Giải đáp tất tần tật định hướng nghề nghiệp là gì

Định hướng nghề nghiệp không chỉ là việc chọn lựa một công việc cho mình, mà còn là một hành trình khám phá bản thân, tìm kiếm những điều thật sự phù hợp với bạn. Nếu bạn chưa rõ định hướng nghề nghiệp là gì? Hãy cùng HR Insider giúp bạn hiểu rõ hơn về điều này thông qua bài viết dưới đây nhé.

Định hướng nghề nghiệp là gì?

Định hướng nghề nghiệp là quá trình tự nhận biết, tìm hiểu và xác định mục tiêu trong sự nghiệp của một cá nhân. Nó không chỉ dừng lại ở việc chọn lựa một công việc, mà còn bao gồm việc khám phá sở thích, kỹ năng, giá trị cá nhân và định rõ hướng đi trong sự nghiệp.

Định hướng nghề nghiệp giúp mỗi người tự nhận biết được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân, từ đó tập trung phát triển và tối ưu hóa các điểm mạnh, xác định mục tiêu cụ thể và tạo ra kế hoạch để đạt được mục tiêu đó. Nó cũng giúp tạo ra động lực và cam kết đối với công việc, nâng cao sự tự tin và tự giác, từ đó giúp người đó đạt được sự thành công và hạnh phúc trong sự nghiệp của mình.

Định hướng nghề nghiệp là gì?

Vai trò, lợi ích của định hướng nghề nghiệp

Việc định hướng nghề nghiệp cho tương lai đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với sự thành công của mỗi người, với những ưu điểm không thể phủ nhận như sau:

• Chọn Lựa Ngành Nghề Phù Hợp: Bắt đầu với một định hướng nghề nghiệp rõ ràng giúp bạn nhanh chóng chọn được ngành nghề phù hợp với khả năng và sở thích của bản thân. Điều này giúp bạn xác định được lộ trình phát triển hiệu quả, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho sự thành công trong sự nghiệp.
• Tạo Cơ Hội và Thời Gian: Định hướng nghề nghiệp đúng đắn giúp bạn có thêm nhiều thời gian và cơ hội để lựa chọn những công việc tốt hơn, nâng cao chất lượng cuộc sống và được làm những công việc mà bạn thực sự yêu thích.
• Nền Tảng Vững Chắc Cho Tương Lai: Nếu bạn đầu tư vào việc định hướng nghề nghiệp từ ban đầu, bạn sẽ có nền tảng vững chắc để xây dựng cuộc sống và sự nghiệp thành công trong tương lai. Điều này giúp bạn tránh được những cảm giác bất lực và mất niềm tin do chọn sai nghề nghiệp.
• Động Lực và Mục Tiêu Hằng Ngày: Một định hướng nghề nghiệp rõ ràng sẽ giúp bạn có thêm động lực và mục tiêu để cố gắng mỗi ngày. Điều này tạo ra nguồn năng lượng tích cực, giúp bạn vượt qua thách thức và tiến bước mạnh mẽ trong cuộc sống.
• Hạn Chế Tình Trạng Bỏ Nghề và Thất Nghiệp: Việc xác định đúng hướng nghề nghiệp giúp hạn chế tình trạng bỏ nghề, làm trái nghề hoặc thất nghiệp, khi bạn không tìm được công việc phù hợp với khả năng và mong muốn của mình.
• Xác Định Mục Tiêu và Đích Đến: Xây dựng định hướng nghề nghiệp đúng đắn giúp bạn xác định rõ mục tiêu và đích đến của bản thân. Từ đó, bạn biết mình cần phải hành động như thế nào để đạt được mục tiêu đó, giúp loại bỏ những suy nghĩ vô bổ và dành thời gian để phát triển và nâng cao bản thân.

Dựa vào đâu để định hướng nghề nghiệp đúng đắn cho tương lai?

