gồm:
- Mối quan hệ: Sự tự ti có thể khiến bạn gặp khó khăn trong kỹ năng giao tiếp và xây dựng mối quan hệ với người khác.
- Công việc: Sự tự ti có thể khiến bạn thiếu tự tin vào khả năng của bản thân và bỏ lỡ những cơ hội trong công việc.
- Sức khỏe tinh thần: Sự tự ti có thể dẫn đến những vấn đề về sức khỏe tinh thần như lo âu, trầm cảm và stress.
Ảnh hưởng của sự tự ti đến cuộc sống và tâm lý
Xem thêm các bài test kiểm tra mức độ stress dễ thực hiện, nhanh chóng và chuẩn xác và cách giảm stress công sở giúp bạn xoa dịu tâm hồn.
Cách vượt qua sự tự ti về bản thân
Để vượt qua sự tự ti, bạn cần thực hiện một số bước mà HR Insider chia sẻ dưới đây:
Nhận biết, hiểu được cảm giác tự ti
Bước đầu tiên để vượt qua sự tự ti là nhận biết và hiểu rõ cảm giác này. Hãy tự hỏi bản thân về nguyên nhân gốc rễ của sự tự ti và xem xét những suy nghĩ tiêu cực mà bạn thường có về bản thân.
Thay đổi tư duy và nhận thức
Hãy thay đổi cách bạn nhìn nhận về chính mình. Thay vì chú ý đến những hạn chế, hãy tập trung vào những điểm mạnh và những thành tựu mà bạn đã đạt được. Hãy nhớ rằng không ai là hoàn hảo và ai cũng có những mặt chưa hoàn thiện của riêng mình.
Tập trung điểm mạnh của mình
Mỗi người đều có những điểm mạnh và kỹ năng riêng. Hãy tìm ra và phát triển những điểm mạnh của mình, điều này sẽ giúp bạn tự tin hơn và giảm bớt cảm giác tự ti.
Đặt mục tiêu và hành động
Hãy rèn luyện cho mình kỹ năng đặt mục tiêu trong cuộc sống, đặt ra những mục tiêu nhỏ và thực hiện chúng từng bước. Việc đạt được những mục tiêu này sẽ giúp bạn xây dựng lòng tự tin và cảm thấy mình có thể kiểm soát cuộc sống của mình.
Phát triển kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng giao tiếp hiệu quả có thể nâng cao sự tự tin của bạn trong các tình huống xã hội. Để cải thiện kỹ năng này, hãy tham gia các khóa đào tạo hoặc tham gia vào các nhóm thảo luận nhằm thực hành và nâng cao khả năng giao tiếp của bạn.
Tham gia hoạt động xã hội
Tham gia vào các hoạt động xã hội và tình nguyện sẽ giúp bạn hình thành kỹ năng xây dựng mối quan hệ, gặp gỡ những người mới và học hỏi từ họ. Điều này cũng giúp bạn cảm thấy mình có giá trị và được đóng góp cho cộng đồng.Như vậy, bằng cách nhận ra được dấu hiệu của sự tự tin, bạn hoàn toàn có thể thay đổi tư duy và hành động để khẳng định giá trị của bản thân. Hãy nhớ rằng, bạn là độc thể và có những điểm mạnh riêng của mình. Hãy tin tưởng chính mình và đừng ngần ngại thể hiện những gì bạn có. Chúc bạn thành công!
— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam
THẢ GA HỌC E-LEARNING MIỄN PHÍ
|
ĐĂNG KÝ TÀI KHOẢN TÌM VIỆC VietnamWorks là nền tảng tuyển dụng trực tuyến lớn nhất Việt Nam, với hơn 20 năm kinh nghiệm và hàng triệu ứng viên tiềm năng. VietnamWorks kết nối hiệu quả người tìm việc với các nhà tuyển dụng uy tín trên mọi lĩnh vực, giúp người tìm việc nhanh chóng tìm được công việc mơ ước. Tại VietnamWorks, người tìm việc sẽ được truy cập hàng ngàn tin tuyển dụng mới nhất, cập nhật liên tục từ các doanh nghiệp hàng đầu, tìm kiếm việc làm phù hợp với năng lực, kinh nghiệm và sở thích. Ứng tuyển dễ dàng chỉ với vài thao tác đơn giản. Đặc biệt, người tìm việc làm có thể tạo CV trực tuyến miễn phí, chuyên nghiệp và thu hút nhà tuyển dụng và nhận gợi ý việc làm phù hợp dựa trên CV và kinh nghiệm, để tìm việc nhanh chóng tại môi trường làm việc mơ ước. |
Bài viết dành riêng cho thành viên của HR Insider.
