Debate là gì? Học debate giúp gì? Cách debate khôn khéo, thuyết phục

Debate (tranh biện) là một trong những kỹ năng mềm thiết yếu, giúp nâng cao và hoàn thiện năng lực cá nhân, từ đó tạo nền tảng vững chắc cho thành công trong cuộc sống. Ngày nay, kỹ năng này được coi trọng trong giáo dục và trở thành một phần quan trọng trong chương trình học của nhiều quốc gia tiên tiến. Tuy nhiên, không ít người vẫn còn bỡ ngỡ khi nhắc đến thuật ngữ “debate”. 

Để hiểu rõ hơn về debate là gì và lợi ích của học debate, hãy cùng VietNamworks HR Insider khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây.

Debate là gì?

Debate hay tranh biện (tranh luận) là quá trình thảo luận có tổ chức về một chủ đề cụ thể, trong đó hai bên tham gia (có thể là 2 nhóm hoặc 2 cá nhân) luân phiên đưa ra các luận điểm ủng hộ hoặc phản đối, với mục đích là đi đến kết luận cho vấn đề đang gây tranh cãi.

Khác với những cuộc tranh cãi tự do, debate tuân theo các quy tắc nghiêm ngặt và đòi hỏi kỹ năng lập luận phức tạp. Đặc biệt, người tham gia đôi khi phải bảo vệ quan điểm trái ngược với niềm tin thường ngày của mình.

Nhóm hoặc cá nhân giành chiến thắng là những người có lập luận, bằng chứng mạnh mẽ và thuyết phục mà đối phương không thể phản biện thành công.

Mục đích của debate là gì

Phân biệt tranh biện và tranh cãi

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa tranh biện và tranh cãi khi tham gia thảo luận, dẫn đến việc hiểu sai khái niệm. Mặc dù cả hai đều thể hiện ý kiến cá nhân, nhưng tranh biện tập trung vào xây dựng tư duy, trong khi tranh cãi chỉ xoay quanh thắng thua và bảo vệ cái tôi. Cụ thể như sau:

• Tranh biện: Đây là hình thức thảo luận logic, giúp các bên đưa ra và phân tích lập luận để tìm ra giải pháp tối ưu thay vì hướng đến thắng thua. Qua tranh biện, người tham gia có thể học hỏi, phát triển tư duy chung và cải thiện điểm yếu, tạo nền tảng cho tập thể vững mạnh.
• Tranh cãi: Hình thức này chủ yếu tập trung vào bảo vệ cái tôi cá nhân và chứng minh mình đúng, thay vì học hỏi từ đối phương. Điều này dễ dẫn đến xung đột và ganh đua, chia rẽ tập thể và dù thắng hay thua, người tham gia tranh cãi khó đạt được sự tiến bộ.

Từ đó, có thể thấy rằng debate (tranh biện) thúc đẩy sự phát triển và gắn kết, trong khi tranh cãi chỉ gây ra sự tụt lùi và xa cách với tập thể.

Mục đích của debate là gì?

Mục đích của debate (tranh biện) là khuyến khích các bên trình bày, phân tích và bảo vệ quan điểm dựa trên lập luận logic và bằng chứng rõ ràng. Thông qua quá trình này, người tham gia không chỉ cải thiện kỹ năng diễn đạt mà còn rèn luyện khả năng lắng nghe, phản biện và tư duy phản biện.

Mục tiêu chính của debate không phải là phân thắng bại, mà là tìm ra sự thật, giải pháp tối ưu và nâng cao kỹ năng giao tiếp, hợp tác.

Lợi ích của học debate

Lợi ích của debate là gì? Kỹ năng debate mang lại nhiều lợi ích quan trọng, từ việc nâng cao tư duy cá nhân, cải thiện hiệu quả công việc, đến việc thúc đẩy sự phát triển của tổ chức và xã hội. Cụ thể như sau:

Phát triển kỹ năng tư duy phản biện 

Ngày nay, nhiều người tiếp cận thông tin một cách thụ động, thiếu sáng tạo. Việc rèn luyện kỹ năng debate giúp phát triển tư duy phản biện, khuyến khích khám phá và đặt câu hỏi về thế giới xung quanh, đồng thời nâng cao khả năng tự tin bảo vệ quan điểm cá nhân trong cuộc sống.