Mỗi người sẽ có cách định hướng nghề nghiệp riêng để phát triển tốt nhất. Dưới đây là một số cách tiếp cận để định hướng nghề nghiệp hiệu quả bạn có thể tham khảo:

Thiên hướng cá nhân

Thiên hướng cá nhân đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng nghề nghiệp chính xác. Điều này bắt đầu từ việc tìm hiểu sâu về sở thích, sở đoản và nhân sinh quan của bản thân để lựa chọn những công việc phù hợp. Bằng cách xác định những gì phù hợp với điểm mạnh của mình, bạn sẽ dễ dàng tìm ra những nghề nghiệp triển vọng.

Những công việc thật sự muốn làm

Để định hướng nghề nghiệp dựa trên những công việc bạn thực sự muốn làm, bạn cần hiểu rõ về đam mê và sở thích của bản thân. Điều này giúp bạn có động lực để phát triển bản thân và xây dựng sự nghiệp thành công.

Định hướng nghề nghiệp đúng đắn cho tương lai

Nguồn tài chính mà công việc đó mang lại

Lợi ích về tài chính là một yếu tố quan trọng khi định hướng nghề nghiệp. Bạn cần xem xét mức lương mà công việc đó mang lại có phù hợp với mức chi tiêu và kỳ vọng của bản thân hay không, vì tài chính đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày.

Sự phát triển của nghề nghiệp đó trong tương lai

Khi quyết định theo đuổi một ngành nghề, bạn cần đảm bảo rằng công việc đó phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội. Tham khảo những ngành nghề đang phát triển mạnh mẽ như môi trường, công nghệ, y tế… để tìm ra công việc có tiềm năng phát triển và đáp ứng nhu cầu của xã hội.

Các phương pháp định hướng sự nghiệp tương lai

Hiện nay, có rất nhiều cách để khám phá và định hướng nghề nghiệp phù hợp. Dưới đây là một số bài kiểm tra phổ biến được đánh giá cao mà HR Insider gợi ý để bạn tham khảo:

Trắc nghiệm định hướng nghề nghiệp tương lai

MBTI

MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) là một trong những bài kiểm tra tính cách nổi tiếng, dựa trên việc trả lời các câu hỏi trắc nghiệm để phân tích xu hướng tự nhiên, cách nhận thức thế giới, quyết định và phương thức hành động của bạn.

Kết quả bài kiểm tra MBTI rất đa dạng, chi tiết, giúp xác định nhóm tính cách của bạn và những ngành nghề phù hợp. Bài trắc nghiệm này đưa ra tổng cộng 16 nhóm tính cách khác nhau, ví dụ:

• ISFP – Người nghệ sĩ
• ISTP – Nhà kỹ thuật
• INTJ – Nhà khoa học

MBTI thường dựa trên 4 tiêu chí để đánh giá:

• Xu hướng tự nhiên: Bạn là người hướng nội hay hướng ngoại.
• Nhận thức thế giới: Tư duy của bạn thiên về não trái hay não phải.
• Quyết định và lựa chọn: Quyết định dựa trên cảm xúc hay lý trí.
• Cách thức hành động: Hành động dựa trên nguyên tắc hay linh hoạt.

DISC Test

DISC Test là bài trắc nghiệm tính cách dựa trên hành vi của bạn trong các tình huống thực tế, giúp xác định sở thích, tư duy và xu hướng hành vi để phân loại nhóm tính cách. Kết quả thường rơi vào một trong 4 nhóm sau:

• Nhóm D (Thống trị): Người tự tin, quyết đoán, thích thử thách, thường đóng vai trò lãnh đạo và có khả năng đưa ra quyết định nhanh.
• Nhóm I (Ảnh hưởng): Người năng động, nhiệt tình, giao tiếp tốt, thường sáng tạo và có khả năng kết nối.
• Nhóm S (Kiên định): Người trung thành, nhẫn nại, làm việc nhóm tốt, thường thấu hiểu và hỗ trợ người khác.
• Nhóm C (Tuân thủ): Người cẩn thận, chính xác, tổ chức tốt, có khả năng phân tích và tuân theo quy tắc, thường là những chuyên gia trong lĩnh vực của họ.

The Creative Type

The Creative Type là một bài kiểm tra do Adobe Create Magazine phát triển nhằm khám phá phong cách sáng tạo của bạn. Với 15 câu hỏi liên quan đến thói quen, xu hướng và quan điểm sáng tạo, bài kiểm tra này chỉ mất khoảng 5–10 phút để hoàn thành, nhưng cung cấp những thông tin giá trị giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân.

Sinh trắc vân tay

Sinh trắc vân tay (DMIT) là một phương pháp được đánh giá cao nhờ vào việc nghiên cứu mối quan hệ giữa vân tay và não bộ của con người. Thông qua đó, phương pháp này giúp khám phá những cá tính độc đáo và các năng lực thiên bẩm tiềm ẩn trong mỗi người.

DMIT thường được áp dụng rộng rãi trong các trường đại học, lĩnh vực sinh lý học, phôi học, cũng như các tổ chức giáo dục. Dưới đây là ý nghĩa của một số chủng vân tay:

• Chủng vân tay WS (Whorl Spiral): Người sở hữu chủng vân tay WS thường có cá tính mạnh mẽ, quyết tâm theo đuổi mục tiêu và lập trường rõ ràng. Họ độc lập và quyết đoán, phù hợp với các công việc như kỹ sư, kế toán, nhân viên kinh doanh hoặc quản lý trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
• Chủng vân tay WD (Whorl Double Loop): Người có chủng vân tay WD nổi bật với sự linh hoạt và khả năng tư duy đa chiều, sắc sảo. Họ có khả năng thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc, phù hợp với các công việc như ngoại giao, giảng dạy, kinh doanh dịch vụ và những ngành nghề đòi hỏi tư duy linh hoạt.
• Chủng vân tay PE (Peacock Eye): Chủng vân tay PE thể hiện nét duyên dáng bẩm sinh và sức hút tự nhiên, đặc biệt nổi bật trong các tình huống giao tiếp hoặc trên sân khấu. Với khả năng này, họ thường phù hợp với những công việc đòi hỏi sự tương tác, trình diễn hoặc tạo ấn tượng như nghệ sĩ, diễn viên và người dẫn chương trình.
• Chủng vân tay RL (Radial Loop): Những người có chủng vân tay RL thường sở hữu khả năng sáng tạo, tư duy phản biện và đôi khi có chút khác biệt trong cách nhìn nhận vấn đề. Họ cũng chu đáo, chân thành và tỉ mỉ, rất phù hợp với các ngành nghề như luật sư, kiến trúc sư hoặc những lĩnh vực liên quan đến nghệ thuật và cái đẹp.

Trang web định hướng nghề nghiệp tốt 

Hiện nay, không phải tất cả các bài kiểm tra định hướng nghề nghiệp đều được xây dựng dựa trên nền tảng khoa học vững chắc. Một số trang web sử dụng các phương pháp đơn giản, chưa được kiểm chứng kỹ lưỡng. Tuy nhiên, các trang web định hướng nghề nghiệp vẫn mang lại lợi ích nhờ tính tiện lợi, dễ sử dụng và khả năng cung cấp thông tin nhanh chóng.

Dưới đây là một số trang web được đánh giá cao mà bạn có thể tham khảo:

• Edu2review.com
• Library.rit.edu
• Lynda.com
• Tutorialzine.com
• Linkedln.com
• TalentBold.com
• Aum.edu.vn
• FIXI.VN

Chủ động tự vấn bản thân 

Việc tự đặt câu hỏi cho bản thân là quá trình giúp bạn kiểm tra và nâng cao năng lực cá nhân thông qua những câu hỏi mang tính định hướng. Hoạt động này nhằm xây dựng một quan điểm sống rõ ràng, giúp bạn khám phá và thể hiện hết tiềm năng của mình. Đồng thời, nó còn hỗ trợ bạn hiểu rõ mong muốn cá nhân về nghề nghiệp đã chọn, từ đó định hình một lộ trình phát triển tương lai vững chắc.

7 bước định hướng nghề nghiệp cho bản thân

Để đưa ra quyết định chính xác và chọn lựa con đường sự nghiệp phù hợp, bạn cần thực hiện các bước định hướng nghề nghiệp một cách rõ ràng và có kế hoạch. Dưới đây là một số bước cơ bản mà bạn có thể tham khảo:

Xác định các mong muốn của bản thân ở tương lai 

Lựa chọn công việc phù hợp với thế mạnh và đam mê của bản thân sẽ giúp bạn đạt được thành công dễ dàng hơn. Khi làm điều mình yêu thích, bạn sẽ có động lực và quyết tâm cao hơn thay vì phải gượng ép với những điều không phù hợp.

Bạn muốn trở thành kỹ sư, doanh nhân hay làm việc trong môi trường có thu nhập cao? Hay bạn đang tìm kiếm nơi có nhiều cơ hội để phát triển bản thân? Hãy xem xét kỹ năng, sở thích của mình và lựa chọn một môi trường thích hợp để học hỏi và phát triển lâu dài.

Xác định sở trường, sở đoản bản thân phù hợp với ngành nghề nào 

Quyết định nghề nghiệp là một trong những lựa chọn quan trọng bởi nó có thể ảnh hưởng đến cả cuộc đời. Vì vậy, cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định. Để định hướng đúng đắn, bạn nên bắt đầu bằng việc xác định rõ những mong muốn và năng lực của mình:

• Điểm mạnh của bạn là gì?
• Bạn có những sở trường, sở đoản nào?
• Thiên hướng của bạn thuộc lĩnh vực nào?
• Mục tiêu tương lai bạn muốn đạt được là gì?

Việc thấu hiểu và lắng nghe bản thân sẽ giúp bạn chọn ngành nghề phù hợp, tránh bị cuốn theo xu hướng chung của xã hội. Hiện nay, tỷ lệ thất nghiệp do chạy theo xu hướng nghề nghiệp đã lên tới 80% – một con số đáng lo ngại.

Tìm hiểu về tiềm năng công việc trong tương lai của các ngành nghề

Để đưa ra quyết định nghề nghiệp đúng đắn, bạn cần nghiên cứu kỹ lưỡng thông tin về các ngành nghề khác nhau. Điều này giúp bạn hiểu rõ ngành nghề nào đang có nhu cầu nhân sự lớn và ngành nào sẽ phát triển mạnh trong tương lai.

Đồng thời, việc tìm hiểu chi tiết về từng lĩnh vực cũng giúp bạn định hướng nghề nghiệp thực tế và chọn được công việc phù hợp với bản thân cũng như nhu cầu xã hội. Với mỗi ngành nghề, bạn nên tìm hiểu các thông tin cụ thể sau:

• Tên ngành nghề và các lĩnh vực chuyên môn liên quan.
• Tình hình nhu cầu tuyển dụng của ngành nghề trên thị trường lao động.
• Những kỹ năng và phẩm chất cần thiết để theo đuổi ngành nghề đó.
• Nội dung đào tạo, mục tiêu học tập của ngành và các yêu cầu cụ thể.
• Danh sách các tổ chức, cơ sở đào tạo, chi phí học tập, phương pháp và thời gian đào tạo.
• Cơ hội việc làm và các vị trí công việc sau khi hoàn thành đào tạo.
• Đánh giá xem bạn có năng lực và kỹ năng phù hợp để phát triển trong lĩnh vực này hay không.

Lập danh sách các yếu tố liên quan đến nghề nghiệp bạn mong muốn

Hãy xem xét kỹ các yếu tố như môi trường làm việc, mức thu nhập, sở thích cá nhân và tiềm năng phát triển của ngành nghề. Việc lựa chọn công việc phù hợp với bản thân và nguyện vọng của mình sẽ giúp bạn tổng hợp được các thông tin cần thiết cùng những kỹ năng quan trọng, từ đó mở ra cơ hội phát triển xa hơn trong tương lai.

Xác định năng lực học tập, khả năng của bản thân 

Đối với các bạn sinh viên sắp tốt nghiệp nhưng chưa rõ nên bắt đầu công việc từ đâu, việc tự đánh giá năng lực và khả năng của bản thân là bước đi cần thiết. Hãy xác định rõ bạn sở hữu những kỹ năng, năng lực, phẩm chất gì, có thể thực hiện những công việc nào, điểm mạnh và điểm yếu của bạn nằm ở đâu. Qua đó, bạn sẽ hiểu rõ vị trí của mình, đồng thời có định hướng để rèn luyện và phát triển bản thân.

Bạn có thể thử làm các bài trắc nghiệm về tính cách, năng lực hoặc lắng nghe ý kiến từ người thân, bạn bè, đồng nghiệp để có góc nhìn khách quan hơn. Những thông tin này sẽ giúp bạn định hướng hiệu quả hơn trong quá trình tìm kiếm công việc phù hợp.

Luôn trau dồi các kỹ năng cần thiết cho nghề nghiệp 

Việc rèn luyện thêm các kỹ năng mềm và chuyên môn sẽ hỗ trợ bạn thực hiện công việc một cách hiệu quả và đạt được kết quả nhanh chóng. Bạn có thể tham gia các khóa học hoặc tự tìm hiểu để bổ sung kiến thức, kỹ năng phù hợp với ngành nghề mình đã chọn, chẳng hạn như:

• Kỹ năng giao tiếp.
• Kỹ năng giải quyết vấn đề.
• Tin học văn phòng.
• Các kỹ năng chuyên môn liên quan khác.

Tìm kiếm cơ hội trải nghiệm việc làm 

Hãy dành thời gian và công sức để tìm hiểu kỹ lưỡng về những ngành nghề mà bạn quan tâm. Bạn có thể thu thập thông tin qua internet, sách, báo, tạp chí hoặc lắng nghe chia sẻ từ những người đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó.

Bên cạnh đó, việc tham gia vào các hoạt động như ngoại khóa, thực tập, tình nguyện hoặc tham dự các sự kiện, hội thảo, hội chợ việc làm sẽ giúp bạn tiếp cận và trải nghiệm thực tế với các ngành nghề. Đôi khi, những trải nghiệm này không nhất thiết phải hoàn toàn liên quan đến lĩnh vực bạn lựa chọn ban đầu.

Hãy mạnh dạn thử sức ở nhiều vị trí khác nhau khi có cơ hội. Điều này không chỉ giúp bạn tích lũy kinh nghiệm mà còn hỗ trợ bạn khám phá khả năng bản thân và định hình rõ hơn con đường nghề nghiệp phù hợp nhất.

Những điều cần tránh khi định hướng nghề nghiệp

Khi định hướng nghề nghiệp, việc tránh những sai lầm phổ biến có thể giúp bạn đưa ra quyết định chính xác và phù hợp với bản thân. Dưới đây là những điều cần tránh khi định hướng nghề nghiệp:

Chỉ nghĩ tới lương

Mặc dù thu nhập cao là động lực quan trọng, nhưng không nên chỉ tập trung vào khía cạnh tài chính khi chọn nghề. Tính chất công việc và môi trường làm việc cũng quan trọng để đảm bảo bạn có thể gắn bó lâu dài với công việc.

Chỉ nghĩ tới chức vụ

Không nên quá áp đặt mục tiêu về chức vụ mà bỏ qua việc lựa chọn những công việc thực sự phù hợp với sở thích và năng lực của bản thân. Sự phát triển trong sự nghiệp không chỉ phụ thuộc vào chức vụ mà còn là sự hài lòng và thành công trong công việc hàng ngày.

Chỉ chọn nghề đang “hot”

Chọn nghề chỉ vì nó đang thịnh hành có thể khiến bạn bỏ qua những sở thích và kỹ năng cá nhân. Ngoài ra, ngành nghề “hot” thường có mức độ cạnh tranh cao, và nếu bạn không thực sự phù hợp, có thể dễ dàng bị loại khỏi ngành.

Những điều cần tránh khi định hướng nghề nghiệp

Hiểu hơn về Trợ cấp thất nghiệp là gì?

Chiều ý gia đình

Gia đình có thể đưa ra gợi ý những quyết định cuối cùng về nghề nghiệp vẫn là của bạn. Hãy lắng nghe ý kiến của gia đình nhưng đảm bảo rằng quyết định cuối cùng phản ánh đúng ý thức và nhu cầu cá nhân của bạn.

Không biết mình là ai, mình đang có gì

Đừng chỉ bám theo ý kiến của người khác mà quên đi sở thích và năng lực của bản thân. Chọn nghề nghiệp dựa trên đam mê và khả năng của bạn, không chỉ là theo ý định của người khác.

Chọn nghề khi chưa hiểu rõ công việc

Trước khi quyết định chọn một ngành nghề, hãy nghiên cứu kỹ về các điều kiện làm việc, cơ hội và thách thức trong ngành đó. Điều này giúp bạn có cái nhìn tổng quan và quyết định có phù hợp với nhu cầu và mục tiêu cá nhân hay không.

Chọn nghề dựa theo thành công của người khác

Mỗi người có những thế mạnh và không gian phát triển riêng. Thành công của người khác chỉ mang tính chất tham khảo và không nên áp đặt lên bản thân. Hãy tìm hiểu và chọn lựa nghề nghiệp phù hợp với bản thân bạn.

Cố gắng bám theo cái đang học dù biết là không đam mê

Nếu bạn không cảm thấy hài lòng và đam mê với công việc đang làm, đừng ngần ngại từ bỏ và tìm kiếm những cơ hội mới. Đừng lựa chọn một công việc chỉ vì đang làm mà bỏ qua niềm đam mê và sở thích của bản thân.

Làm thử mới biết hợp hay không

Đừng ngần ngại thử sức ở những lĩnh vực mới và khám phá những sở thích mới. Chỉ khi bạn dám bước ra khỏi vùng an toàn, bạn mới có thể khám phá được tiềm năng và nâng cao kỹ năng của mình trong một môi trường mới.

Lời khuyên dành cho định hướng công việc trong tương lai

Để chọn được một nghề tốt và đúng với thế mạnh của mình, HR Insider có những lời khuyên hữu ích dành cho bạn sau đây.

• Hãy tìm hiểu về bản thân và khám phá sở thích, đam mê của mình.
• Đừng sợ thử nghiệm và khám phá các lĩnh vực mới.
• Luôn đặt mục tiêu cụ thể và xác định kế hoạch để đạt được chúng.
• Hãy luôn lắng nghe và học hỏi từ những người thành công trong ngành nghề bạn quan tâm.

Như vậy thông qua bài viết, bạn đã hiểu rõ khái niệm định hướng nghề nghiệp là gì cũng như những lời khuyên khi lựa chọn cho mình một công việc phù hợp. Chúc bạn sớm thành công trên con đường sự nghiệp của mình!

Nắm bắt thông tin tuyển dụng mới nhất và tham gia ứng tuyển tại VietnamWorks! Top các nhà tuyển dụng cùng việc làm tiềm năng đa dạng: tuyển dụng Cellphones, FPT tuyển dụng, Savills tuyển dụng, Digiworld tuyển dụng, PTF tuyển dụng và Vietjet tuyển dụng.

— HR Insider —

VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam