4 điều trong Luật lao động sinh viên mới ra trường nên biết để bảo vệ quyền lợi

Quyền hưởng lương

Đối với sinh viên mới ra trường đi thử việc, theo Điều 26 Bộ Luật Lao động 2019 thì: “Tiền lương của người lao động trong thời gian thử việc do hai bên thỏa thuận, nhưng ít nhất phải bằng 85% mức lương của công việc đó”.

Đối với người mới đi làm, bạn cũng cần nắm rõ một số quy định sau về mức lương và kỳ hạn trả lương. Cụ thể thì theo Điều 95 Bộ Luật Lao động 2019: “Người sử dụng lao động trả lương cho người lao động căn cứ vào tiền lương đã thỏa thuận, năng suất lao động và chất lượng thực hiện công việc”.

Về kỳ hạn trả lương, Điều 97 trong cùng bộ luật nêu rõ “Người lao động hưởng lương theo tháng được trả một tháng một lần hoặc nửa tháng một lần. Thời điểm trả lương do hai bên thỏa thuận và phải được ấn định vào một thời điểm có tính chu kỳ”.

“Trường hợp vì lý do bất khả kháng mà người sử dụng lao động đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng không thể trả lương đúng hạn thì không được chậm quá 30 ngày; nếu trả lương chậm từ 15 ngày trở lên thì người sử dụng lao động phải đền bù cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng số tiền lãi của số tiền trả chậm tính theo lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn 01 tháng do ngân hàng nơi người sử dụng lao động mở tài khoản trả lương cho người lao động công bố tại thời điểm trả lương”.

Quyền nghỉ phép

Đối với quyền nghỉ phép của người lao động, theo Điều 113 Bộ luật Lao động 2019, người lao động làm việc đủ 12 tháng thì được nghỉ hằng năm, hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động:

–   12 ngày làm việc đối với người làm công việc trong điều kiện bình thường;

–  14 ngày làm việc đối với người lao động chưa thành niên, lao động là người khuyết tật, người làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm;

–  16 ngày làm việc đối với người làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm.

Trường hợp người lao động làm việc chưa đủ 12 tháng thì số ngày nghỉ hằng năm theo tỷ lệ tương ứng với số tháng làm việc. Cách tính cho trường hợp này được quy định như sau: Lấy số ngày nghỉ hằng năm cộng với số ngày được nghỉ tăng thêm theo thâm niên (nếu có), chia cho 12 tháng, nhân với số tháng làm việc thực tế trong năm để tính thành số ngày được nghỉ hằng năm.

Trường hợp do thôi việc, bị mất việc làm mà chưa nghỉ hằng năm hoặc chưa nghỉ hết số ngày nghỉ hằng năm thì được người sử dụng lao động thanh toán tiền lương cho những ngày chưa nghỉ.

Khi nghỉ phép năm mà chưa đến kỳ trả lương, người lao động được tạm ứng tiền lương theo quy định. Cụ thể, khi nghỉ phép năm, người lao động được tạm ứng một khoản tiền ít nhất bằng tiền lương của những ngày nghỉ.

Quyết toán thuế

Một điều luật khác quan trọng không kém mà người mới đi làm cần lưu ý là việc ủy quyền quyết toán thuế. Theo đó, dựa trên quy định tại điểm d khoản 6 Điều 8 Nghị định 126/2020/NĐ-CP, để được ủy quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân cho tổ chức trả thu nhập, cần thuộc một trong các trường hợp sau:

–  Cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công theo hợp đồng lao động ký tại một nơi và làm việc tại đó trong ít nhất 3 tháng vào thời điểm quyết toán thuế, kể cả khi người đó không làm việc đủ 12 tháng trong năm.

–  Nếu cá nhân được điều chuyền từ tổ chức cũ sang tổ chức mới, thì quyền quyết toán thuế thu nhập cá nhân được chuyển sang tổ chức mới.

Cá nhân được phép quyết toán thuế thu nhập cá nhân bao gồm thu nhập từ doanh nghiệp đó và thu nhập vãng lai từ các nơi khác, với giá trị trung bình không quá 10 triệu đồng/ tháng trong năm và đã được khấu trừ thuế thu nhập cá nhân với tỷ lệ 10%, nếu không có yêu cầu phải quyết toán thuế cho phần thu nhập này.

Các quyền và nghĩa vụ khác của người đi làm

Đối với quyền của người lao động, Điều 5 Bộ luật Lao động 2019 đã quy định người lao động được phép:

–  Làm việc; tự do lựa chọn việc làm, nơi làm việc, nghề nghiệp, học nghề, nâng cao trình độ nghề nghiệp; không bị phân biệt đối xử, cưỡng bức lao động, quấy rối tình dục tại nơi làm việc;

–  Hưởng lương phù hợp với trình độ, kỹ năng nghề trên cơ sở thỏa thuận với người sử dụng lao động; được bảo hộ lao động, làm việc trong điều kiện bảo đảm về an toàn, vệ sinh lao động; nghỉ theo chế độ, nghỉ hằng năm có hưởng lương và được hưởng phúc lợi tập thể;

–  Thành lập, gia nhập, hoạt động trong tổ chức đại diện người lao động, tổ chức nghề nghiệp và tổ chức khác theo quy định của pháp luật; yêu cầu và tham gia đối thoại, thực hiện quy chế dân chủ, thương lượng tập thể với người sử dụng lao động và được tham vấn tại nơi làm việc để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của mình; tham gia quản lý theo nội quy của người sử dụng lao động;

–  Từ chối làm việc nếu có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe trong quá trình thực hiện công việc;

–  Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động;

–  Đình công;

–  Các quyền khác theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh các quyền được hưởng, người lao động có các nghĩa vụ cần chấp hành sau đây:

–  Thực hiện hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể và thỏa thuận hợp pháp khác;

–  Chấp hành kỷ luật lao động, nội quy lao động; tuân theo sự quản lý, điều hành, giám sát của người sử dụng lao động;

–  Thực hiện quy định của pháp luật về lao động, việc làm, giáo dục nghề nghiệp, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và an toàn, vệ sinh lao động.

Tổng kết

Bên cạnh những điều luật quan trọng và cơ bản như trên, người lao động còn có thể dựa trên nhiều quy định khác của pháp luật để bảo vệ quyền lợi của mình. Đối với Newbie, bạn hãy lưu ý tìm hiểu thật kỹ các quy định của pháp luật cũng như những điều khoản trong hợp đồng lao động với doanh nghiệp, nhằm tránh tình trạng bị thiệt thòi, bất lợi.

Ngoài ra, bạn có thể tham khảo Công cụ tính lương tại VietnamWorks để quy đổi từ mức lương Gross sang lương Net hoặc ngược lại, trước khi trừ đi các khoản phí đóng bảo hiểm và thuế để nắm chính xác mức lương của mình! 

Xem thêm: Bạn có biết? Chìa khóa phỏng vấn thành công ứng viên Gen Z là sức mạnh từ Soft Skills

— HR Insider —
VietnamWorks – Website tuyển dụng trực tuyến số 1 Việt Nam