Nâng cao kiến thức qua debate

Để tham gia debate hiệu quả, bạn cần phải có kiến thức sâu rộng về chủ đề tranh luận. Do đó, debate sẽ giúp bạn trau dồi kiến thức về nhiều lĩnh vực khác nhau, từ khoa học, lịch sử, chính trị đến xã hội và văn hóa.

Nâng cao kỹ năng làm việc nhóm

Các debater rèn luyện kỹ năng làm việc nhóm hiệu quả thông qua “teamwork” trong quá trình chuẩn bị cho các cuộc thi và bài hùng biện. Debate giúp họ học cách lắng nghe, tôn trọng ý kiến, cùng nhau thảo luận để đạt kết quả tốt nhất, từ đó nâng cao tinh thần trách nhiệm và tạo sự gắn kết trong nhóm.

Giao tiếp, thuyết trình tốt hơn

Để thuyết phục người khác, debater cần rèn luyện kỹ năng thuyết trình thành thạo, giúp tăng cường sự tự tin và cải thiện khả năng diễn đạt. Kỹ năng thuyết trình đóng vai trò quan trọng trong học tập, cuộc sống và sự nghiệp, trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển và tự tin trong tương lai.

Xem thêm:

• Kỹ Năng Tư Duy Phản Biện: Nền Tảng Cho Sự Sắc Bén Trong Cuộc Sống
• Nắm rõ phương pháp 6 chiếc mũ tư duy: ý nghĩa và quy trình áp dụng
• Tìm hiểu kỹ năng mềm là gì?

Những Lợi ích mà debate mang lại

Tranh biện là phương thức giải quyết hiệu quả vấn đề xung đột

Như đã đề cập, mục đích của tranh biện không phải là để cãi vã mà là để đạt được một kết luận rõ ràng. Kết luận này được hình thành dựa trên sự đồng thuận giữa các bên sau quá trình debate. Do đó, tranh biện giúp giải quyết vấn đề một cách hợp lý, không để lại nhiều khúc mắc.

Phát triển kỹ năng nghiên cứu

Để debate thành công, yêu cầu bạn phải nghiên cứu kỹ về chủ đề tranh luận. Kỹ năng nghiên cứu không chỉ giúp bạn thu thập và phân tích thông tin một cách hiệu quả, mà còn giúp bạn xây dựng lập luận sắc bén, thuyết phục.

Nâng cao kỹ năng quản lý thời gian

Các cuộc debate (tranh biện) diễn ra trong thời gian giới hạn, vì vậy kỹ năng quản lý thời gian là rất quan trọng. Bạn cần biết cách sắp xếp nội dung hợp lý, tập trung vào những điểm mấu chốt và ưu tiên các yếu tố quan trọng để đạt hiệu quả tối đa trong phần tranh biện.

Chiến thuật debate hiệu quả

Khi đã hiểu rõ mục đích và và lợi ích của debate là gì, bạn cần nắm các chiến thuật để debate thành công trong debate. Một số chiến thuật mà bạn nên áp dụng như:

Giữ vững bình tình khi nhận chủ đề

Để bắt đầu một cuộc debate thành công, việc chuẩn bị tâm lý là rất quan trọng. Lo lắng và căng thẳng có thể khiến bạn mất tập trung, không suy nghĩ rõ ràng và không đưa ra được các lập luận thuyết phục.

Ngoài ra, cảm giác lo âu có thể làm giọng nói của bạn run rẩy, phong thái không tự tin và ngôn ngữ cơ thể kém hiệu quả, dẫn đến việc khán giả nghi ngờ những gì bạn trình bày.

Do đó, hãy chuẩn bị tinh thần thật vững vàng và biết cách kiểm soát nỗi sợ. Tham gia các hoạt động như yoga và thiền trước khi tranh luận sẽ giúp bạn giảm bớt căng thẳng và cải thiện khả năng tập trung.

Duy trì ngôn ngữ cơ thể ổn định khi debate

Trong một cuộc debate (tranh luận), nếu bạn cảm thấy đối thủ có lập luận mạnh mẽ hơn, hãy giữ bình tĩnh và tránh la hét hay nói lớn. Những người có giọng điệu cao hoặc dùng từ ngữ xúc phạm thường bị xem là yếu thế hơn.

Thay vào đó, hãy tập trung vào việc duy trì giao tiếp bằng mắt hiệu quả và hạn chế các cử chỉ đùa giỡn với tay trong suốt buổi tranh luận, vì điều này có thể làm phân tâm khán giả.

Bám sát, đi đúng hướng chủ đề tranh luận đề ra

Debater cần giữ vững chủ đề để tránh xa việc lạc hướng. Trong quá trình tranh luận, có thể xuất hiện các quan điểm không liên quan đến ý tưởng ban đầu, dẫn đến việc thảo luận những vấn đề không thích hợp và làm giảm giá trị của người tranh luận.

Để tránh điều này, hãy nghiên cứu kỹ lưỡng về chủ đề. Nếu có thông báo chủ đề trước buổi tranh luận, bạn và nhóm nên chuẩn bị một cách chu đáo. Ngay cả khi chỉ được biết chủ đề trong vài phút, hãy dành thời gian để tư duy và phân tích vấn đề một cách sâu sắc.

Tự tin khi trình bày luận điểm của mình

Yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bạn debate giành chiến thắng. Ngay cả khi bạn chưa hoàn toàn tự tin, hãy nhớ không để điều đó hiện rõ trước khán giả hoặc ban giám khảo.

Sự tự tin không thể đạt được chỉ trong một sớm một chiều, nó cần được rèn luyện qua thời gian. Đọc báo và tài liệu sẽ hỗ trợ bạn mở rộng vốn từ vựng và kiến thức, tạo nền tảng vững chắc cho sự tự tin. Khi bạn hiểu rõ các luận điểm của mình, khả năng chiến thắng trong các cuộc tranh biện sẽ được nâng cao đáng kể.

Dự đoán trước câu hỏi từ đối thủ

Hãy lắng nghe cẩn thận những gì đối thủ nói và cố gắng dự đoán các câu hỏi mà họ có thể đưa ra. Chuẩn bị trước các câu trả lời cho những câu hỏi tiềm ẩn này để không bị bất ngờ. Điều này giúp bạn nắm thế chủ động hơn khi đối thủ đặt câu hỏi.

Dẫn chứng cần đi kèm minh họa để làm rõ quan điểm

Một mẹo hữu ích khi tham gia debate là sử dụng các câu chuyện hoặc ví dụ thực tế để làm rõ quan điểm và thu hút sự chú ý của khán giả. Chọn những câu chuyện phù hợp với chủ đề tranh luận và dễ hiểu, đồng thời áp dụng ngôn ngữ sinh động cùng các mô tả chi tiết để truyền tải thông điệp một cách hiệu quả.

Kết thúc debate bằng kết luận chặt chẽ

Để kết thúc buổi debate một cách hiệu quả, bạn nên tóm tắt các điểm chính đã trình bày trong bài tranh luận. Hãy nhấn mạnh những lập luận quan trọng và giải thích lý do tại sao chúng có tính thuyết phục. Cuối cùng, kêu gọi người nghe hành động hoặc tin tưởng vào quan điểm của bạn để tạo ấn tượng mạnh mẽ.

Chiến thuật debate hiệu quả

Những lỗi ngụy biện dễ mắc phải khi debate là gì?

Để tranh luận hiệu quả, việc nắm vững khái niệm debate là gì và mục tiêu của cuộc thảo luận là rất quan trọng. Bên cạnh đó, bạn cần tránh những lỗi ngụy biện dưới đây để nâng cao tính thuyết phục của mình:

• Ngụy biện tấn công cá nhân: Hạ thấp đối thủ bằng các câu hỏi không liên quan như “Bạn đã làm được gì để dám nói?” thay vì tập trung vào chủ đề chính.
• Ngụy biện bôi xấu thông tin tiêu cực: Chỉ trích đối thủ về khả năng hoặc kinh nghiệm, ví dụ như “Bạn không có sản phẩm gì đáng kể”.
• Ngụy biện kiểu bạo lực: Sử dụng lời lẽ đe dọa hoặc ám chỉ thay vì dựa vào lý lẽ logic để thuyết phục.
• Ngụy biện “bạn cũng thế”: Nhắc đến khuyết điểm của đối phương nhằm phủ nhận quan điểm của họ, như “Bạn làm như chưa bao giờ nói xấu ai”.
• Ngụy biện trượt dốc: Đưa ra những suy diễn không có căn cứ về tương lai để bác bỏ quan điểm, ví dụ “Tôi không thể cho bạn mượn đồ vì người khác cũng sẽ làm theo”.
• Ngụy biện đòi chứng minh: Nếu bạn khẳng định rằng điều gì đó đúng, bạn cần có bằng chứng, không thể chỉ đơn thuần khẳng định mà không có cơ sở.
• Ngụy biện lảng tránh vấn đề: Không đi vào chủ đề chính mà lòng vòng vào các vấn đề không liên quan.
• Ngụy biện lạm dụng vị thế bản thân: Thay vì tập trung vào nội dung tranh luận, bạn lại nhấn mạnh vai trò, tuổi tác hoặc kinh nghiệm của mình để hạ thấp đối thủ.

Những câu hỏi thường gặp về debate là gì?

Dưới đây là giải đáp những thắc mắc xoay quanh “debate” có thể bạn quan tâm:

Debate khác gì với thảo luận thông thường?

Debate có một cấu trúc chặt chẽ, bao gồm các quy tắc cụ thể, thời gian giới hạn và thường có sự hiện diện của ban giám khảo để đánh giá các lập luận. Ngược lại, thảo luận thường mang tính thoải mái hơn và không bị ràng buộc bởi các quy định nghiêm ngặt.

Kỹ năng cần thiết để debate tốt là gì?

Những kỹ năng cần thiết để tham gia debate hiệu quả bao gồm:

• Kỹ năng thuyết phục: Có khả năng trình bày và bảo vệ quan điểm một cách thuyết phục.
• Kỹ năng lắng nghe: Nhận biết và hiểu lập luận của đối thủ để đưa ra phản biện hợp lý.
• Kỹ năng tư duy phản biện: Phân tích và đánh giá thông tin một cách khách quan và logic.

Có phải debate luôn cần ban giám khảo không?

Mặc dù không phải cuộc debate nào cũng cần có ban giám khảo, nhưng trong các cuộc tranh luận chính thức hoặc thi đấu, thường sẽ có giám khảo để thực hiện việc đánh giá. Trong những buổi debate không chính thức, khán giả cũng có thể đảm nhận vai trò này và đưa ra những đánh giá của riêng họ. 

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về debate là gì và những lợi ích mà nó mang lại. Với những chiến thuật mà VietnamWorks HR Insider chia sẻ trên, bạn có thể tự tin tham gia vào bất kỳ cuộc tranh luận nào và giành chiến thắng một cách thuyết phục. Chúc bạn thành công!

Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: Tiêm chủng Long Châu tuyển dụng, Jio Health tuyển dụng, Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh tuyển dụng, Phòng khám tuyển dụng, Domesco tuyển dụng, VTVCAB tuyển dụng, Tuyển dụng Pharmacity và Tuyển dụng Vinmec.

Xem thêm:

• Bật mí những kỹ năng giao tiếp phi ngôn ngữ dễ đạt hiệu quả nhất
• Các câu hỏi về kỹ năng giao tiếp cơ bản nhất
• Kỹ năng giao tiếp là gì?

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam